Depresja poporodowa – skąd się bierze? Czym jest baby blues?

Ciąża, a następnie narodziny dziecka to niezwykły czas w życiu każdej kobiety, niestety nie zawsze jest związany tylko z pozytywnymi przeżyciami. Wiele kobiet doświadcza obniżenia nastroju, uczucia przygnębienia, lęku o zdrowie i życie pociechy, a także o własne. Objawy depresji poporodowej mogą utrzymywać się około roku. Czynnikiem wywołującym mogą być zaburzenia hormonalne, a także genetyka – jeśli matka chorowała na depresję poporodową, z dużym prawdopodobieństwem zachoruje także córka. Samopoczucie matki ma ogromny wpływ na dziecko, dlatego nie należy bagatelizować żadnych niepokojących sygnałów.

Objawy depresji poporodowej

Jakie objawy powinny zaniepokoić? Kiedy młoda mama może podejrzewać u siebie depresję poporodową? Wśród najważniejszych symptomów można wymienić m.in:

• zaburzenia nastroju – smutek, zdenerwowanie;
• nieodczuwanie radości w sytuacjach, które wcześniej cieszyły;
• nadmierny lęk o zdrowie i życie dziecka;
• poczucie bycia złą matką;
• obawa przed negatywną oceną ze strony otoczenia;
• niechęć do samodzielnego pozostawania z dzieckiem w domu;
• problem z wykonywaniem zwykłych, codziennych czynności;
• niechęć do zajmowania się samą sobą (umycia, malowania, ubierania);
• problemy ze snem;
• chroniczne zmęczenie, utrata energii;
• brak apetytu lub nadmierne łaknienie.

Depresja jest chorobą, dlatego w przypadku niepokojących objawów towarzyszących młodej matce krótko po urodzeniu dziecka, należy zgłosić się do lekarza. Warto skorzystać z rozwiązania, jakim jest konsultacja lekarska online – to szybki i prosty sposób na uzyskanie wsparcia (podczas rozmowy specjalista może wystawić e-zwolnienie online i receptę).

Depresja poporodowa – skąd się bierze?

Dlaczego młode matki narażone są na wystąpienie depresji? Specjaliści wyróżnili kilka czynników ryzyka. Jednym z nich jest trudny przebieg ciąży i porodu. Lista możliwych przyczyn nie kończy się na problemach z okresu ciąży i obejmuje m.in.:

• problemy w relacji z partnerem;
• brak wsparcia ze strony bliskich i otoczenia;
• zły stan zdrowia dziecka.

Na rozwój depresji poporodowej bardziej narażone są kobiety, które w przeszłości doświadczyły już podobnych zaburzeń nastroju i te, których matki również zmagały się z długotrwałym poporodowym spadkiem nastroju. Naukowcy zajmujący się badaniem przyczyn gorszego samopoczucia po porodzie, wskazują na istotną rolę czynnika biologicznego – to czas gwałtownych zmian w organizmie, spadku hormonów. Jako prawdopodobną przyczynę zaburzeń wymieniają nieprawidłowości w funkcjonowaniu ośrodkowego układu nerwowego spowodowane zarówno niedoborem, jak i nadmiarem hormonów oraz neurotransmiterów.

Konsekwencje depresji poporodowej

Złe samopoczucie mamy nie pozostaje bez wpływu na dziecko. Przede wszystkim utrudnia zajmowanie się maluszkiem – kobieta może nie chcieć przytulać, karmić, przewijać. Ma trudności z wykonywaniem podstawowych czynności, odsuwa się od dziecka, a przy tym ma ciągłe poczucie winy, że nie sprawdza się jako matka. Opieka nad nowo narodzonym przekracza jej możliwości, co z kolei może rodzić kolejne konflikty – między partnerami, a nawet z dalszą rodziną.

Dziecko pozbawione kontaktu z mamą nie rozwija się prawidłowo – może mieć problemy ze snem, słabiej przybierać na wadze. Noworodek staje się niespokojny, ponieważ jego podstawowe potrzeby nie są zaspokajane. Problemy pojawiają się także w późniejszym wieku – kilkuletnie dziecko ma kłopoty z koncentracją, z trudem nawiązuje relacje koleżeńskie. Depresja może też negatywnie wpływać na relacje w rodzinie. Przede wszystkim jednak odbiera całą radość z macierzyństwa.

Leczenie depresji poporodowej

Jeśli smutek poporodowy utrzymuje się długo i wyraźnie wpływa na relacje z dzieckiem, warto zasięgnąć porady lekarskiej. Trzeba uzmysłowić sobie, że każda kobieta może zachorować na depresję i, że stan taki należy leczyć. Czasem konieczne jest sięgnięcie po leki przeciwdepresyjne, innym razem wystarczy sama psychoterapia. Ważne jest wsparcie najbliższych, zrozumienie i pomoc w codziennych obowiązkach. Kiedy potrzebna jest pomoc lekarza?

• zły nastrój trwa powyżej kilkunastu dni;
• kobieta jest smutna, przygnębiona, często płacze, jest rozdrażniona i łatwo się denerwuje;
• nie uśmiecha się, nic nie sprawia jej przyjemności;
• odczuwa lęki;
• czuje się jak w pułapce, sytuacji bez wyjścia;
• czuje się nieatrakcyjna, nieprzydatna;
• na nic nie ma siły, nie chce wstawać z łóżka, wychodzić z domu;
• dziecko budzi w niej negatywne emocje.

Rzadko zdarzają się sytuacje, gdy depresja poporodowa przechodzi w psychozę poporodową – doświadcza jej jedna na tysiąc kobiet. Schorzenie to dotyczy najczęściej pań z chorobą dwubiegunową lub schizofrenią. Charakterystyczne są omamy i urojenia. Zaburzenia tego rodzaju wymagają leczenia szpitalnego, ponieważ są bezpośrednim zagrożeniem dla życia dziecka i matki.

Jak radzić sobie z depresją poporodową?

Presja społeczna jest bardzo silna, każda kobieta musi udowodnić, że jest dobrą mamą i radzi sobie doskonale ze wszystkimi obowiązkami. To dodatkowo może pogorszyć stan młodej mamy, która wcale nie czuje się na siłach, by podołać temu trudnemu zadaniu. Dlatego też tak ważne jest wsparcie najbliższych, którzy powinni pomóc w opiece nad dzieckiem i zwykłych codziennych obowiązkach. W przypadku depresji poporodowej warto skonsultować się z psychiatrą – na początek może to być teleporada. Specjalista wskaże najlepszy sposób na poradzenie sobie z gorszym samopoczucie, dobierze leki (podczas telekonsultacji pacjentka otrzyma e-receptę online), zaproponuje terapię.

Warto też rozmawiać na temat depresji, nie ukrywać, że problem istnieje, a zmierzyć się z nim wspólnie. Trzeba uzmysłowić sobie, że spory procent kobiet zmaga się z podobnym kłopotem, co nie oznacza, że są gorszymi matkami. Depresja jest chorobą, którą należy leczyć. Ogromną rolę odgrywa tu partner, który musi okazać się wyjątkową cierpliwością i wyrozumiałością.

Czym jest baby blues?

Baby blues to zjawisko często utożsamiane z depresją. Są to jednak dwa odmienne problemy. Baby blues dotyczy nawet 80% kobiet. Zaburzenia nastroju pojawiają się kilka dni po porodzie – świeżo upieczona mama jest rozdrażniona, płaczliwa, nie umie odnaleźć się w nowej roli. W przeciwieństwie do depresji, baby blues trwa krótko i nie wymaga leczenia farmakologicznego. Smutna i przygnębiona mama powinna dużo odpoczywać, znaleźć czas dla siebie, nie odmawiać sobie małych przyjemności. Także w tym przypadku ważne są relacje z partnerem i rodziną – ich pomoc i stałe wsparcie pomagają szybko uporać się z baby blues.

Czy można uniknąć depresji poporodowej?

Czy depresji poporodowej można uniknąć? Trzeba uzmysłowić sobie, że taki problem może dotyczyć każdej kobiety i nie zawsze można mu zapobiec. Już w czasie ciąży należy o siebie dbać – dobrze się odżywiać, wysypiać, dużo spacerować, dbać o samopoczucie nie zapominając o drobnych przyjemnościach. Warto rozmawiać z lekarzem, położną, nie negować i zaprzeczać, a zdać sobie sprawę, że okres po porodzie wcale nie musi być piękny jak w filmach. Depresja często pojawia się, choć wcześniej kobieta nie miała żadnych problemów psychicznych. Bycie matką to nie tylko piękne przeżycie i ogromne szczęście, ale także wielkie wyzwanie.

Temat depresji poporodowej jest coraz częściej dyskutowany, choć wciąż pokutuje w społeczeństwie pogląd, że macierzyństwo musi dawać radość. I na pewno będzie, jeśli tylko cierpiącym na depresję zostanie udzielona pomoc i odpowiednie wsparcie.