Long covid – czym jest, kiedy występuje, jakie są objawy?

Long covid to termin służący określeniu objawów, które towarzyszą ozdrowieńcom przez dłuższy czas. To nic innego jak przewlekły covid. Jakie symptomy najczęściej zgłaszają pacjenci? Co może świadczyć, że doskwiera ci long covid? Sprawdź!

Covid-19 to choroba, która może przebiegać bezobjawowo, dawać skąpe objawy, a także prowadzić do poważnych powikłań. Koronawirus może powodować problemy ze zdrowiem fizycznym, ale także psychicznym. Pozostałością po przejściu zakażenia mogą być stany lękowe, depresja, zaburzenia nastroju, bezsenność. Ozdrowieńcom często towarzyszy tzw. mgła mózgowa, która oznacza problemy poznawcze, nieuwagę, chroniczne zmęczenie. Objawem długiego covid może być utrata węchu i smaku, wypadanie włosów czy uciążliwy kaszel. Jak radzić sobie z męczącymi symptomami przechorowania covid-19? Na co zwrócić szczególną uwagę? Przeczytaj!

Czym jest long covid?

Long covid oznacza utrzymywanie się powikłań po infekcji wywołanej zakażeniem koronawirusem. Stan ten może trwać nawet wiele miesięcy. Badacze uznali, że konieczne jest indywidualne podejście do każdego pacjenta z long covid, ponieważ powikłania te mogą mieć różny charakter. Brytyjscy badacze wyodrębnili trzy odmiany long covid (ze strony układu oddechowego, nerwowego oraz różne objawy kliniczne). Szacuje się, że niepokojące objawy częściej dotykają kobiet, zwłaszcza w przedziale wiekowym 35-69 lat, osób z dodatkowymi schorzeniami, niepełnosprawnych, a także pracowników służby zdrowia, systemu opieki oraz edukacji. Szacuje się, że długi covid rozwija się u 10-30% ozdrowieńców. Według definicji WHO o long covid można mówić, gdy w ciągu trzech miesięcy od zakażenia koronawirusem pojawi się dolegliwość (lub nadal utrzymuje), której nie można uzasadnić żadną inną chorobą. Dodatkowym kryterium jest czas trwania objawów – wynosi on przynajmniej dwa miesiące. Wciąż jednak prowadzone są badania nad długotrwałymi konsekwencjami zachorowania na koronawirusa, dlatego definicja ta może ulec zmianie.

Najczęstsze objawy długiego covid

Badacze dowiedli, że jedynym z powikłań po przejściu koronawirusa mogą być problemy ze zdrowiem psychicznym i samopoczuciem. Jakie dolegliwości mogą przez dłuższy czas towarzyszyć ozdrowieńcom?

• Problemy z zaburzeniami nastroju aż do rozwinięcia objawów depresji;
• bezsenność;
• dysfunkcja mózgu, czyli tzw. mgła mózgowa objawiająca się problemami poznawczymi, z koncentracją;
• zespół przewlekłego zmęczenia (CFS);
• problemy ze strony układu oddechowego – zadyszka, uporczywy suchy kaszel, bezdech senny;
• ucisk i ból w klatce piersiowej, zapalenie mięśnia sercowego;
• utrata węchu i smaku;
• wypadanie włosów;
• problemy skórne – wysypki w postaci pęcherzy, guzków lub przebarwień.

Powikłania po covid-19 a układ immunologiczny

Wciąż trwają badania nad koronawirusem, które mają również wyjaśnić, dlaczego u niektórych pacjentów objawy mogą utrzymywać się dłużej. Naukowcy odkryli, że do sprzyjających czynników należą:

• wysoki poziom RNA wirusa na początku infekcji;
• obecność specyficznych autoprzeciwciał;
• cukrzyca typu 2;
• reaktywacja wirusów pozostających dotąd w uśpieniu (przykładem jest wirus Epsteina-Barra);
• zaburzone funkcjonowanie układu odpornościowego.

Potwierdzono również, że długotrwałe skutki przechorowania koronawirusa mogą odczuwać również osoby, które poddały się szczepieniu.

Jak dbać o siebie po przejściu covid-19?

Doświadczenie zdobyte przez ponad dwa lata pandemii koronawirusa pokazuje, że ludzie przechodzą covid w większości przypadków bezobjawowo lub łagodnie. Istnieje jednak ryzyko ciężkiego przebiegu choroby, z powikłaniami jak niewydolność oddechowa mogąca prowadzić do zgonu pacjenta. Jak dotąd nie ma jednego skutecznego leczenia choroby, stosuje się jedynie leczenie objawowe. Chorzy powinni pozostać w domu, dużo odpoczywać, nawadniać organizm, a w razie konieczności przyjmować preparaty przeciwgorączkowe i przeciwbólowe. Jeśli podejrzewasz, że zaraziłeś się koronawirusem, rozwinęły się objawy grypopodobne, skonsultuj się ze specjalistą. W naszej ofercie znajdziesz konsultacje lekarskie online. Nie musisz wychodzić z domu, wystarczy kontakt telefoniczny. Co, jednak jeśli po przechorowaniu covida nadal czujesz się słabo? Coraz częściej realizowane są tzw. programy postcovidowe, których celem jest poprawa stanu zdrowia i samopoczucia osób długo odczuwających skutki choroby.

Rehabilitacja po covidzie

Problem long covid zrodził potrzebę opracowania specjalnego programu medycznego dla osób, którym powikłania uniemożliwiają normalne funkcjonowanie, a często również powrót do pracy czy domu. Pacjenci, u których zdiagnozowano powikłania w zakresie układu oddechowego, krążenia, nerwowego czy narządów ruchu po przechorowaniu covid-19 mogą skorzystać z rehabilitacji finansowanej z NFZ na podstawie wystawionego skierowania. Zabiegi mogą być przeprowadzane w trybie stacjonarnym oraz na turnusach rehabilitacyjnych w uzdrowiskach i przeprowadzane mają być przez maksymalnie 6 tygodni. Wśród zabiegów związanych z rehabilitacją znalazły się głównie:

• kinezyterapia;
• balneoterapia;
• masaże;
• inhalacje;
• modyfikacja diety.

Jak zauważono, więcej powikłań związanych było z wariantem Alfa i Delta. Obecnie panujący Omikron charakteryzuje się łagodniejszym przebiegiem i mniejszą ilością negatywnych skutków. Wpływ koronawirusa na organizm ludzki wciąż jest badany – istotne jest to, jak wirus wpływa na serce, układ nerwowy, odporność. Czy można zapobiec wystąpieniu long covid? Które grupy są najbardziej narażone na długotrwałe skutki infekcji? Być może dalsze analizy pozwolą znaleźć sposób na ograniczenie negatywnego wpływu covida na zdrowie i kondycję pacjentów.