Przewlekłe zapalenie zatok – przyczyny, objawy, leczenie

Zatoki znajdują się w przedniej części czaszki. Wielu osobom zdarza się mieć z nimi problemy. Zapalenie zatok to dosyć częste schorzenie, które może znacznie utrudnić codzienne funkcjonowanie. Szczególnie groźne może być przewlekłe zapalenie zatok, które wymaga leczenia w asyście laryngologa. Nieleczone zmiany mogą prowadzić do bardzo groźnych powikłań, dlatego nie wolno lekceważyć objawów!

Czym są zatoki?

Zatoki są w pewnym stopniu przedłużeniem jam nosa. U ludzi występują 4 rodzaje zatok:

• zatoka klinowa;
• zatoka czołowa;
• zatoka szczękowa;
• zatoka sitowa.

Zatoka klinowa, czołowa oraz szczękowa występują parzyście. Największe są zatoki szczękowe, najmniejsze zaś sitowe.

Zatoki połączone są z jamą nosową poprzez wąskie kanaliki i ujścia. Tworzą się one już w życiu płodowym, a jako pierwsza wykształca się zatoka szczękowa, a najpóźniej czołowa, która pojawia się dopiero w wieku około sześciu lat. Swój ostateczny wygląd zatoki wykształcają dopiero w wieku kilkunastu lat.

Rolą zatok jest ogrzewanie i nawilżanie powietrza wdychanego. Spełniają one również funkcję ochronną. Sprawiają bowiem, że twarzoczaszka jest mniej narażona na urazy. Dzięki zatokom mniejsza jest również waga szkieletu. Znana jest także funkcja fonetyczna zatok. Stanowią one przestrzeń rezonacyjną, która chroni ucho wewnętrzne przed przewodzeniem głosu przez kościec.

Czym jest przewlekłe zapalenie zatok?

Kiedy dochodzi do infekcji, która wywołuje stan zapalny i obrzęk śluzówki, zatkaniu mogą ulec ujścia jamy nosowej. W gromadzącej się wydzielinie mogą rozwijać się drobnoustroje chorobotwórcze. W takiej sytuacji możliwe jest wystąpienie zapalenia zatok. Jest to dosyć częsta przypadłość, z którą przynajmniej raz w życiu miał do czynienia praktycznie każdy. Zapalenia zatok przynosowych dzieli się na:

• ostre zapalenie zatok – charakteryzujące się gwałtownym początkiem. Jego objawy nie utrzymują się dłużej niż 4 tygodnie;
• podostre zapalenie zatok – trwa od 4 tygodni do 3 miesięcy;
• przewlekłe zapalenie zatok – ma łagodniejsze objawy od ostrego zapalenia zatok, ale utrzymują się one dłużej. Aby można było mówić o przewlekłym zapaleniu zatok, choroba musi trwać dłużej niż 12 tygodni;
• nawracające zapalenie zatok – objawy zapalenia nawracają przynajmniej 4 razy do roku, ale pomiędzy nimi musi być przerwa, podczas której pacjent jest zdrowy.

Przyczyny i czynniki ryzyka

Jest wiele możliwych przyczyn wystąpienia przewlekłego zapalenia zatok. Wśród nich można wymienić:

• występowanie alergii;
• obecność polipów;
• wady autonomiczne, czyli między innymi krzywa przegroda nosowa;
• wady pourazowe;
• infekcje górnych i dolnych dróg oddechowych pochodzenia wirusowego lub bakteryjnego.

Najczęstszą przyczyną zapalenia błony śluzowej zatok są wirusy. Zakażenia bakteryjne są konsekwencją nieleczonej lub nieskutecznie leczonej infekcji.

Wśród osób najbardziej narażonych na przewlekłe zapalenie zatok są:

• palacze (zarówno ci bierni, jak i czynni);
• chorzy na astmę oskrzelową;
• chorzy na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc;
• cierpiący na mukowiscydozę;
• nosiciele wirusa HIV.

Sprzyjać przewlekłemu zapaleniu mogą zaburzenia hormonalne, między innymi dlatego problemy zatokowe występują u kobiet w ciąży. Osoby nadużywające kropli do nosa również mają większą szansę na zachorowanie. W nielicznych przypadkach przewlekłe zapalenie zatok może mieć podłoże grzybicze. Odnotowywano również przypadki wystąpienia stanu zapalnego w zatokach po źle przeprowadzonym leczeniu zębów.

W przypadku przewlekłego zapalenia zatok konieczna jest konsultacja lekarska. Pierwsza wizyta może zostać przeprowadzona przez internet. W razie konieczności zostanie wystawiona e-recepta online, by można było wykupić niezbędne leki.

Jak rozpoznać przewlekłe zapalenie zatok?

Najbardziej charakterystycznymi objawami przewlekłego zapalenia zatok są:

• ropna wydzielina z nosa w kolorze zielonym lub żółtym;
• ból w przedniej części twarzy, najczęściej u nasady nosa;
• niedrożność nosa utrudniająca oddychanie;
• gorączka lub stan podgorączkowy;
• problemy z węchem;
• osłabienie.

O przewlekłym zapaleniu zatok można mówić w momencie, gdy 2 z wyżej wymienionych objawów utrzymują się przez minimum 12 tygodni. Jeżeli chodzi o rokowania, są one dobre. Większość leczonych pacjentów po pewnym czasie dochodzi do całkowitego zdrowia. Pacjent z zapaleniem zatok nie powinien narażać swojego zdrowia na pogorszenie, dlatego konieczne będzie wypisanie zwolnienia lekarskiego L4 online.

Aby potwierdzić zapalenie zatok, lekarz przeprowadzi:

• wywiad z pacjentem;
• badanie fizykalne;
• badania laboratoryjne (morfologia krwi);
• tomografię komputerową, która jest badaniem najlepiej obrazującym zmiany w zatokach;
• pobranie płynu do badania mikrobiologicznego (może być to konieczne w ostrych przypadkach zapalenia).

Leczenie przewlekłego zapalenia zatok

Przewlekłe zapalenie zatok wymaga leczenia. Wykorzystuje się w nim między innymi ogólnodostępne leki przeciwbólowe, które załagodzą ból głowy oraz zmniejszą obrzęk błony śluzowej. Skuteczne mogą być aerozole, które udrożnią przewody nosowe. W związku z przewlekłym zapaleniem zatok lekarze mogą przepisać również leki na receptę:

• antybiotyki;
• sterydy donosowe.

Wśród zaleceń wielu lekarzy powtarza się również płukanie nosa roztworem soli fizjologicznej. Jeżeli przyczyną problemów z zatokami jest alergia, konieczne będzie leczenie alergologiczne i dokładna diagnostyka.

Czasami konieczne może być leczenie chirurgiczne, by usunąć polipy lub guzy, poprawić skrzywioną przegrodę nosową i osuszyć oraz oczyścić zatoki.

Domowe sposoby walki z zapaleniem zatok

Dużo mówi się o skuteczności płukania zatok u dzieci oraz dorosłych. Irygacja jest bardzo bezpieczną metodą pozbycia się zalegającej w nosie i zatokach wydzieliny. Wykorzystuje się w niej roztwór soli fizjologicznej. Oprócz płukania zatok skuteczne mogą być również inhalacje za pomocą wody z dodatkiem olejków eterycznych. Wystarczy jedynie pochylić się nad miseczką, głowę przykryć ręcznikiem i wdychać opary. Wszystkie narzędzia niezbędne do irygacji oraz inhalacji można zakupić w aptece.

Jeżeli zapalenie zatok nie będzie leczone, może prowadzić do powikłań. Aby tego uniknąć, warto wziąć kilka dni wolnego, by nie narażać swojego zdrowia. Zwolnienie lekarskie online to najszybszy sposób na otrzymanie kilku dni wolnego z powodu takich problemów z zatokami.

Powikłania związane z przewlekłym zapaleniem zatok

Powikłania związane z nieleczonym zapaleniem zatok mogą być niebezpieczne. Chroniczne zapalenie może doprowadzić do przerostu błony śluzowej i powstawania polipów, co wpłynie na swobodę oddychania. Problemy z oddychaniem mogą również doprowadzić do niedotlenienia komórek w organizmie, a to zaburzy funkcjonowanie całego organizmu. W najgorszym razie zapalenie zatok może prowadzić do bardzo poważnych chorób. Można tutaj wymienić:

• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych;
• ropień mózgu;
• ropień oczodołu;
• zakrzep zatoki jamistej;
• zaburzenia wzroku.

Przewlekłe zapalenie zatok wymaga leczenia. W razie zaniechania może dojść do poważnych powikłań, które negatywnie wpłyną na zdrowie chorego. Objawów zapalenia zatok nigdy nie wolno lekceważyć. Jeżeli zobaczysz u siebie symptomy choroby, nie wahaj się udać do specjalisty.