Ból ścięgna Achillesa. Przyczyny, objawy i leczenie

Ścięgno Achillesa (piętowe) składa się z dwóch części, które zapewniają mięśniom łydki (brzuchatemu i płaszczkowatemu)  przyczepy do kości piętowej. Umożliwia wykonywanie specyficznych ruchów stopą czy stawianie kroków. To największe ze ścięgien ludzkiego ciała. Może ulegać przeciążeniom, które prowadzą do uszkodzeń mechanicznych. Te sprzyjają stanom zapalnym. Na ból ścięgna Achillesa często skarżą się profesjonalni sportowcy, osoby chodzące w niewygodnym obuwiu czy amatorzy, którzy po długim okresie obniżonej aktywności narzucili sobie nadmierne obciążenia. Forma terapii zależy od zdiagnozowanej przyczyny i stanu struktury anatomicznej.

Kontuzje i urazy mechaniczne to najczęstsze przyczyny bólu ścięgna Achillesa

Dolegliwości bólowe w dużym stopniu wynikają ze stopnia zaawansowania uszkodzeń. Podczas mniej lub bardziej intensywnej aktywności fizycznej może dojść m.in. do naciągnięcia, nadwyrężenia, całkowitego lub częściowego zerwania ścięgna piętowego. Zarówno łagodne, jak i dotkliwe bóle ścięgna Achillesa to wystarczający powód, by wziąć zwolnienie lekarskie online i skonsultować się ortopedą lub fizjoterapeutą.

Nadmierny wysiłek fizyczny i brak ćwiczeń rozciągających zwiększają prawdopodobieństwo uszkodzenia ścięgna Achillesa. Po odniesieniu kontuzji ból pojawi się natychmiast, ale niekoniecznie ostry, Na początku może być łagodny i nasilać się później. Pozostałe typowe objawy urazu ścięgna piętowego to:

• opuchlizna, obrzęk łydki;
• miejscowe zaczerwienienie;
• czasami krwiaki, siniaki.

Zapalenie ścięgna Achillesa. Przyczyny bólu, objawy stanu zapalnego

Główną przyczyną rozwoju stanów zapalnych w obrębie struktur ścięgna Achillesa są kontuzje i fizyczne uszkodzenia. Prawdopodobieństwo zmian rośnie wraz z kolejnymi urazami. Zapalenie kaletek maziowych wywołane silnym, długotrwałym uciskiem również może być źródłem zapalenia i bólu ścięgien Achillesa. Aby ustalić przyczynę dolegliwości i rozpocząć skuteczne leczenie, trzeba wykonać odpowiednie badania lekarskie. „Brak czasu” to żadna wymówka – złóż wniosek o L4 online i zlokalizuj źródło problemów ze zdrowiem, zanim pojawią się poważne powikłania!

Jak rozpoznać objawy zapalenia ścięgna Achillesa?

Przy stanie zapalnym częściej dochodzi do miejscowego zwiększenia ciepłoty ciała, zmiany skórne są wyraźniejsze, a dodatkowo pojawia się słyszalne trzeszczenie podczas poruszania stopą. Symptomy mogą tymczasowo ustępować pod wpływem aktywności i nawracać po jej zakończeniu. Oznaki zapalenia i bóle ścięgna Achillesa narastają nad ranem. Jeśli okolice połączenia łydki z piętą mocno sinieją i puchną, a bolesności trwają bez przerwy, najprawdopodobniej doszło do całkowitego zerwania – takie objawy nie występują w przypadku zapalenia.

Inne schorzenia, które objawiają się bólem ścięgien Achillesa

Niektóre dolegliwości ścięgna piętowego powodują bolesności pomimo braku zapalenia. Ścięgno Achillesa może ulec tzw. tendinopatii lub tendinozie – stan zapalny może być ich skutkiem, ale w przeciwieństwie do bólu nie pojawia się w każdym przypadku. Pierwsze z wymienionych schorzeń to przewlekłe zmiany wynikłe z powtarzalnych przeciążeń i mikrourazów, druga – zwyrodnienia wnętrza i miejscowa martwica, które występują w związku z procesami starzenia oraz obciążeniem.

U niektórych pacjentów diagnozuje się też entezopatię, czyli powstawanie kostnych wyrośli w rejonie przyczepów ścięgna Achillesa. Mogą podrażniać połączenia mięśni łydki z kością pięty, a w konsekwencji wywoływać ból i stan zapalny.

Ból ścięgna Achillesa – domowe sposoby. Leczenie zachowawcze ścięgna piętowego

Trudno samodzielnie ocenić, kiedy stan nogi jest naprawdę poważny, a kiedy nie ma realnego zagrożenia dla zdrowia i zachowania pełnego zakresu ruchów w przyszłości. Jednym z wyznaczników może być skuteczność (lub jej brak) domowych sposobów na bóle ścięgien Achillesa. Lekarze najczęściej zalecają zimne okłady oraz ogólnodostępne maści i spraye przeciwzapalne i przeciwbólowe – preparaty dostępne bez recepty zwykle stosuje się 2-3 razy na dobę. Duże znaczenie ma także profilaktyka:

• zmniejszenie obciążeń stopy;
• odpowiednie przygotowanie do biegania lub innego wysiłku;
• wygodne, dobrze dopasowane obuwie.

Leki, które mogą pomóc na ból ścięgna Achillesa

Środki farmakologiczne mają uśmierzyć dolegliwości bólowe – stosuje się je głównie w leczeniu objawowym, nie przyspieszą procesów gojenia i regeneracji struktur anatomicznych. Lekarze najczęściej zalecają niesteroidowe leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, takie jak diklofenak, ibuprofen, meloksykam, naproksen. Przy wyjątkowo silnym bólu ścięgien Achillesa mogą przepisać silniejsze substancje, o ile nie będzie żadnych przeciwwskazań medycznych. Odpowiednia e-recepta od lekarza będzie niezbędna, by w aptece kupić:

• Celebrex;
• Poltram Retard;
• Tramal;
• Vellofent;
• Methadone Hydrochloride;
• Transtec;
• Ketonal Forte;
• Tramadol Aurovitas;
• Sevredol;
• Vendal Retard;
• Bunorfin;
• Suboxone;
• Kidofen Duo.

Każdy lek – również preparaty dostępne bez recepty – należy dawkować i zażywać zgodnie z zaleceniami lekarzy i farmaceutów. Porady są wydawane indywidualnie do każdego pacjenta. Natomiast ulotki zawierają ogólne informacje oraz wskazówki, które nie zawsze pozostają adekwatne dla konkretnego przypadku.

Ból Achillesów – rehabilitacja u fizjoterapeuty czy leczenie operacyjne?

Pierwszą poradą dla każdego pacjenta będzie zredukowanie obciążeń kończyny dolnej – co niekoniecznie oznacza przymus rezygnacji z uprawiania jakiegokolwiek sportu. Rehabilitacja po urazie okolic ścięgna Achillesa najczęściej łączy techniki manualne (np. masaże funkcyjne i głębokie łydki, poprawiające ukrwienie) z ćwiczeniami wykonywanymi w domu oraz zabiegami fizykoterapeutycznymi. Treningi wykonywane przez pacjenta we własnym zakresie zazwyczaj polegają na rozciąganiu mięśni, zwiększeniu elastyczności ścięgien i poprawieniu biomechaniki. Pomocne są także:

• stymulacja prądem, jonoforeza;
• fale radiowe;
• fale ultradźwiękowe;
• fale uderzeniowe;
• lasery;
• plastrowanie dynamiczne (kinesiotaping);
• magnetoterapia;
• zimno (krioterapia).

Czasami unieruchomienie i rehabilitacja, która trwa ok. 6 tygodni, nie wystarczy. Operację ścięgna piętowego przeprowadza się głównie w przypadku całkowitego zerwania tej struktury i nawrotów stanu zapalnego. Zabiegi chirurgiczne mogą być też konieczne do usunięcia wyrośli kostnych lub martwicy tkanek miękkich (możliwe działanie niepożądane miejscowych zastrzyków ze sterydami). Ból ścięgien Achillesa leczy się na wiele sposobów, a po operacji konieczna jest rehabilitacja. Staranne stosowanie się do wszystkich zaleceń przyspieszy powrót do pełnej sprawności.