Uczulenie na zimno – pokrzywka a niska temperatura

Uczulenie na zimno nie jest terminem z podręczników medycyny, ale to określenie często używane przez pacjentów. Mimo tego, jaką ma charakterystykę, nie należy go traktować jak alergii. Poznaj przyczyny i metody łagodzenia uciążliwych objawów!

Zapamiętaj!

• Uczulenie na zimno to reakcja skóry na niską temperaturę, często nazywana pokrzywką z zimna, ale nie jest to alergia w klasycznym rozumieniu.
• Diagnoza uczulenia na zimno opiera się na szczegółowym wywiadzie i testach – z kostką lodu lub zanurzeniowym.
• Leczenie obejmuje leki antyhistaminowe, maści łagodzące zmiany skórne, a w niektórych przypadkach leki antyleukotrienowe lub fotochemioterapię (PUVA).
• W skrajnych przypadkach uczulenia na zimno, z poważnymi objawami, może być konieczna hospitalizacja.

Pokrzywka z zimna, czyli prawie jak uczulenie

Reakcje alergiczne są rezultatem nadmiernej aktywności układu odpornościowego na czynniki, które w rzeczywistości nie stanowią dla organizmu poważniejszego zagrożenia. Taki stan może objawiać się na wiele sposobów, m.in. poprzez różnego rodzaju zmiany skórne (swędzenie, pieczenie, rumień) czy obrzęk. To wszystko efekty wydzielania histaminy w komórkach tucznych (mastocytach). Jednak geneza tego procesu jest nieco odmienna.
Pokrzywka, często określana przez pacjentów mianem uczulenia na zimno, również ma związek z histaminą – do aktywizacji mastocytów przyczynić się mogą zarówno alergeny i mechanizmy immunologiczne, jak i różne bodźce fizykalne. Poza niską lub wysoką temperaturą mogą to być również:

• stres;
• uderzenie, ucisk;
• światło;
• wibracje i wiele innych.

Pośrednie i bezpośrednie przyczyny uczulenia na zimno

Zmiany skórne w wyniku kontaktu z zimnem mogą mieć niezwykle zróżnicowane podłoże. Specjaliści wymieniają m.in. zmiany nowotworowe, choroby autoimmunologiczne, zakażenia wirusowe i bakteryjne oraz indywidualne predyspozycje osobnicze. Warto wziąć zwolnienie lekarskie online i umówić się na badania, które wyjaśnią wszelkie wątpliwości. Objawy przypominające reakcję alergiczną mogą wystąpić w wielu codziennych sytuacjach:

• podczas zimowych mrozów;
• w trakcie brania zimnego prysznica;
• dotykania chłodnych powierzchni, rzeczy;
• jedzenia lodów, picia chłodnych napojów etc.

Jak wygląda uczulenie na zimno?

Podstawowym objawem jest tzw. pokrzywka – zaczerwienienie skóry, któremu mogą towarzyszyć bąble, świąd i obrzęk. Przy dużym stężeniu histaminy pojawiają się także:

• problemy z oddychaniem – duszności, kaszel, puchnięcie krtani i warg;
• rozwolnienie;
• spadek ciśnienia tętniczego – zawroty głowy, omdlenia.

W skrajnych przypadkach dochodzi do takiego zwężenia dróg oddechowych i zaburzeń układu krążenia, że pojawia się realne zagrożenie życia. Nie ma granicznej temperatury, która mogłaby wywoływać objawy uczulenia na zimno. U jednych pacjentów zmiany skórne pojawiają się w chłodniejsze, wiosenne czy jesienne dni, a nawet w pomieszczeniu z włączoną klimatyzacją. Inni zaczynają odczuwać dyskomfort dopiero przy dwucyfrowych mrozach.

Rozpoznanie, diagnostyka uczulenia na zimno

Wszystko zaczyna się od szczegółowego wywiadu. Lekarz musi uzyskać informacje o historii objawów – jakie są oznaki, w jakich warunkach występują, jakie jest ich nasilenie itd. Jeśli wywiad medyczny wskazuje na możliwość uczulenia na zimno, lekarz może przeprowadzić test z kostką lodu lub test zanurzeniowy. Być może wypisze również L4 online na wypadek wystąpienia dokuczliwych symptomów.

W teście z lodem na skórę pacjenta kładzie się lód na ok. 15 minut. W drugiej z wymienionych metod diagnozy pacjent zanurza przedramię w wodzie o temperaturze 20°C na 10 minut. Jeśli w ciągu kilkunastu minut po teście pojawi się pokrzywka, jest to potwierdzenie wstępnego rozpoznania – aczkolwiek ujemny wynik nie zawsze wyklucza uczulenia na zimno. U niektórych pacjentów objawy mogą pojawić się dopiero po schłodzeniu większej powierzchni ciała lub tylko pod wpływem znacznie niższych temperatur.

Leczenie pacjentów z uczuleniem na zimno

Podstawą przeciwdziałania są leki antyhistaminowe, które pomagają łagodzić objawy. Czasami podaje się je razem z neuroleptykami. W leczeniu zmian skórnych przydatne mogą być również maści łagodzące. W niektórych przypadkach lekarze mogą zalecić stosowanie leków antyleukotrienowych, które mają działanie przeciwzapalne. Są one często polecane pacjentom z atopowym zapaleniem skóry. Często potrzebna jest e-recepta, by w aptece móc kupić takie farmaceutyki.Kolejną opcją jest fotochemioterapia (PUVA), która polega na zastosowaniu promieniowania UVA wraz z doustnie podanym środkiem chemicznym. W przypadku pacjentów z ciężkim przebiegiem i objawami współwystępującymi z pokrzywką z zimna konieczna może być hospitalizacja. Zdarza się, że niektóre dzieci z poważnym uczuleniem na zimno muszą trafiać do szpitala każdej zimy.