Nudności i wymioty

Kończą Ci się leki na chorobę przewlekłą? Skorzystaj z e-porady lekarskiej z możliwością wystawienia e-recepty, którą otrzymasz w kilka minut na swój telefon lub e-mail!

Nudności i wymioty to często występujące, niezależnie od wieku, charakterystyczne dolegliwości, związane z łagodnymi bądź ciężkimi stanami chorobowymi, zatruciem pokarmowym, stosowaniem pewnych leków oraz innymi czynnikami. Są znane każdemu, choć u każdego mogą pojawić się z innego powodu. Mogą występować incydentalnie lub regularnie, sygnalizując w ten sposób obecność choroby lub zwalczanie jej przez organizm chorego. Jak wygląda proces ich powstawania? Czy istnieją skuteczne sposoby na łagodzenie lub uniknięcie mdłości i wymiotów? Kiedy należy udać się z nimi do lekarza?

Spis treści

Nudności i wymioty – jak powstają?
Co powoduje występowanie nudności i wymiotów?
Nudności i wymioty u kobiet w ciąży
Nudności i wymioty po spożyciu alkoholu. Czy mogą zaszkodzić?
Rozpoznanie i leczenie nudności i wymiotów
Domowe sposoby na zatrzymanie nudności i wymiotów. Co się sprawdzi?

Nudności i wymioty – jak powstają?

Nudności i wymioty to objawy znane każdemu, które cechują się niską uciążliwością, choć nie należą do najprzyjemniejszych. Nudności wiążą się z potrzebą zwymiotowania, która jest podyktowana dyskomfortem w układzie pokarmowym. W trakcie mdłości mają miejsce ruchy antyperystaltyczne przewodu pokarmowego, które mogą, lecz nie muszą doprowadzić do przemieszczenia się i gwałtownego wyrzutu przez usta treści pokarmowej z żołądka, czyli wymiotów. Do wystąpienia torsji dochodzi w wyniku skurczu mięśni brzucha, który prowadzi do znacznego skoku ciśnienia w żołądku i usunięcia z niego jego zawartości. Jest to typowy odruch fizjologiczny, który zostaje wywołany w wyniku stymulacji receptorów umieszczonych w przewodzie pokarmowym. Wraz z nudnościami i wymiotami mogą współwystępować również inne dokuczliwe zmiany, takie jak: bladość cery, nasilona potliwość, wzmożone wydzielanie śliny, redukcja ciśnienia tętniczego i zmniejszenie częstotliwości bicia serca.

Co powoduje występowanie nudności i wymiotów?

Potencjalne przyczyny występowania nudności i wymiotów mogą wiązać się z jednorazowo występującymi czynnikami lub z bodźcami długotrwałymi. Na tej podstawie można wyróżnić dwie grupy wymiotów – ostre i przewlekłe. Pierwszy typ to dolegliwość trwająca krótko – do 2 dni, a druga powtarzająca się przez okres dłuższy niż 7 dni. Wymioty ostre zazwyczaj towarzyszą m.in. infekcjom, zatruciom pokarmowym lub występują jako skutki uboczne zażywania leków. Natomiast wymioty przewlekłe wiążą się z istnieniem długotrwałego i poważnego schorzenia. Aby doprowadzić do ustąpienia tych objawów, w przypadku kiedy nie ustępują samoczynnie, ważne jest skonkretyzowanie przyczyny ich występowania i jej skuteczne zwalczenie. Wśród konkretnych przykładów, prowadzących do wystąpienia nudności i wymiotów można wymienić: zatrucia różnymi toksynami, zażywanie niektórych preparatów medycznych, schorzenia ośrodkowego układu nerwowego, choroby i infekcje przewodu pokarmowego, wątroby, trzustki i nerek, problemy z błędnikiem, cukrzycę wraz z powikłaniami, choroby psychiczne, zaburzenia hormonalne i ciążę. Nudności i wymioty mogą być również reakcją na ostre impulsy zapachowe, wzrokowe lub smakowe.

Nudności i wymioty u kobiet w ciąży

Większość kobiet w okresie ciąży zmaga się z nudnościami i wymiotami. Szacunki podają, że dotyczy to nawet 85% ciężarnych. Najczęściej takie dolegliwości występują w pierwszym trymestrze ciąży, a za źródło problemów uznaje się wysokie stężenie gonadotropiny kosmówkowej. Intensywność występujących objawów zależy od indywidualnych predyspozycji organizmu. Zazwyczaj mają one łagodny, bądź umiarkowany przebieg. Jednak zdarza się, że nudności i wymioty występują częściej i prowadzą do gwałtownej utraty masy ciała i zaburzeń metabolicznych. Wówczas mogą być nawet przyczyną hospitalizacji. Dlatego w przypadku wzmożonego występowania nudności i wymiotów u kobiet w ciąży, w trosce o zdrowie matki i prawidłowy rozwój płodu, zaleca się wykonanie dodatkowych badań. Wyższa konieczność może sprawić, że specjalista zadecyduje o wdrożeniu leczenia farmakologicznego, opartego o leki przeciwhistaminowe, pirydoksynę lub fenotiazynę.

Nudności i wymioty po spożyciu alkoholu. Czy mogą zaszkodzić?

Spożywanie alkoholu w nadmiarze może spowodować nie tylko nudności i wymioty, ale również bóle głowy i brzucha oraz złe samopoczucie. Osoby, które piją duże ilości napojów alkoholowych, mogą często spotykać się z wystąpieniem nudności i wymiotów. Nie zdają sobie jednak sprawy z tego, że taka sytuacja może zagrażać zdrowiu, a nawet życiu. Przedawkowanie alkoholu sprawia bowiem, że organizm jest wyczerpany, a bezwarunkowy odruch wymiotny osłabiony, co może skutkować niedostateczną siłą wyrzutu treści pokarmowej z żołądka przez usta i zadławieniem się nią. Ponadto częste wymioty skutkują odwodnieniem organizmu i jego dodatkowym osłabieniem, omdleniami i znaczną utratą masy ciała. Powtarzające się wymioty o gwałtownym przebiegu mogą skutkować uszkodzeniem nerek i przewodu pokarmowego, a także wystąpieniem krwawień z żołądka.

Rozpoznanie i leczenie nudności i wymiotów

Ponieważ krótkotrwałe lub długotrwałe wymioty mogą doprowadzić do odwodnienia i znacznej utraty elektrolitów, a to może skutkować wystąpieniem innych poważniejszych powikłań, podstawową czynnością, która ma zapobiec takiej sytuacji, jest odpowiednie nawadnianie osoby chorej i wyrównanie usuniętych z organizmu wodnych roztworów jonów. W warunkach domowych należy to robić metodą doustną, natomiast w przypadku hospitalizacji nawadnianie przeprowadza się sposobem dożylnym. Leczenie nudności i wymiotów powinno skupiać się na odnalezieniu ich przyczyny i jej wyeliminowaniu. W przypadku uciążliwych objawów wdraża się postępowanie terapeutyczne oparte na stosowaniu leków, np. preparatów przeciwhistaminowych w postaci tabletek, płynów doustnych, zastrzyków, czopków, a nawet plastrów. O doborze odpowiedniej farmakoterapii zawsze decyduje specjalista, np. gastroenterolog.

Domowe sposoby na zatrzymanie nudności i wymiotów. Co się sprawdzi?

Nudności i wymioty to nie odrębna choroba, lecz dolegliwości związane z innymi problemami na tle zdrowotnym – nie zawsze poważnymi i wymagającymi interwencji lekarza. Z wieloma przypadkami można poradzić sobie samodzielnie, stosując sprawdzone sposoby na nudności i wymioty we własnym domu. W celu uniknięcia nudności i wymiotów warto przede wszystkim wprowadzić zmiany w żywieniu. Chodzi nie tylko o wyeliminowanie ze swojego jadłospisu ciężkostrawnych, pikantnych dań i zastąpienie ich lekkostrawnymi, ale również o ograniczenie wielkości spożywanych pokarmów. Aby nie nabawić się problemów żołądkowych i związanych z nimi nudności i wymiotów, warto jeść częściej, ale mniej, a samą czynność jedzenia wykonywać wolno. W przypadku nasilających się mdłości warto skorzystać z przeciwwymiotnych właściwości imbiru, który mogą stosować nawet kobiety w ciąży i małe dzieci. Środkiem, który łagodzi mdłości jest również mięta. Jeśli przyczyną pojawiania się nudności i wymiotów jest choroba lokomocyjna, dobrym pomysłem jest rezygnacja z przekąsek w trakcie podróży, skorzystanie z naturalnych środków na łagodzenie objawów i zaopatrzenie się w opaski przeciwwymiotne, które je hamują i nie powodują skutków ubocznych.

Kończą Ci się leki na chorobę przewlekłą? Skorzystaj z e-porady lekarskiej z możliwością wystawienia e-recepty, którą otrzymasz w kilka minut na swój telefon lub e-mail!