Zawroty głowy
Spis treści
Czym są zawroty głowy? Charakterystyka objawowa
Jakie rodzaje zawrotów głowy można wyróżnić?
Co może być przyczyną zawrotów głowy?
Jak diagnozuje się zawroty głowy?
Jak wygląda leczenie zawrotów głowy?
Czy można stosować kinezyterapię przy zawrotach głowy?
Czym są zawroty głowy? Charakterystyka objawowa
Zawroty głowy są skutkiem zaburzeń układu równowagi, którego elementem jest błędnik wraz z systemem unerwień przedsionkowych, ośrodkami umiejscowionymi w pniu mózgu, móżdżku, jądrach podkorowych i korze mózgowej. Zawroty głowy są związane z dwoma symptomami. Pierwszym jest złudzenie ruchu obszaru wokół oraz własnego ciała, a drugim – wahanie równowagi powiązane z obawą upadku. Zawroty głowy to objaw często wskazywany przez pacjentów, jako towarzyszący chorobom, innym dolegliwościom lub jako skutek uboczny zażywania leków. W przypadku kiedy zawroty głowy są uciążliwe i uniemożliwiają wykonywanie codziennych czynności, należy skorzystać z pomocy specjalisty – neurologia lub otolaryngologa.Jakie rodzaje zawrotów głowy można wyróżnić?
Klasyfikacja zawrotów głowy dzieli je na układowe, pojmowane jako iluzja obracania się otoczenia, całego ciała lub tylko głowy oraz nieukładowe, które wiążą się z wrażeniem braku stabilizacji i równowagi, problemami z chodzeniem i lękiem przed spowodowaniem własnego upadku. W tym przypadku pacjent może mieć problem z opisaniem i zracjonalizowaniem występujących objawów. W obu rodzajach zawrotów głowy mogą natomiast występować mdłości, wymioty, zaburzenia widzenia i epizody lękowe. Zawroty głowy można także podzielić, biorąc pod uwagę przyczyny, które mogą je wywoływać. Wtedy można mówić o zawrotach o proweniencji ośrodkowej, które występują na skutek zmian w ośrodkach równowagi umiejscowionych w mózgu. Ich przyczyną może być np. ucisk spowodowany obecnością guza. Takim zawrotom głowy może towarzyszyć m.in. ból głowy, zanik siły mięśniowej lub zaburzenia świadomości. Drugim typem są zawroty głowy pochodzenia obwodowego, które stanowią następstwo problemów związanych z obwodowymi elementami układu równowagi, spowodowanymi przez uraz, zmiany nowotworowe bądź stany zapalne. Można również wyróżnić zawroty głowy, które towarzyszą chorobom ogólnoustrojowym, np. cukrzycy, miażdżycy lub infekcjom i innym zaburzeniom czynnościowym organizmu.Co może być przyczyną zawrotów głowy?
Przyczyny występowania zawrotów głowy są różne. Można do nich zaliczyć zarówno czynniki fizyczne, związane ze stanem zdrowia, jak i psychiczne, m.in.: uszkodzenie mózgu i błędnika, zapalenie ucha środkowego i wewnętrznego, udary, migrenę, padaczkę, nowotwory, problemy ze snem, depresję, hipoglikemię, niedociśnienie tętnicze, zaburzenia czynnościowe serca lub niedoczynność tarczycy. W celu powstrzymania zawrotów głowy, należy prawidłowo zidentyfikować ich przyczynę i ją skutecznie wyeliminować.Jak diagnozuje się zawroty głowy?
Prawidłowe rozpoznanie zawrotów głowy skupia się przede wszystkim na odnalezieniu schorzenia, które wywołuje tego typu dolegliwości. Najczęściej pacjenci zgłaszają się z tym problemem najpierw do lekarza rodzinnego, który przeprowadza szczegółowy wywiad, obejmujący informacje na temat częstotliwości występowania zawrotów głowy, okoliczności, w których pojawiają się, tego, jak długo trwają i czy towarzyszą im inne symptomy. Może również zbadać pacjenta fizykalnie i sprawdzić podstawowe reakcje neurologiczne. Na tej podstawie chory jest kierowany do odpowiedniego specjalisty – neurologa lub laryngologa, którzy zlecają wykonanie specjalistycznych badań, tj.: diagnostyki wideonystagmograficznej, USG tętnic szyjnych, elektroencefalografii, tomografii komputerowej i rezonansu magnetycznego głowy. Zawroty głowy są problemem o charakterze różnokierunkowym. Ich występowanie może wiązać się z różnymi przyczynami i przypadłościami chorobowymi. Dlatego diagnostykę dolegliwości mogą przeprowadzać różni specjaliści, np. laryngolog, neurolog, a nawet neurochirurg. Niekiedy wskazana może być wizyta u okulisty, ortopedy lub psychiatry.Jak wygląda leczenie zawrotów głowy?
W leczeniu zawrotów głowy kluczowa jest szczegółowa diagnostyka tych objawów, ponieważ, aby je skutecznie wyeliminować, konieczne jest podjęcie próby usunięcia przyczyny, która do nich doprowadziła. U każdego pacjenta, zmagającego się z zawrotami głowy, może sprawdzić się co innego. Dlatego terapia zwalczająca problemy z błędnikiem może mieć różną specyfikę. Przykładem może być schorzenie zapalenia nerwu przedsionkowego, w którego leczeniu stosuje się zazwyczaj leki doraźnie łagodzące zawroty głowy. Terapia zawrotów głowy skupia się na podawaniu środków, których celem jest szybkie doprowadzenie do ustąpienia dolegliwości, eliminacja przyczyny jej występowania oraz zminimalizowanie następstw spowodowanych uszkodzeniem błędnika. Ponieważ współczesna medycyna nie dysponuje jednym, konkretnym lekiem, który skutecznie zwalcza problemy z zawrotami głowy, w celu przerwania uciążliwych napadów, stosuje się preparaty, które wykazują różne mechanizmy działania (leki przeciwhistaminowe, betahistynę, neuroleptyki, itp.), a także rehabilitację, a w poważnych przypadkach nawet zabiegi chirurgiczne. Celem stosowania leków jest zwalczenie imaginacji ruchu i zaburzeń orientacji przestrzennej, neutralizacja wymiotów, pozbycie się odczucia lęku u pacjenta oraz szybsze uzupełnienie ubytków błędnika. Ćwiczenia rehabilitacyjne mają zapewnić pacjentowi większy komfort i powrót do normalnego funkcjonowania. Natomiast postępowanie chirurgiczne wiąże się ze zwalczaniem konkretnych przyczyn zawrotów głowy i jest stosowane w przypadkach, kiedy standardowe metody leczenia nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, a same objawy utrudniają choremu codzienne funkcjonowanie, generują poważne powikłania lub zagrażają jego życiu. O wyborze odpowiedniej metody terapeutycznej decyduje lekarz.Czy można stosować kinezyterapię przy zawrotach głowy?
W terapii zawrotów głowy często stosuje się leczenie ruchem, czyli działanie fizjoterapeutyczne kinezyterapii. Ma ona na celu wesprzeć układ ruchu przy pomocy różnych ćwiczeń gimnastycznych, zaproponowanych przez fizjoterapeutę. Wykorzystuje się ją nie tylko w usprawnieniu ludzkiego ciała i kuracji przypadłości, przy których współwystępują zawroty głowy, ale również w celu zwalczania schorzeń, takich jak nadciśnienie tętnicze czy symptomy chorobowe zwyrodnień mózgu, np. przy chorobie Parkinsona lub udarze mózgu.Zobacz również: