Lęki po alkoholu – jak poradzić sobie z nerwicą alkoholową?

Picie alkoholu dla rozluźnienia, stłumienia stresu czy redukcji lęku to prosty, ale w dłuższej perspektywie mało efektywny sposób radzenia sobie z problemami. Zwłaszcza w przypadku tak złożonych schorzeń, jak nerwice. Zaburzenia lękowe to m.in. różne fobie, nieracjonalne obawy, ataki paniki, natręctwa, zespół stresu pourazowego (PTSD) i wiele innych dolegliwości. Wypicie paru kieliszków tylko pogłębi problem. Wszystkie lęki po alkoholu stają się jeszcze bardziej dokuczliwe, a ponowne stłumienie ich wymaga coraz większych dawek. Rozwija się uzależnienie, a alkoholicy często popadają w depresję. W chwilach emocjonalnego kryzysu lepsze wyjście to aktywność fizyczna, ćwiczenia relaksacyjne czy słuchanie muzyki.

Lęki po alkoholu – najpierw wyluzowanie, potem silniejsze objawy nerwicy i niepokój

Substancje psychoaktywne zawarte w alkoholach wpływają na neuroprzekaźniki, które sterują pracą mózgu. Zwiększona aktywność receptorów kwasu gamma-aminomasłowego (GABA) ułatwia zrelaksowanie się. Stymulacja układu nagrody powoduje wydzielanie dopaminy i serotoniny, nazywanych hormonami szczęścia. Blokowanie kwasu glutaminowego zmniejsza pobudzenie. W efekcie uczucie lęku i niepokoju odchodzi w niepamięć. Osoby nieśmiałe, wycofane pod wpływem alkoholu stają się bardziej towarzyskie i odważne, pojawia się chęć do działania – taki stan podoba im się o wiele bardziej. Niestety w rzeczywistości wszelkie troski i stan przygnębienia nie znikają całkowicie.

W momencie trzeźwienia wszystko wraca ze zdwojoną siłą. Lęki po alkoholu mogą być poważniejsze z powodu wyrzutu kwasu glutaminowego, zmniejszenia stężenia GABA, uwolnienia hormonu stresu (kortyzolu) oraz zatrucia toksycznym aldehydem octowym. Często dochodzi do nasilenia objawów nerwicowych ze względu na kaca – złe samopoczucie po nadużyciu alkoholu oraz poczucie wstydu, zażenowanie swoimi zachowaniami „pod wpływem”. Osoba cierpiąca na zaburzenia lękowe będzie odczuwać wzmożone objawy swoich dolegliwości. Jeżeli uniemożliwiają codzienne funkcjonowanie, należy wziąć L4 online, zasięgnąć porady specjalistów i rozpocząć leczenie. Alkohol nie rozwiąże problemu zaburzeń psychicznych.

Jak objawia się nerwica? Oznaki psychiczne i somatyczne

Symptomy stanów nerwicowych można podzielić na dwie kategorie. Objawy związane z psychiką to:

• długotrwały niepokój;
• silne zmartwienia;
• bezradność;
• obawa utraty kontroli nad ciałem i umysłem;
• permanentny pesymizm.

Objawami somatycznymi są:

• wzrost ciśnienia krwi;
• przyspieszenie tętna, kołatanie serca;
• bóle i zawroty głowy;
• nudności i wymioty;
• ból brzucha
• drgawki;
• duszności, problemy z oddychaniem;
• ucisk w gardle, drżenie głosu;
• zimne poty;
• problemy ze snem;
• omdlenia.

Mechanizm błędnego koła. Alkohol nie leczy, tylko jedynie chwilowo znieczula i tłumi lęki

Skoro sięgnięcie po alkohol pozwala opanować paniczny lęk przynajmniej na chwilę, osoba z problemem sięga po drinki jako sprawdzony sposób. Z czasem potrzebuje pić coraz więcej, by uzyskiwać taki sam efekt. Dochodzi do rozwoju uzależnienia od alkoholu. Picie staje się sposobem na ucieczkę od problemów. Mechanizm błędnego koła lęków po alkoholu wygląda następująco:

1. Dyskomfort psychiczny wzrasta, pojawia się potrzeba jego obniżenia.
2. Spożywanie alkoholu może spowodować znieczulenie – wyciszenie symptomów, poprawę nastroju.
3. Alkohol przetwarzany jest przez ciało, biochemia mózgu wraca do poprzedniego stanu.
4. Lęki objawiają się w nasilony sposób, pojawia się poczucie winy.
5. Intensyfikacja symptomów stanu lękowego powoduje ponowne picie.

Przeżywanie irracjonalnego lęku i inne problemy emocjonalne tworzą doskonałe podłoże dla rozwoju nałogu i pogłębienia depresyjnych nastrojów. Picie jest szczególnie niebezpieczne dla osób, które już chodzą na psychoterapię i zażywają leki przeciwdepresyjne. Nawet niewielka dawka alkoholu w organizmie w połączeniu z takimi środkami farmaceutycznymi może doprowadzić do poważnych uszkodzeń wątroby i innych narządów, a w konsekwencji śmierci. Chorzy powinni przestrzegać zaleceń lekarskich, nie zmieniać niczego na własną rękę. Brakuje ci przepisanych leków? Zamiast zastępować preparat alkoholem złóż wniosek o kolejne zlecenie – e-recepta pozwala to zrobić bez wizyty w przychodni czy poradni.

Nasilające się lęki po alkoholu mogą doprowadzić do depresji i choroby alkoholowej

Kiedy sekwencja błędnego koła się zamyka, osoba uzależniona często nawet nie zdaje sobie z tego sprawy. W wielu przypadkach nie objedzie się bez pomocy z zewnątrz – czy to kogoś bliskiego, czy też ze strony specjalistów. Samodzielna próba wyrwania się ze schematu „nerwica – picie – lęki po alkoholu – więcej napojów wyskokowych” może być ekstremalnie trudna. Czasami nawet silne postanowienie abstynencji z własnej woli może nie wystarczyć. Alkoholicy często cierpią na zespół abstynencyjny – po odstawieniu alkoholu mogą odczuwać wzmożoną nerwowość, drgawki, napady padaczki. Kilka łyków czegoś mocniejszego skutkuje ustąpieniem tych symptomów, ale oznacza też nawrót choroby alkoholowej.

Z kolei depresja może być zarówno efektem, jak i przyczyną alkoholizmu. Statystyki pokazują, że częstszy jest pierwszy schemat rozwoju wydarzeń. Około 90% przypadków depresji alkoholowej ma charakter wtórny wobec uzależnienia. Łącznie specjaliści wyróżniają 4 warianty tej choroby – objawy zależą od rodzaju zaburzeń psychicznych:

• depresja przed nałogiem;
• nadmierne spożycie alkoholu przyczynia się do rozwoju depresji;
• objawy abstynencyjne powodują depresję;
• depresja w czasie abstynencji.

Zagłuszanie stanów lękowych wymaga coraz częstszego sięgania po alkohol

Skąd u osób z nerwicami potrzeba zaglądania do kieliszka? Według badań przeprowadzonych na Uniwersytecie Stanforda silny lęk – po alkoholu ulega jedynie tymczasowemu osłabieniu – ma związek z niedoborem jednego z białek w ciele migdałowatym. Rzeczona proteina nosi nazwę CREB, a w tej części mózgu zachodzą reakcje i procesy związane z odczuwanymi emocjami. Wypicie alkoholu może zwiększać poziom białka CREB, a tym samym działać uspokajająco w przypadku zaburzeń lękowych. W połączeniu z opisanym wyżej osłabieniem kontroli zachowania sprawia wrażenie świetnego remedium na nerwicę. I rzeczywiście to tylko chwilowe wrażenie.

Regularne stosowanie alkoholu jako leku na pozbycie się lęków prowadzi do zwiększenia tzw. tolerancji organizmu. Dawki, które wcześniej przynosiły ukojenie, po jakimś czasie nie dają żadnych odczuwalnych efektów. Naturalną reakcją pacjenta będzie picie w większych ilościach. Trzeba jednak pamiętać, że w konsekwencji lęki po alkoholu stają się jeszcze silniejsze. Osoba cierpiąca na mniej lub bardziej poważne zaburzenia nerwicowe czy depresję powinna poszukać pomocy specjalistów oraz działać profilaktycznie. Aby zwiększyć poziom CREB w ciele migdałowatym, można skorzystać z poniższych sposobów:

• uprawiać sport, dbać o aktywność fizyczną;
• stosować techniki relaksacyjne;
• słuchać muzyki;
• szczerze i otwarcie wyrażać swoje emocje.

Lęki po alkoholu – leczenie zaburzeń lękowych, pomoc psychologa i innych specjalistów

Nerwice, stany lękowe i depresję należy leczyć poprzez psychoterapię. Czasami psychiatrzy zalecają stosowanie odpowiednich leków psychoaktywnych. Jeżeli coraz silniejszy lęk po alkoholu doprowadził do uzależnienia, konieczna będzie terapia uzależnień. Psychiatrzy, psycholodzy i psychoterapeuci mogą zaproponować różnorodne metody kompleksowe wsparcia – od sesji i rozmów po farmakoterapię. Warto pamiętać też o możliwości złożenia wniosku o zwolnienie lekarskie online w przypadku zaburzeń lękowych, depresji czy nadużywania alkoholu. Czas leczenia i optymalny sposób terapii są indywidualne, zależne od wielu czynników.