Choroba lokomocyjna

Kontynuacja leczenia bez wychodzenia z domu? Teraz to możliwe! Zamów teleporadę z e-receptą prosto na Twój adres e-mail!

Na całym świecie obserwowany jest gwałtowny wzrost liczby podróży zagranicznych, głównie w celach turystycznych. Niewątpliwy wpływ ma na to rozwój transportu powietrznego (zwłaszcza tanich linii lotniczych), nasilenie migracji ekonomicznych, wzrost liczby podróżnych odwiedzających rodzinę i znajomych za granicą, jak również rozwój turystyki. Choroba lokomocyjna w znacznym stopniu utrudnia podróżowanie z dzieckiem, można jednak próbować zapobiegać jej objawom, poprzez podawanie właściwych leków. Warto jednak pamiętać, że mogą one nieść ze sobą niepożądane skutki uboczne, dlatego przed ich zażyciem warto omówić wprowadzenie danego preparatu na konsultacji z lekarzem online, co pozwoli zminimalizować wystąpienie działań niepożądanych oraz objawów choroby lokomocyjnej.

Spis treści

Czym jest i skąd się bierze choroba lokomocyjna?
Przyczyny kinetozy
Objawy choroby lokomocyjnej
Czy kinetoza dotyczy tylko dzieci?
Leki na chorobę lokomocyjną
Jak podróżować z chorobą lokomocyjną?

Czym jest i skąd się bierze choroba lokomocyjna?

Choroba lokomocyjna, inaczej nazywana kinetozą jest zespołem objawów towarzyszących przemieszczaniu się różnymi środkami transportu. Jej objawy może wywołać np. jazda samochodem, lot samolotem, rejs statkiem, czy chociażby przejażdżka kolejką górską. Wbrew swojej nazwie, choroba lokomocyjna nie jest jednak schorzeniem, są to raczej zaburzenia objawiające się w trakcie sprzecznego odbierania tych sygnałów przez zmysły. Choroba lokomocyjna dotyka przede wszystkim dzieci w różnym wieku (wyjątkiem są niemowlęta) – głównie między 4 a 10 rokiem życia, a objawy najczęściej zaczynają ustępować w okolicach 6 roku życia. Wynika to z faktu, że do 5 roku życia dziecięcy układ nerwowy dopiero się kształtuje i jeszcze niedojrzały błędnik wykazuje nadwrażliwość na wszelkie bodźce zewnętrzne, w wyniku czego reaguje nad wyraz intensywnie.

Przyczyny kinetozy

Przyczyną występowania objawów choroby lokomocyjnej jest brak zgodności pomiędzy wzrokowym, subiektywnym postrzeganiem ruchu, a sygnałami, które odbierane są przez błędnik (narząd przedsionkowo-ślimakowy, znajdujący się w uchu środkowym). To on dostarcza informacji z otoczenia i tych dostarczanych przez zmysły, pozwala utrzymać równowagę. Nakładające się na siebie sygnały rejestrowane przez zmysł wzroku i ciało w czasie podróży przeczą sobie wzajemnie. Podczas podróży mózg rejestruje informację, że ciało znajduje się w spoczynku, a wzrok przekazuje wiadomość o ruchu i prędkości. W wyniku tego do mózgu docierają rozbieżne informacje, co skutkuje podrażnieniem błędnika i pojawieniem się nieprzyjemnych objawów kinetozy. Spowodowane jest to napięciem nerwu błędnego, znajdującego się w uchu wewnętrznym. Można zatem, uznać, że bezpośrednią przyczyną kinetozy jest chaos informacyjny, skutkujący wystąpieniem typowych dla schorzenia objawów. Konflikt informacji dostarczanych wraz z rożnymi sygnałami odbieranymi przez organizm odbywa się najprawdopodobniej na poziomie neuroprzekaźników, substancji chemicznych, takich jak histamina, acetylocholina i noradrenalina, które pozwalają komunikować się komórkom nerwowym.

Objawy choroby lokomocyjnej

Objawy choroby lokomocyjnej nie są reakcją patologiczną, lecz fizjologiczną i nie prowadzą do powstawania groźnych dla zdrowia powikłań. Występują u osób, u których funkcjonowanie błędnika, paradoksalnie jest prawidłowe. Natomiast ich intensywność oraz chwila, w której się nasilają to sprawa bardzo indywidualna. Choroba lokomocyjna ujawnia się zawsze podczas podróżowania. Pierwsze symptomy mogą pojawić się już na początku podróży i należy jak najszybciej zareagować, aby nie dopuścić do dalszego ich rozwoju. Nudności mogą nasilać takie czynniki jak pełny żołądek, brak dopływu świeżego powietrza, palenie tytoniu, nieprzyjemny lub mocny zapach np. perfum czy silne emocje, głównie stres i strach, które u dzieci często wywołane są samą podróżą. Objawy można podzielić na:

• Łagodne, na które składają się dyskomfort w żołądku, złe samopoczucie, ból głowy, rozdrażnienie, senność i zmęczenie;
• Umiarkowane, kiedy występują nudności, apatia, obniżony nastrój, niechęć do interakcji międzyludzkich, a także zmniejszona koncentracja;
• Ciężkie, które powodują niemożność utrzymania odpowiedniej postawy ciała oraz uporczywe wymioty.

Chociaż najpowszechniejszym i najbardziej dostrzegalnym objawem są wymioty, lista symptomów jest o wiele dłuższa. O występowaniu zaburzeń mogą świadczyć między innymi: bladość skóry, nudności, bóle głowy, suchość w ustach czy nadmierne pocenie się. Warto przy tym podkreślić, że objawy te nie muszą występować w podróży każdorazowo. Niekiedy bowiem ujawniają się one np. podczas podróżowania tylko jednym konkretnym środkiem transportu. Dzieje się tak dlatego, że różne środki lokomocji mogą odpowiadać za powstawanie niezgodności w odbiorze bodźców na zróżnicowanym poziomie. Niekiedy na występowanie lub nasilenie objawów wpływ mają dodatkowe czynniki, do których zalicza się np. czytanie w trakcie podróży, niewłaściwa dieta, a także nieprawidłowa wentylacja wnętrza pojazdu.

Czy kinetoza dotyczy tylko dzieci?

Choroba lokomocyjna to częsta dolegliwość, która początki ma zazwyczaj w dzieciństwie. Mimo że, schorzenie to może samoistnie ustąpić, niektórzy dorośli z niego nie wyrastają. Dane wskazują, że na kinetozę cierpi co 5 dorosły. Co ciekawe, częściej dotyczy ona kobiet, a szczególnie wrażliwe są kobiety ciężarne, w okresie miesiączki, czy też podczas stosowania preparatów hormonalnych (najczęściej antykoncepcja hormonalna i leki takie jak Yasminelle, Vibin, Evra, Ginorgin, ect.). Czynnikiem predysponującym do pojawienia się objawów choroby lokomocyjnej mogą być również niektóre choroby, np. migrenowe bóle głowy, zawroty głowy czy problemy ze snem. Warto więc w celu zniwelowania objawów kinetozy zająć się czynnikami, które mają wpływ na wystąpienie choroby lokomocyjnej. Jeśli klasyczne metody terapii bezsenności czy też bólu głowy nie są u Ciebie skuteczne, warto skorzystać z konsultacji z lekarzem online, który wprowadzi właściwą farmakoterapię tych dolegliwości. A jeśli to konieczne lekarz wypisze także e-receptę na silniejszy środek farmaceutyczny, który pomoże Ci zwalczyć dolegliwości bólowe głowy (np. Nimesil, Almozen, Frimig) czy bezsenność (np. Minasec, Nasen, Noctis, Tianesal) poprzez co pozytywnie wpłynie także na objawy kinetozy w podróży. Nasilenie, bądź wystąpienie objawów może nastąpić również pod wpływem zapachu dymu tytoniowego, czy też u osób, które przed lub w trakcie podróży spożywały alkohol. Natomiast częściej niż kierowca pojazdu lub załoga chorują pasażerowie. Przypadki kinetozy są częściej odnotowywane u Azjatów, szczególnie Chińczyków. Badania wykazują, że w przypadku występowania choroby lokomocyjnej w rodzinie ryzyko zachorowania w kolejnych pokoleniach wzrasta, dlatego też podejrzewa się, że choroba lokomocyjna jest w pewnym stopniu uwarunkowaniem genetycznym. Jeżeli któryś z rodziców chorował na nią w dzieciństwie, prawdopodobieństwo wystąpienia kinetozy u dziecka wzrasta dwukrotnie niż w przypadku, gdy żaden z rodziców nie wykazywał objawów choroby lokomocyjnej.

Leki na chorobę lokomocyjną

Chorobie lokomocyjnej łatwiej zapobiegać niż ją leczyć. Dlatego pacjenci i ich rodzice powinni nauczyć się rozpoznawać sytuacje, które mogą prowadzić do wystąpienia objawów choroby lokomocyjnej. Będą wtedy w stanie inicjować strategie behawioralne, które mogłyby im zapobiec. Skopolamina powinna być lekiem pierwszego rzutu w zapobieganiu chorobie lokomocyjnej u osób, które chcą zachować koncentrację podczas podróży. Natomiast leki przeciwhistaminowe są skuteczne w zapobieganiu kinetozie, ale często mają działanie uspokajające i inne skutki uboczne, dlatego nie są wskazane dla kierowców pojazdów. Leczenie choroby lokomocyjnej możliwe jest poprzez zażycie leków lub suplementów, które niwelują nieprzyjemne dolegliwości. Zawierają one wyciąg z kłącza imbiru, który jest skutecznym, naturalnym środkiem zwalczającym mdłości i przeciwdziałający wymiotom. Celem przeciwdziałania pojawieniu się przykrych objawów kinetozy należy przyjąć zalecaną dawkę leków około pół godziny przed planowaną podróżą. W doraźnym wyleczeniu dolegliwości pomocne są również leki przeciwwymiotne, przeciwalergiczne i uspokajające, najczęściej w formie tabletek. Niektóre z nich nie powinny być stosowne przez dzieci, kobiety w ciąży i karmiące piersią. Z tego powodu najlepiej skorzystać z porady lekarza online, który dobierze odpowiednie medykamenty.

Jak podróżować z chorobą lokomocyjną?

W dniu podróży najlepiej zrezygnować z ciężkostrawnych posiłków, słodkich i gazowanych napojów oraz słodyczy. Nie unikajmy jednak jedzenia całkowicie, poniważ podróżowanie z pustym żołądkiem nie będzie dobrym pomysłem, może to bowiem nasilić objawy choroby lokomocyjnej. Najlepiej postawić na lekkie potrawy oraz nieduże porcje. Przed podróżą warto się wyspać, wypocząć i przygotować sobie chłodną wodę mineralną do popijania, suche przekąski bez dodatku soli, świeże owoce i warzywa. Na wypadek wymiotów warto mieć przy sobie plastikową torebkę i wilgotny ręcznik, a w przypadku dziecka również odzież na zmianę. Wystąpienie wymiotów zazwyczaj przynosi ulgę osobie chorej, jednak objawy mogą rozwinąć się ponownie. Jeżeli wymioty powtarzają się w stosunkowo krótkich odstępach czasowych, mogą powodować odwodnienie i zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej. W przypadku pojawienia się cech odwodnienia dziecka na skutek wymiotów konieczny jest bezzwłoczny kontakt z lekarzem, gdyż utrata wody spowodowana wymiotami może zagrażać zdrowiu, a nawet życiu malucha. Konieczne jest właściwe nawadnianie dziecka, najlepiej doustnymi płynami zawierającymi elektrolity, a przypadku wszelkich obaw zachęcamy do skorzystania z konsultacji z lekarzem online, który pomoże w podjęciu właściwych działań. Otępienie, zmęczenie i senność mogą utrzymywać się przez wiele godzin po zakończeniu działania czynnika wywołującego objawy (np. po zakończeniu podróży). Całkowicie ustępują zazwyczaj w ciągu 24 godzin.

Duże znaczenie w zapobieganiu chorobie lokomocyjnej ma wybór miejsca w środku transportu, którym podróżujemy. Najodpowiedniejsze będą:

• w autobusie – miejsca z przodu, jak najdalej od osi kół;
• w pociągu – miejsca przodem do kierunku jazdy;
• na statku lub promie – miejsca w środkowej części pokładu;
• w samolocie – miejsca przy oknie, na wysokości skrzydła.

W czasie podróży unikaj czytania, korzystania z telefonu komórkowego czy grania na przenośnej konsoli. Skup uwagę np. na rozmowie, spokojnej muzyce czy audiobooku. Nie wykonuj niepotrzebnych ruchów głową, możesz ustabilizować ją za pomocą poduszki lub zagłówka. W przypadku podróży samochodem zajmij przednie siedzenie, a w czasie jazdy unikaj patrzenia za okno na mijane obiekty, utrzymuj wzrok nad linią horyzontu lub na wyraźnie oddalonym obiekcie. Należy wziąć pod uwagę, że wzrok skupiony na przesuwającym się krajobrazie wzmaga objawy choroby lokomocyjnej, dlatego najlepiej zasłonić szyby samochodu przyciemniającymi zasłonkami, które dodatkowo ochronią oczy przed słońcem. Poproś również kierowcę, by unikał szybkiej jazdy, gwałtownego przyspieszania i hamowania. Zapewnij sobie także stały dopływ świeżego powietrza poprzez uchylenie okna lub włączenie klimatyzacji. Chorobę lokomocyjną można spowolnić, jeśli zignoruje się otoczenie i skupi się uwagę na czymś interesującym, koncentrując się na tym całkowicie. Na pasażerów korzystnie wpływa np. słuchanie lekkiej, rytmicznej muzyki. Na Twoje samopoczucie w trakcie podróży mogą pozytywnie wpłynąć regularne przerwy, podczas których opuścisz pojazd i chwilę się przespacerujesz. Okazuje się, że to właśnie częste postoje pomagają zapanować nad nudnościami, jest to czas na zaczerpnięcie powietrza, położenie się i uspokojenie zdezorientowanego błędnika. U niektórych dzieci objawy choroby lokomocyjnej są bardzo nasilone i utrzymują się przez długi czas. Wówczas koniecznością może okazać się diagnostyka laryngologiczna, okulistyczna i neurologiczna, szczególnie, jeśli pojawiają się także inne symptomy. np. szumy uszne, zaburzenia widzenia, zaburzenia świadomości. W takiej sytuacji skorzystaj z konsultacji z lekarzem online, który pomoże dobrać właściwe leczenie lub wskaże inne dostępne środki zapobiegawcze.