Ból nadgarstka. Przyczyny i leczenie

Ból nadgarstka występuje przy wielu różnych problemach zdrowotnych. Pacjent powinien zwrócić uwagę na wszystkie symptomy i szczegóły, które są decydujące podczas stawiania diagnozy. Sprawdź, jak w takich przypadkach postępują lekarze!

ból nadgarstka

Nadgarstek charakteryzuje się złożoną anatomią. Składają się na niego dwa szeregi kości, do tego wiele stawów, więzadeł, ścięgien i nerwów, które zapewniają dużą ruchomość. Ponadto ta część ciała jest regularnie obciążana podczas wykonywania codziennych czynności. Sposób postępowania przy bólu nadgarstka zależy od rozpoznanej przyczyny. Nagłe kontuzje i urazy mogą wydawać się oczywiste, ale trzeba sprawdzić, które struktury ucierpiały i do jakich uszkodzeń doszło. Przy chorobach stawów oraz innych schorzeniach należy zwrócić uwagę m.in. na dokładną lokalizację bólu, promieniowanie w inne miejsca, symptomy współistniejące i okoliczności nasilania się objawów.

Skąd ból nadgarstka? Budowa anatomiczna ręki – kości, stawy, więzadła, ścięgna

Ból nadgarstka może wynikać z wielu różnych dolegliwości w obrębie okolicznych struktur ciała. Wszystkie kości, stawy, więzadła, ścięgna, mięśnie czy nerwy spełniają istotne funkcje i mogą ulec rozmaitym uszkodzeniom oraz patologicznym zmianom. Nadgarstek tworzą 2 szeregi kości – bliższy, który łączy się z kością promieniową i łokciową, a także dalszy przy kościach śródręcza. Od strony kciuka są to kolejno:

  • w szeregu bliższym:
  • kość łódeczkowata;
  • kość księżycowata;
  • kość trójgraniasta;
  • kość grochowata;
  • w szeregu dalszym:
  • kość czworoboczna większa;
  • kość czworoboczna mniejsza;
  • kość główkowata;
  • kość haczykowata.

Jakiekolwiek przesunięcie kości może wywoływać ucisk na kanaliki nerwowe. Wewnątrz każdego szeregu znajdują się odpowiednie połączenia stawowe pomiędzy poszczególnymi kośćmi, do tego dochodzą stawy promieniowo-nadgarstkowy, śródnadgarstkowy i nadgarstkowo-śródręczny. Bólem nadgarstków mogą objawiać się problemy z przyczepami mięśniowymi, ścięgnami i samymi mięśniami (m.in. prostowniki długie, krótkie i łokciowe, zginacze promieniowe i łokciowe, dłoniowe długie i krótkie). Wiele istotnych funkcji pełnią również liczne więzadła, w tym:

  • łukowate nadgarstków – dłoniowe i grzbietowe;
  • poboczne nadgarstków – promieniowe i łokciowe;
  • promieniowo-nadgarstkowe – dłoniowe i grzbietowe.

Objawy towarzyszące bólowi nadgarstka. Sztywność, nasilanie przy ruchu, obrzęk

Dolegliwości bólowe (i odpowiadające za nie przyczyny pierwotne) mogą mieć ostry, podostry lub przewlekły charakter. W niektórych przypadkach ból nadgarstka promieniuje do palców, dłoni, łokcia i innych części ciała. Niektóre objawy występują przy wielu przypadłościach, a niektóre oznaki są charakterystyczne dla konkretnych chorób, zaburzeń czy urazów. Razem z bólami nadgarstka (w zależności od przyczyny) mogą pojawiać się następujące symptomy:

  • sztywność ręki;
  • tkliwość przy dotyku;
  • ograniczenie ruchomości nadgarstka, dłoni, palców;
  • nasilanie bólu przy chwytaniu lub wykonywaniu innych ruchów;
  • zaburzenia czucia – drętwienie, mrowienie, pieczenie;
  • obrzęk, opuchlizna;
  • zaczerwienienia;
  • wyczuwalne w badaniu palpacyjnym lub wyraźnie widoczne guzki;
  • osłabienie siły mięśniowej;
  • ocieplenie okolic nadgarstka;
  • podwyższenie temperatury ciała;
  • uczucie zmęczenia, osłabienia i rozbicia, pogorszenie samopoczucia.
Zobacz też  Ból ścięgna Achillesa. Przyczyny, objawy i leczenie

Nieswoiste objawy ogólne najczęściej wskazują na stany zapalne i choroby reumatologiczne – to przesłanki, by jak najszybciej skonsultować ból nadgarstka z lekarzami. Podobnie należy postąpić w przypadkach bolesności długotrwałych, które z czasem ulegają nasileniu lub nie ustępują w ciągu kilku dni od wystąpienia. Weź zwolnienie lekarskie online i umów się na wizytę – zbyt długie czekanie przekłada się na ryzyko istotnych komplikacji zdrowotnych!

Najczęstsze przyczyny bólu nadgarstka – urazy. Skręcenie, zwichnięcie, złamanie

Skręcenie oznacza przekroczenie naturalnego zakresu ruchomości. Dystorsja powoduje różnego rodzaju uszkodzenia stawów, chrząstek stawowych, więzadeł i ścięgien – czasami dochodzi też do naruszenia struktur kostnych. Szczególnie narażone na skręcenia nadgarstka są osoby starsze i aktywne. Im bardziej kontuzjogenny sport, tym większe ryzyko kontuzji, która skończy się bólem nadgarstka.

Zwichnięcie to naruszenie powierzchni stawowych pomiędzy kośćmi a torebką stawową – najczęściej dochodzi do naruszenia chrząstek, łąkotek, więzadeł i naciągnięcia lub rozerwania torebki stawowej. Następuje również przesunięcie struktur anatomicznych, co wywołuje nacisk na nerwy i naczynia krwionośne. Powikłania mogą wystąpić również w przypadku pęknięć i złamań w obrębie nadgarstka. Specjaliści wyróżniają 3 podstawowe rodzaje tych urazów:

  • złamanie kości łódeczkowatej
  • uszkodzenie nasady dalszej kości promieniowej (złamanie Collesa);
  • naruszenie i przemieszczenie nasady dalszej (złamanie Smitha).

Przyczyny dolegliwości bólowych w zespole cieśni nadgarstka

Stosunkowo częsta przypadłość, wynikająca z długotrwałego przeciążenia mięśni ścięgien. Zespół cieśni nadgarstka to typowa dolegliwość pracowników biurowych i osób, które wykonują powtarzalne czynności. Powodem dotkliwego bólu jest ucisk na nerw pośrodkowy w kanale nadgarstka, najczęściej wywołany przemieszczeniem kości lub rozrostem więzadeł. Takim zmianom sprzyja częste naprzemienne prostowanie i zginanie ręki oraz otwieranie i zamykanie dłoni. Do potwierdzenia choroby u pacjenta wykorzystuje się specjalistyczne testy kliniczne Tinela i Phalena.

Charakterystyczne objawy ZCN to pieczenie, mrowienie i bolesność, które odczuwalne są w obrębie niespełna czterech palców – połowy serdecznego, środkowego, wskazującego i kciuka. Poza specyficznym bólem nadgarstka chory może mieć jeszcze następujące symptomy:

  • promieniowanie dolegliwości bólowych na przedramię;
  • brak możliwości zaciśnięcia pięści;
  • w zaawansowanym stadium:
  • osłabienie chwytu;
  • zanik mięśni w pobliżu kłębu kciuka;
  • postępująca degeneracja nerwu pośrodkowego.

Bóle nadgarstków przy łuszczycowym i reumatoidalnym zapaleniu stawów

Łuszczycowe zapalenie stawów jest wywoływane przez wiele czynników. Naukowcy i lekarze wymieniają przede wszystkim predyspozycje genetyczne, kontakt z niektórymi substancjami i związkami chemicznymi, urazy mechaniczne, stres oraz infekcje. Z kolei reumatoidalne zapalenie stawów (artretyzm) klasyfikuje się jako zaburzenie autoimmunologiczne. Sprzyjają mu m.in. zakażenia, palenie papierosów czy niezdrowa dieta. Choroby zapalne stawów mają wiele różnych przyczyn. Na konieczność konsultacji reumatologicznej wskazują:

  • stan podgorączkowy lub gorączkowy;
  • nieuzasadniony spadek masy ciała;
  • rozbicie;
  • sztywność stawów w godzinach porannych;
  • nasilanie objawów rano i wieczorem.
Zobacz też  Ból oka – przyczyny, objawy i leczenie

O ŁZS, RZS lub innym zapaleniu stawu może świadczyć symetryczność objawów choroby. Ból nadgarstka i usztywnienie pojawiają się jednocześnie w obu kończynach. Czasami dochodzi do zajęcia innych narządów. Lista chorób stawów nie kończy się na zapaleniach. Poważne dolegliwości wywołuje m.in. dna moczanowa. Kolejna kwestia to schorzenia i zmiany zwyrodnieniowe – nie da się im całkowicie zapobiec, ale można skutecznie łagodzić objawy. Odpowiednia diagnostyka i leczenie odgrywają decydującą rolę.

Silny ból nadgarstka w chorobie de Quervaina i zespole Sudecka

Choroba de Quervaina jest zapaleniem pochewek ścięgien odwodziciela długiego i krótkiego prostownika krótkiego kciuka. Dochodzi do niego w wyniku urazów mechanicznych oraz nadmiernego obciążenia tych struktur. Stan zapalny może się rozwijać również podczas wykonywania rutynowych, przez lata w ogóle nieodczuwalnych czynności, które wymagają zginania i prostowania kciuka. Od mycia zębów po gotowanie czy opiekę nad dzieckiem. Częściej chorują kobiety, dlatego przypadłość bywa określana jako „kciuk matki”. Problemy z odwodzeniem i prostowaniem kciuka przez chorobę de Quervaina są typowe również dla:

  • malarzy;
  • fryzjerów;
  • rzeźników;
  • mechaników;
  • opiekunek i przedstawicieli wielu innych zawodów.

Zespół (atrofia) Sudecka to inaczej Kompleksowy Zespół Bólu Regionalnego. Jego przyczyną są zaburzenia współczulnego układu nerwowego. Najczęściej występują po urazach, ale pojawiają się też samoistnie. Ból nadgarstka to tylko jedna z oznak choroby. Towarzyszą mu inne objawy, głównie dysfunkcje pracy gruczołów potowych i regulacji zwężania oraz rozszerzania naczyń krwionośnych. Nieprawidłowości skutkują uderzeniami ciepła oraz chłodu. Skóra chorego raz jest sucha, a za chwilę robi się bardzo wilgotna.

Bolący nadgarstek jako objaw ganglionu i przykurczu Dupuytrena

Ganglion to torbiel wypełniona płynem z uszkodzonych struktur stawów i ścięgien – torebek oraz pochewek. Rozmiar czy tempo rozrastania podskórnego guzka zależą m.in. od zakresu i stopnia zmian. Sprzyjają im kontuzje i długotrwałe przeciążenia nadgarstka. Niektóre gangliony są kompletnie bezbolesne i niezwykle trudne do wyczucia. Inne mocno odstają, niektóre guzy można przesuwać po powierzchni skóry. Mogą powodować ból w nadgarstku i objawy innych schorzeń, np. ZCN albo torbieli Bakera. Nie wiesz, z czym dokładnie się zmagasz? Weź L4 online na ból nadgarstka i zarezerwuj czas, by wybrać się do lekarza!

Przykurcz Dupuytrena oznacza zgrubienie rozcięgna dłoniowego – błony, która znajduje się tuż pod skórą. Do zwiększenia objętości tej struktury dochodzi m.in. w wyniku częstych ekspozycji na wibracje, przez nadużywanie alkoholu i papierosów, na skutek zmian spowodowanych cukrzycą. Takie pogrubienie powoduje nie tylko bóle nadgarstków. Poważne problemy i dolegliwości pojawiają się przy zginaniu i prostowaniu palców. Z czasem dochodzi do silnego przykurczu, co uniemożliwia pełny wyprost palców i otwarcie dłoni.

Zobacz też  Ból w klatce piersiowej przy kaszlu – przyczyny, objawy i leczenie

Pacjent z bólem nadgarstka – rozpoznanie, diagnostyka. Wywiad, badania

Potencjalnych powodów bólu okolic nadgarstka jest całe mnóstwo. Pierwszym etapem rozpoznania jest wywiad lekarski. Zróżnicowanie urazów nadgarstka wymaga przeprowadzenia minimum badań palpacyjnych. Potwierdzenie wstępnych przypuszczeń dają odpowiednie badania obrazowe:

  • zdjęcie RTG;
  • USG;
  • rezonans magnetyczny;
  • rzadziej tomografię komputerową.

W przypadku podejrzenia chorób stawów należy wykonać badania laboratoryjne. Niektóre dolegliwości można ostatezcnie potwierdzić tylko ściśle ukierunkowanymi metodami diagnostycznymi. Przykładowo ZCN wymaga badania przewodnictwa nerwowego.

Leczenie bólu nadgarstka – leki, zabiegi, zalecenia lekarzy

Czasami pacjentowi ze zwichniętym nadgarstkiem wystarczy usztywnienie (gips, orteza, szyna), ale też może być konieczne leczenie operacyjne. Metodę leczenia dobiera się indywidualnie do konkretnego przypadku. Na łagodne kontuzje najczęściej wystarczy postępowanie zachowawcze – zabiegi fizjoterapeutyczne i rehabilitacja. Choroby zapalne i zwyrodnieniowe mogą wymagać farmakoterapii. Pacjentom podaje się m.in. niesteroidowe leki przeciwzapalne i środki przeciwbólowe. Niektóre są dostępne bez recepty, na inne potrzebna będzie ważna e-recepta do okazania w aptece. Przykłady takich silniejszych leków to:

Czasami ból nadgarstka można złagodzić domowymi sposobami. Pomagają m.in. chłodne okłady (na 15–20 minut jednorazowo), oszczędzanie rąk (powstrzymanie się od wykonywania czynności oraz specjalne ćwiczenia rozluźniające i wzmacniające mięśnie. Działania profilaktyczne mają spore znaczenie dla osób, które długo wykonują pracę przy komputerze. Pisanie na klawiaturze, obsługa myszki, rysików i innych akcesoriów multimedialnych stanowi spore obciążenie dla kości, stawów, mięśni, nerwów, więzadeł i ścięgien nadgarstka.


Warning: Trying to access array offset on value of type null in /alt/home/webmaster.clinicmed/www/domeny/e-lekarz24h.pl/wp-content/themes/betheme/includes/content-single.php on line 286
Jacek Górecki
Jacek Górecki
Lekarz medycyny, absolwent prestiżowego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Jego pasją jest praca naukowa oraz pomaganie pacjentom w poprawie ich zdrowia i jakości życia.

Dział "Blog" na stronie e-lekarz24h.pl zawiera informacje wyłącznie o charakterze informacyjno-edukacyjnym. Treści oraz porady, które się tam znajdują, nie mogą w żadnym wypadku zastąpić bezpośredniego kontaktu z lekarzem i nie powinny być traktowane jako profesjonalna porada medyczna. Wydawca serwisu e-lekarz24h.pl nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad z materiałów informacyjno-edukacyjnych bez wcześniejszej konsultacji ze specjalistą.