Profilaktyka malarii
Spis treści
Profilaktyka malarii – kiedy i dlaczego należy ją stosować?
Objawy i rozpoznanie malarii
Czy można zaszczepić się na malarię?
Profilaktyka malarii – inne sposoby na ochronę przed zakażeniem
Jakie powikłania mogą wystąpić w wyniku zakażenia malarią?
Profilaktyka malarii – kiedy i dlaczego należy ją stosować?
Profilaktyka malarii obejmuje wdrażanie leków antymalarycznych, które w Polsce dostępne są wyłącznie na receptę. Aby je otrzymać przed wyjazdem w tropiki należy zgłosić się do lekarza. Malaria (zimnica, febra) to choroba wywołana przez działanie jednokomórkowego pierwotniaka z grupy Plasmodium, który rozwija się w oparciu o regularną zmianę swoich żywicieli. Najbardziej groźne dla człowieka są 2 spośród 5 istniejących gatunków pasożytów, wywołujących chorobę – Plasmodium falciparum i Plasmodium vivax, które przenoszą się do organizmu człowieka w wyniku ukąszenia przez zakażoną samicę komara z gatunku Anopheles. W ten sposób szkodnik migruje wraz z krwią w kierunku wątroby, w której sukcesywnie namnaża się i ewoluuje. Ten etap może trwać nawet do 15 dni, w trakcie których osoba zakażona nie doświadcza żadnych objawów chorobowych. Po tym czasie pasożyt atakuje czerwone krwinki i w nich ponownie się rozmnaża, co wiąże się z występowaniem wysokiej gorączki, nudności, biegunki i dreszczy u osoby chorej. Jeśli w tym czasie nie rozpocznie się leczenia, choroba może skończyć się śmiercią pacjenta. Malaria występuje w rejonach tropikalnych – w Azji i Afryce, a przede wszystkim w regionie Afryki Subsaharyjskiej. Ponieważ malaria jest niebezpieczną chorobą o gwałtownym przebiegu, aby zabezpieczyć się przed jej skutkami, należy profilaktycznie przyjmować leki przeciwmalaryczne jeszcze przed wyjazdem (a także w trakcie i kilka tygodni po powrocie z podróży), ponieważ pozwala to ochronić się przed niebezpiecznym patogenem, wywołującym tę groźną chorobę. W tym celu należy udać się do lekarza, który zaplanuje farmakoterapię w oparciu o leki z atowakwonem i proguanilem, doksycyliną oraz chlorochiną w składzie. Dzięki temu można zapobiec namnażaniu się zarodźców i uchronić się przed rozwojem choroby w przypadku ukąszenia przez komara, będącego jej nosicielem. Należy jednak pamiętać, że chemioprofilaktyka przeciwmalaryczna nie zabezpiecza w 100%, ale znacząco redukuje ryzyko ciężkiego przebiegu choroby lub ewentualnej śmierci, a także może wiązać się z poważnymi skutkami ubocznymi, których ryzyko dla zdrowia należy skonsultować ze specjalistą.Objawy i rozpoznanie malarii
Malaria to choroba stopniowo wyniszczająca ludzki organizm. Od momentu zakażenia może rozwijać się bezobjawowo nawet przez kilkanaście dni. W pierwszym etapie zakażenie postępuje, wykazując mało charakterystyczne symptomy, takie jak dreszcze, zmienność temperatury ciała, nagłe ataki gorączki. Z tego względu zdiagnozowanie jej bywa problematyczne. Później pod jej wpływem u osoby zakażonej pojawiają się: bóle głowy i mięśni, nudności połączone z wymiotami, biegunka, niedokrwistość i tachykardia. W rozpoznaniu malarii dużą wagę przykłada się do wywiadu lekarskiego, obejmującego informacje na temat kraju, w którym pacjent przebywał w ostatnim czasie oraz do mikroskopowego badania żywej kropli krwi, którą pobiera się z opuszka palca. W przypadku podejrzenia zachorowania na malarię, przeprowadza się cienki rozmaz, którego celem jest określenie typu zarodźca. Diagnostyka malarii powinna ujawnić nie tylko niskie stężenie hemoglobiny i spadek liczby czerwonych krwinek poniżej normy (niedokrwistość), ale również nieprawidłową liczbę płytek krwi (małopłytkowość). Ponieważ w przypadku zachorowania liczy się czas, ważne jest, aby znaleźć się pod opieką medyczną możliwie jak najszybciej od momentu wystąpienia pierwszych, niepokojących objawów.Czy można zaszczepić się na malarię?
Malaria to jedna z 3 największych chorób zakaźnych na świecie. Szacuje się, że w ciągu roku przybywa do 500 milionów nowych zachorowań, z czego nawet 1,5 miliona niestety kończy się zgonem. Chociaż cały czas trwają intensywne badania nad szczepionką przeciwmalaryczną, a ich wyniki rokują duże nadzieje w związku z jej skutecznością, nie została ona jeszcze oficjalnie wprowadzona do obrotu. Niezbędne są wielokierunkowe badania nad tym preparatem, m.in. w kierunku potencjalnych skutków ubocznych, które może wywoływać. Z tego powodu malaria pozostaje jedną z wielu chorób, przed której skutkami należy chronić się innymi metodami, np. przy zastosowaniu repelenów w postaci środków chemicznych, odstraszających groźne komary oraz leków przeciwmalarycznych.Profilaktyka malarii – inne sposoby na ochronę przed zakażeniem
Profilaktyka malarii powinna opierać się w dużej mierze na stosowaniu odpowiednio dobranej farmakologii, ale warto zadbać także o inne aspekty, które pomagają zapobiec jej wystąpieniu w organizmie człowieka. Przede wszystkim kluczowe jest eliminowanie źródeł zakażenia poprzez ochronę własną oraz pomieszczeń przed komarami, które są potencjalnymi nosicielami. W tym celu zaleca się stosowanie moskitier, siatek w oknach, klimatyzacji w zamkniętych pomieszczeniach oraz specjalnych środków zabezpieczających przed ukłuciami – repelentów w formie spray'ów, płynów, kremów i maści, a także silnych preparatów owadobójczychJakie powikłania mogą wystąpić w wyniku zakażenia malarią?
Profilaktyka malarii jest bardzo ważna, ponieważ jest to poważna choroba pasożytnicza, która powoduje niebezpieczne objawy i finalnie może doprowadzić nawet do śmierci pacjenta. Wiąże się ona również z wieloma komplikacjami, które mogą wystąpić nawet po skutecznym wyleczeniu tej choroby. Mogą to być zarówno powikłania wczesne, jak i późne. Do pierwszej grupy należą m.in.: ostra niedokrwistość, pęknięcie śledziony, zaburzenia przytomności, które mogą doprowadzić do drgawek, wstrząsu i śpiączki, hipoglikemia, skaza krwotoczna, niewydolność oddechowa i niewydolność nerek. Natomiast jako powikłania późne mogą wystąpić dolegliwości związane z niedotlenieniem narządów, takie jak: nadreaktywny zespół malaryczny z hipersplenizmem, zespół nerczycowy, złośliwy chłoniak Burkitta oraz zwłóknienie wsierdzia. Z tego powodu ważna jest profilaktyka malarii, która choć nie daje pełnej gwarancji, jest jednym z najlepszych sposobów na zabezpieczenie się przed zachorowaniem dla osób, które nie chcą rezygnować z możliwości poznawania najdalszych zakątków świata.Zobacz również: