Torbiel na jajniku – objawy, przyczyny powstawania i metody leczenia

Torbiel na jajniku to powszechny problem, który dotyka kobiet w każdym wieku. Jest to patologiczna zmiana w układzie rozrodczym, która w 50% wykrytych przypadkach przebiega bezobjawowo. Większość z nich (ok. 95%) ma łagodny charakter i nie jest ryzykowna dla zdrowia. Każda stwierdzona torbiel powinna być jednak systematycznie kontrolowana. W jaki sposób wykryć torbiel na jajniku i czy może mieć ona wpływ na ciążę? Czy torbiel na jajniku zawsze musi oznaczać nowotwór? Z naszego artykułu dowiesz się także o przyczynach występowania torbieli na jajniku oraz jak skutecznie je leczyć.

Torbiel na jajniku – co należy wiedzieć?

Torbiel na jajniku (inaczej cysta) to zamknięta, workowata forma wypełniona płynem lub gęstą, stężałą treścią. Należy do najczęściej pojawiających się zmian w narządach rozrodczych kobiety. Może mieć kilka, a nawet kilkadziesiąt milimetrów wielkości. W poważniejszych, zazwyczaj nieleczonych, przypadkach osiąga wielkość pomarańczy. Zazwyczaj zostaje wykryta podczas rutynowego badania ginekologicznego, ponieważ łagodne przypadki cyst nie wykazują widocznych lub uciążliwych dla kobiety objawów. USG transwaginalne pozwala ocenić rozmiar, kształt, zawartość oraz dokładne umiejscowienie torbieli. Ryzyko występowania cysty dotyczy praktycznie każdej kobiety, ale wzrasta u kobiet miesiączkujących. Torbiele mogą rozwijać się zarówno wewnątrz jajnika, jak i w jego ścianie, a także rosnąć na zewnątrz. Występują jako samodzielna zmiana lub grupowo. W tym drugim przypadku mogą niekorzystnie wpłynąć na dojrzewanie komórek jajowych i stać się przyczyną niepłodności. Aby szybko zdiagnozować ewentualne zmiany warto postawić na regularne badania ginekologiczne.

Objawy torbieli na jajnikach

Zazwyczaj torbiele nie wykazują żadnych niepokojących objawów. Dlatego często są diagnozowane dopiero podczas rutynowej kontroli ginekologicznej. Jednak w przypadku kiedy uzyskują duże rozmiary mogą wpływać negatywnie na samopoczucie kobiety. Wówczas może dochodzić do ucisków sąsiadujących tkanek i powodować bóle podbrzusza (samoistne lub podczas stosunku), wzdęcia, dyskomfort związany z parciem na pęcherz (częsta potrzeba oddawania moczu i problemy z wypróżnianiem się) i zaburzenia cyklu menstruacyjnego. Pęknięcie torbieli wraz z płynem może doprowadzić do zapalenia otrzewnej. Torbieli nie można lekceważyć, ponieważ niektóre z nich mogą gorzej rokować dla zdrowia kobiety. Szczególnie groźne są torbiele z nadmiernie grubymi lub nieregularnie zbudowanymi ścianami oraz wielokomorowe i zbyt unaczynione przypadki. To one mogą mieć charakter złośliwy.

Jakie są przyczyny powstawania torbieli?

Jak dotąd jednoznaczne przyczyny powstawania torbieli nie są znane. Każda z nich ma inne uwarunkowania, które ujawniają się w drodze badania i leczenia. Niektórzy specjaliści twierdzą, że powodem powstania cysty mogą być stany zapalne dróg rodnych lub czynniki o podłożu genetycznym. Większość ginekologów uważa jednak, że są one wynikiem zaburzeń hormonalnych (zespół policystycznych jajników, endometrioza) lub zmian nowotworowych, których przyczyna również nie jest znana. Nie ma skutecznych sposobów, by zapobiec tworzeniu się torbieli na jajniku. Ważna jest obserwacja i regularne badania, a także leczenie wykrytych chorób takich jak PCOS lub endometrioza.

Torbiel na jajniku – rodzaje, które warto znać

Torbiel na jajniku może występować w kilku odmianach. Wyróżnia się dwa zasadnicze typy torbieli: czynnościowe jajnika oraz nieczynnościowe jajnika. W pierwszym podziale występuje torbiel pęcherzykowa, będąca wynikiem nieprawidłowego rozwoju pęcherzyka Graafa, który nie pękając i nie pozwalając na wydostanie się komórki do jajowodu, z czasem zamienia się w torbiel. Drugim przykładem typu czynnościowego jest torbiel ciałka żółtego. W normalnej fazie ciałko żółte w przypadku braku zapłodnienia komórki jajowej powinno zaniknąć. Jednak zdarza się, że tego nie robi i wówczas w jej wnętrzu tworzy się torbiel. Z kolei wśród nieczynnościowych torbieli jajnika można wyróżnić torbiele endometrialne, będące wynikiem przebiegu endometriozy oraz torbiele dermoidalne zawierające m.in. komórki naskórka.

Jak wygląda leczenie torbieli na jajniku?

Torbiele czynnościowe należy obserwować i regularnie kontrolować podczas wizyt lekarskich. Zazwyczaj ustępują one samoistnie poprzez wchłonięcie i nie wymagają leczenia. Czasem w takich przypadkach lekarze zalecają zastosowanie terapii hormonalnej. W przypadku kiedy w obrębie jednego jajnika występuje więcej torbieli, wówczas niezbędne może być jego usunięcie. Nie musi to oznaczać niemożności zajścia w ciążę. Ważne, aby drugi jajnik był zdrowy. Torbiel uciskająca tkanki lub narządy oraz taka, której wielkość niesie ryzyko pęknięcia, powinna zostać usunięta operacyjnie. Można to zrobić przy pomocy klasycznego zabiegu chirurgicznego lub laparoskopowo pod warunkiem, że nie jest to zmiana natury złośliwej. Ponieważ torbiel może mieć charakter nowotworowy, warto wykonać oznaczenia poziomu hormonów i markerów nowotworowych, aby to sprawdzić. Tego typu badania zaleca się przede wszystkim kobietom powyżej 35 roku życia oraz tym, u których w rodzinie odnotowano przypadki nowotworu jajnika. Statystyki potwierdzają, że nie każda torbiel oznacza nowotwór, ale każda powinna być kontrolowana i leczona zgodnie z zaleceniami specjalistów.

Potrzebujesz E-recepty Online ? Już dziś zamów ją i otrzymaj kod sms nawet w 5 minut w naszym serwisie !