Ból nóg w spoczynku – przyczyny i leczenie

Dolegliwości bólowe kończyn dolnych kojarzą się przede wszystkim z urazami i przeciążeniami po wysiłku fizycznym. Objawy, które pojawiają się podczas snu czy innego odpoczynku, są znacznie bardziej niepokojące. Organizm wysyła sygnał, że coś jest nie w porządku, ale przyczyna nie jest oczywista. Bóle nóg w spoczynku pojawiają się w przebiegu wielu różnych przypadłości – niektóre są stosunkowo łagodne, inne mogą stwarzać realne zagrożenie dla życia pacjenta. Dlatego należy skonsultować się ze specjalistą, choćby i profilaktycznie. Po zdiagnozowaniu rzeczywistej przyczyny można wdrożyć odpowiednie leczenie.

Ból nóg w spoczynku. Charakterystyka objawu

Dolegliwości bólowe w obrębie nóg przybierają rozmaite formy. Czasami jest to kłucie albo pieczenie w jednym miejscu. Niektórzy pacjenci zgłaszają lekarzom bóle uciskowe czy pulsowanie, które rozchodzi się równomiernie wokół ogniska bólowego. Zdarza się też promieniowanie bólu nogi – w spoczynku daje o sobie znać nie tylko kończyna dolna (albo obie jednocześnie), ale też plecy, brzuch czy inne części ciała. Istnieje również możliwość przenoszenia bolesności pomiędzy częściami ciała unerwionymi z tej samej części rdzenia kręgowego (tzw. ból rzutowany).

Lekarz potrzebuje jak najwięcej precyzyjnych i szczegółowych informacji, by jak najwcześniej postawić prawidłową diagnozę. Koniecznie trzeba powiedzieć o wszystkich objawach, nie tylko bólu i uczuciu ciężkości nóg. Różne poważne choroby dają sporo rozmaitych symptomów, takich jak:

• obrzęk, opuchlizna;
• wysypka, zaczerwienienia i inne zmiany skórne;
• punktowe zwiększenie ciepłoty ciała;
• stan podgorączkowy lub gorączkowy;
• dreszcze, zimne poty;
• bóle i zawroty głowy;
• nudności i wymioty;
• zaburzenia świadomości, równowagi;
• zaburzenia czucia – mrowienie, drętwienie etc.

Najczęstsze przyczyny bólu nóg bez ruchu

Dolegliwości bólowe, która mogą nawet sprawiać trudności z poruszaniem się, mogą wystąpić w każdym wieku. Nie dotyczą wyłącznie procesów starzenia. Jedną z częstych przyczyn bólu nóg jest nadmierny wysiłek fizyczny i jego późniejsze konsekwencje – od kontuzji i urazów mechanicznych do tzw. zakwasów. Niektóre uszkodzenia dają sobie znać dopiero po pewnym czasie, mogą nawet mijać w trakcie chodzenia lub innego rozruchu.

Lekarze i naukowcy nie są zgodni co do natury objawu określanego zakwasami. Często mówi się o wysiłku beztlenowym i odkładaniu kwasu mlekowego w tkance mięśniowej, ale coraz więcej publikacji wspomina o mikrourazach mięśni, ścięgien czy więzadeł. Bez względu na faktyczną przyczynę, ból nóg w spoczynku może być tak silny, że praktycznie uniemożliwia przemieszczanie się – wtedy należy podejrzewać poważniejszy uraz. W razie takiej niedyspozycji najlepiej wziąć zwolnienie lekarskie online i umówić się na dokładniejsze badania.

Zespół niespokojnych nóg – czym jest i jak objawia się RLS?

Jedną z najczęstszych przyczyn bóli nóg w spoczynku jest restless legs syndrome. Inaczej określa się go mianem choroby Ekboma. RLS to zaburzenie ruchowe o nie do końca poznanej etiologii, a objawia się przede wszystkim w nocy, poprzez niekontrolowane poruszanie nogami – niektórzy pacjenci wybudzają się ze snu i sami wykonują rozmaite ruchy, byle tylko pozbyć się nieprzyjemnych wrażeń czuciowych. Chodzi o mrowienie, cierpnięcie i podobne oznaki.

Zespół niespokojnych nóg może mieć charakter pierwotny lub wtórny. Wśród możliwych przyczyn takiego stanu najczęściej wymieniane są:

• niedobory żelaza;
• zaburzenia krążenia krwi w żyłach;
• cukrzyca;
• choroby i zmiany reumatyczne.

Nocne bóle łydek zwykle są silnymi skurczami mięśni po wysiłku fizycznym

Tym razem nie chodzi jednak o zakwasy czy mikrourazy, a zaburzenia metaboliczne i niedobór ważnych elektrolitów. Chodzi zarówno o wspominane wcześniej żelazo, jak i magnez, potas czy wapń. Duże znaczenie ma również poziom nawodnienia organizmu. Bolesnym skurczom mięśni w nocy sprzyjają:

• intensywna aktywność fizyczna;
• silny stres;
• niezbilansowana dieta;
• używki, np. picie dużych ilości kawy;
• utrata wody przez organizm w wyniku wysokiej temperatury (upał, wysoka gorączka).

Choroby układu krwionośnego, które mogą objawiać się bólem nóg w spoczynku

Zaburzenia krążenia w żyłach są jedną z możliwych przyczyn żylaków – te mogą doprowadzić do przewlekłej niewydolności żylnej, a w konsekwencji zakrzepicy żył głębokich. Skrzepliny tego rodzaju, które są w stanie całkowicie zablokować przepływ krwi, najczęściej tworzą się w naczyniach krwionośnych łydek. Ryzyko zakrzepicy zwiększają również:

• długotrwałe unieruchomienie (siedzący tryb życia, kontuzja, zalecenia po operacji);
• palenie papierosów;
• antykoncepcja hormonalna;
• ciąża;
• czynniki genetyczne.

Kolejne schorzenie, które może powodować ból nogi w spoczynku, to miażdżyca tętnic kończyn dolnych. Do zwężenia naczyń prowadzą przewlekłe procesy zapalne, rozwijające się pod wpływem złogów cholesterolu LDL. Przebieg miażdżycy bywa zbliżony do choroby Buergera – zakrzepowo-zarostowego zapalenia tętnic. Potencjalne konsekwencje tych schorzeń są znacznie poważniejsze niż chwilowy dyskomfort:

• choroba wieńcowa;
• dusznica bolesna;
• zaburzenia rytmu serca
• zawał mięśnia sercowego;
• udar mózgu;
• choroby nerek.

Dolegliwości reumatyczne a bóle w nogach

Reumatyzm to cała grupa przypadłości, która liczy ok. 200 różnych syndromów. Choroby reumatyczne mają podłoże autoimmunologiczne i zapalne, objawiają się głównie bólem, obrzękami, zaczerwienieniami, miejscową ciepłotą i ograniczeniem ruchomości stawów. Niektóre obejmują tylko staw skokowy, kolana czy staw biodrowy, a w pewnych przypadkach objawy są odczuwalne również poza nogami.

Do najczęściej diagnozowanych schorzeń reumatycznych należą:

• choroba zwyrodnieniowa;
• dna moczanowa;
• fibromialgia;
• gorączka reumatyczna;
• reumatoidalne zapalenie stawów;
• toczeń rumieniowaty układowy;
• zespół przeciążeniowy (reumatyzm tkanek miękkich);
• zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa.

Schorzenia kręgosłupa i ból promieniujący do nóg

Ucisk na nerwy i rdzeń kręgowy w lędźwiowym odcinku kręgosłupa może powodować tzw. rwę kulszową. Dolegliwości bólowe są odczuwalne na plecach, pośladkach, udach, łydce, a nawet stopach. To dobry powód, by iść na L4 online i zbadać stan swojego zdrowia. Wśród możliwych przyczyn takiego bólu nóg w spoczynku są:

• urazy mechaniczne;
• dyskopatia;
• zmiany zwyrodnieniowe;
• choroby kości i stawów (osteoporoza, dolegliwości reumatyczne).

Ból nóg w spoczynku dokucza dziecku? To mogą być bóle wzrostowe!

Bolesności mają związek z intensywnym rośnięciem kości w trakcie kolejnych „skoków” wzrostu. Zwykle najsilniejsze są w nocy, z uwagi na wzmożone wydzielanie hormonów przez przysadkę mózgową. Jeśli dziecko nie ma objawów stanu zapalnego, nie ma poważniejszych powodów do obaw. Trzeba jednak pamiętać, że wzrost nie zawsze przebiega prawidłowo.

Bóle nóg w spoczynku mogą być też konsekwencją nieprawidłowej postawy. Pod wpływem wrodzonych i nabytych wad anatomicznych dochodzi do deformacji narządów ruchu, co utrudnia ich prawidłowe funkcjonowanie. W tym kontekście lekarze wymieniają między innymi:

• stopę płaską;
• płaskostopie;
• stopę wydrążoną;
• ostrogę piętową;
• stopę piętową;
• palce młoteczkowate;
• stopę końsko-szpotawą.

Diagnoza bólu nóg w spoczynku. Leczenie i częste zalecenia dla pacjentów

Skuteczna terapia wymaga poznania przyczyny i dostosowania postępowania do faktycznego stanu pacjenta. Doraźnie można spróbować złagodzić objawy poprzez ciepłe oraz chłodne okłady, kąpiele, masaże i zdrowszy tryb życia – odpowiednią ilość i lepszą jakość snu, regularna aktywność fizyczna, dostarczenie organizmowi wszystkich potrzebnych składników odżywczych. Lekarz przepisał ci leki na ból nóg w spoczynku? Kolejną receptę możesz otrzymać bez wychodzenia z domu – o ile wciąż będą wskazania do farmakoterapii, zostanie wystawiona recepta online.

Do postawienia diagnozy potrzebne będą badania – w zależności od informacji z wywiadu medycznego są to różne badania obrazowe (RTG, MRI, TK, USG) i laboratoryjne (morfologia krwi, markery zapalne). Zalecenia wydaje się indywidualnie – jedni potrzebują więcej wypoczynku, innym dobrze zrobi więcej ruchu.