Skrzepy podczas okresu. Przyczyny, niepokojące objawy menstruacyjne

Obecność skrzepów krwi menstruacyjnej nie zawsze świadczy o poważnym zaburzeniu czy chorobie. W trakcie miesiączki organizm kobiety usuwa również komórki nabłonka pochwy i błony śluzowej macicy, które z wyglądu przypominają zakrzepniętą krew. Jeżeli ich ślady są stosunkowo małe i nie pojawiają się podczas każdego cyklu, zwykle nie ma powodów do obaw o stan zdrowia pacjentki. Istotnym sygnałem możliwych problemów w drogach rodnych są większe skrzepy podczas okresu, które pojawiają się razem z bardziej obfitym krwawieniem. Mogą świadczyć m.in. o nieprawidłowościach w budowie anatomicznej narządów miednicy, zmianach w gospodarce hormonalnej, polipach macicy, stanach zapalnych czy zmianach nowotworowych.

Kiedy pojawiają się skrzepy podczas okresu? Zwykle to rezultat obfitej miesiączki

Każda kobieta przechodzi cykl menstruacyjny na swój indywidualny sposób. Część pacjentek miesiączkuje przez ok. 3 dni, u pozostałych okres najczęściej trwa przez 7 dni. U niektórych pojawia się niewiele krwi miesiączkowej, u innych krwawienie jest bardziej obfite. Za standardową pojemność płynu menstruacyjnego uważa się ok. 100 ml, z czego sama krew stanowi ok. 30–50% – reszta to złuszczone fragmenty endometrium (błony śluzowej macicy) i nabłonka pochwy. Do złuszczania i zrzucania struktur tworzonych na przyjęcie zapłodnionej komórki jajowej dochodzi pod wpływem hormonów. Największy wpływ na przebieg menstruacji ma poziom estrogenów oraz progesteronu.

Niewielkie skrzepy podczas okresu ma większość kobiet – krew może zalegać w drogach rodnych i w tym czasie ulec krzepnięciu, zanim zostanie wydalona przez skurcze macicy. Zlepki zwykle pojawiają się w pierwszych dwóch, trzech dniach miesiączki, kiedy krwawienie jest najbardziej intensywne.

Najczęściej tworzą się w sytuacji, gdy pacjentka naturalnie krwawi dość obficie, a jednocześnie ma niski poziom żelaza we krwi. Taki stan fizjologiczny uniemożliwia organizmowi wytwarzanie antykoagulantu na odpowiednim poziomie. Kolejnym wytłumaczeniem skrzepów krwi w trakcie miesiączki jest rozregulowanie cyklu. Im więcej czasu minęło od poprzedniego krwawienia, tym większe prawdopodobieństwo koagulacji krwi z tkankami usuwanymi z macicy.

Jak wyglądają skrzepy podczas miesiączki i na co zwracać uwagę?

Zlepki krwi mogą przybierać różne barwy. Ich kolor zależy przede wszystkim od fazy miesiączkowania. Na początku krwawienia skrzepy w trakcie okresu mają zabarwienie ciemnoczerwone, czasami brązowawe lub wręcz czarne – pod koniec miesiączki są już widocznie jaśniejsze. Ich konsystencja przypomina galaretę – niektóre pacjentki porównują je do miniaturowej wątróbki.

Skrzepy miesiączkowe nie mają jednorodnych kształtów czy rozmiarów. Czasami pojawia się jeden większy, przy kolejnej menstruacji kilka mniejszych lub nawet ani jeden.

Za duży skrzep podczas okresu uważa się skoagulowany zlepek krwi i komórek z dróg rodnych, który ma powierzchnię porównywalną z piłeczką golfową. To ok. 0,8–0,9 cm całkowitej długości albo szerokości. Pozostałe cechy skrzepu i menstruacji, które powinny zaniepokoić kobietę i skłonić do wizyty u lekarza, to:

• okres trwający powyżej tygodnia;
• znaczna utrata krwi – konieczność wymiany artykułów higienicznych w nocy lub co godzinę za dnia albo pierwsze objawy anemii;
• wyjątkowo silne dolegliwości bólowe w okolicach brzucha i miednicy.

Niepokojące skrzepy podczas okresu. Menstruacyjne objawy zaburzeń hormonalnych i endometriozy

Zmiany hormonalne mogą mieć związek ze stosowaną antykoncepcją. Kolejną możliwą przyczyną skrzepów podczas okresu jest klimakterium, czyli menopauza. U młodych dziewcząt, które stosunkowo niedawno zaczęły miesiączkować, stabilizacja wydzielania hormonów może zająć trochę czasu – przystosowanie może objawiać się m.in. różnymi zaburzeniami menstruacji. Podobne problemy mogą mieć matki. Powrót menstruacji po porodzie nie zawsze przebiega harmonijnie i bez drobnych komplikacji. Zaburzenia o podłożu hormonalnym mogą wynikać także z chorób nadnerczy oraz tarczycy.

Obfite krwawienie menstruacyjne oraz skrzep podczas okresu należą do charakterystycznych objawów endometriozy i jej odmian. To schorzenie, które często określa się mianem gruczolistości lub wędrującej śluzówki macicy. Endometrioza to przewlekła choroba zapalna, którą można opisać jako przerost błony śluzowej macicy. Endometrium stopniowo rozrasta się na jajniki, pęcherz, jelita. Jeśli zmiany pojawiają się obrębie mięśni macicy, to już tzw. adenomioza. Najczęstsze symptomy towarzyszące endometriozie to:

• osłabienie i zmęczenie;
• problemy z zajściem w ciążę;
• ból podczas stosunku seksualnego;
• obfite krwawienia menstruacyjne;
• częsty, silny ból podbrzusza
• odgięcie trzonu macicy.

Duże skrzepy krwi w trakcie okresu mogą wskazywać na polipy, mięśniaka macicy i torbiele na jajnikach

Do rozrostu endometrium przyczyniają się także polipy i mięśniaki macicy, które najczęściej pojawiają się w związku ze zbyt wysokim stężeniem estrogenów w organizmie kobiety. W większości przypadków to niegroźne zmiany, które nie wymagają inwazyjnego leczenia. Zazwyczaj są zbudowane z tych samych tkanek, co mięśnie układu rozrodczego. Dodatkowo powodują również parcie na odbyt i pęcherz, bolesne skurcze macicy, nietrzymanie moczu, zaparcia.

Niektóre mięśniaki macicy, które odpowiadają za skrzepy podczas okresu, są jednak złośliwe. Za zlepki krwi podczas menstruacji mogą odpowiadać także inne zmiany nowotworowe, w tym m.in.:

• rak macicy;
• rak szyjki macicy;
• nowotwory krwi;
• nowotwór jajnika.

Torbiele to inaczej cysty, czyli zamknięte przestrzenie wypełnione płynem – w obrębie organów płciowych kobiety mogą pojawić się przy wielu różnych dolegliwościach i chorobach. Jednym z takich schorzeń jest zespół policystycznych jajników. Torbiel na jajniku może pojawić się w wyniku problemów z pęknięciem pęcherzyka Graafa. W efekcie tworzą się skrzepy podczas okresu, miesiączki stają się nieregularne, a pacjentka odczuwa dotkliwy ból brzucha. Torbiele powstają również w obrębie macicy.

Obfite miesiączkowanie i skrzepy krwi podczas okresu – metody diagnostyki i leczenia

Terapia zawsze zależy od rozpoznanej przyczyny. Zbyt intensywne krzepnięcie krwi menstruacyjnej to objaw, a nie choroba sama w sobie. O skrzepach podczas okresu zawsze warto powiedzieć ginekologowi podczas wizyty kontrolnej – w przypadku innych objawów towarzyszących lepiej zapisać się na jak najszybsze konsultacje. Podczas diagnozy lekarz może wykonać m.in. manualne badanie ginekologiczne oraz badania USG dróg rodnych.

Wśród sposobów leczenia opisywanych powyżej zaburzeń są:

• środki farmakologiczne – leki przeciwzapalne, antyfibrynolityczne;
• hormony;
• suplementacja żelaza;
• łyżeczkowanie;
• endoskopia;
• inne zabiegi operacyjne – ablacja, histeroskopia, chirurgiczne wycięcie zmian, amputacja macicy.

Szczególny niepokój powinno wzbudzać pojawianie się skrzepów podczas okresu w trakcie każdej miesiączki oraz silne dolegliwości bólowe. Do istotnych objawów poważnych problemów zdrowotnych należą także zaparcia, problemy z oddawaniem moczu, gwałtowne obniżenie nastroju i brak sił. Zakrzepła krew, która przypomina skrzepy występujące przy różnych schorzeniach, pojawia się także podczas wczesnego poronienia i ciąży pozamacicznej. Dlatego tak ważna jest szybka, prawidłowa diagnoza u specjalisty-ginekologa.