Zwolnienie lekarskie z powodu stresu

Mówiąc o zwolnieniach lekarskich, na pierwszym miejscu pojawia się skojarzenie ze zdrowiem fizycznym: wszelki urazy, choroby, przeziębienia i tak dalej. Zdrowie psychiczne wciąż jest często pomijane, a prawda jest taka, że również z jego powodu można postarać się o zwolnienie chorobowe. Chroniczny stres spowodowany różnorakimi przyczynami może być nasilany przez negatywną atmosferę w pracy bądź natłok obowiązków.

Pracownicy odczuwający silny stres pogarszający ich stan psychiczny mają prawo poprosić lekarza psychiatrę o zaświadczenie pozwalające na tymczasową nieobecność w pracy. Jednak jak to wygląda w praktyce? Czy zwolnienie lekarskie z powodu stresu różni się od zaświadczenia związanego ze zdrowiem fizycznym?

Zwolnienie lekarskie z powodu stresu. Jak zapobiec wypaleniu zawodowemu?

Szacuje się, że aż ćwierć polskich pracowników odczuwa stres w miejscu pracy, co przewyższa średnią europejską aż o 8%. Za nasilenie się występowania problemów natury psychicznej oraz częstsze wystawianie zwolnień lekarskich z tego tytułu uważa się właśnie silny stres. Najczęściej z takich zaświadczeń korzystają pracownicy między trzydziestym a czterdziestym rokiem życia, co może wiązać się z występowaniem początków wypalenia zawodowego – choroby cywilizacyjnej dzisiejszych czasów.

Objawami wypalenia zawodowego są m.in.: osłabienie, zaburzenia snu i apetytu, chroniczne zmęczenie, bóle pleców, utrata motywacji, koszmary senne. Nierzadko ta choroba cywilizacyjna współwystępuje z zaburzeniami depresyjnymi. Aby uniknąć pogorszenia zdrowia psychicznego, pracownicy nie powinni lekceważyć negatywnych zmian w ich samopoczuciu, w tym odczuwania stresu. Wystawienie zwolnienia lekarskiego z powodu stresu jest jak najbardziej zasadne.

Jak otrzymać zwolnienie lekarskie z przyczyn związanych ze zdrowiem psychicznym?

W tym celu należy udać się do psychiatry, gdzie na szczęście można dostać się bez skierowania od lekarza pierwszego kontaktu. Lekarz na początku będzie musiał wybadać stan psychiczny pacjenta, a zrobi na poprzez zadanie szeregu pytań, na które należy odpowiedzieć zgodnie z prawdą, aby cała procedura była rzetelna oraz aby pracownik mógł liczyć na właściwą pomoc. To od psychiatry zależy, czy stan psychiczny pacjenta stanowi podstawę do wystawienia zwolnienia lekarskiego oraz jak długo powinno ono trwać.

Świadczenia przysługujące osobom na zwolnieniu lekarskim z powodu stresu

Pracownik przez pierwsze 33 lub 14 dni (co zależy od jego wieku) na zwolnieniu lekarskim otrzymuje wynagrodzenie chorobowe. Po zakończeniu tego okresu, jeśli nadal nie powrócił do pełni sił, otrzymuje zasiłek chorobowy w wysokości 80% podstawy wymiaru. W pewnych wyjątkach kwota zasiłku wynosi 100%, np. kiedy pacjentka jest w ciąży.

W sumie na zwolnieniu lekarskim w większości przypadków pracownik ma prawo przebywać do 182 dni w ciągu całego roku. Czas potrzebny na powrót do pełni sił jest kwestią w pełni indywidualną, zależną np. od konieczności terapii. Jeżeli pracownik wykorzystał limit 182 dni, może zostać skierowany na rehabilitację trwającą 3 miesiące.

Współczesne ułatwienia – zwolnienia elektroniczne oraz wizyty w formie zdalnej

Aby uzyskać zwolnienie lekarskie, nie jest konieczna stacjonarna wizyta w gabinecie. Obecnie można umówić się na konsultacje online z wieloma specjalistami, którzy przeprowadzą pełen wywiad medyczny oraz przejrzą dokumentację pacjenta, aby jak najdokładniej ocenić ich obecny stan. Tak uzyskane informacje są podstawą do wydania zwolnienia lekarskiego, co stanowi ogromne ułatwienie dla pracowników ze względu na komfort i oszczędność czasu.

Zwolnienia lekarskie w formie elektronicznej – e-ZLA – trafiają do systemu, gdzie są widoczne przez ZUS, co umożliwia kontrolę zwolnień chorobowych. Niektórzy pracownicy mogą się obawiać, że ze względu na problemy ze zdrowiem psychicznym spotkają się z negatywnym odbiorem społeczeństwa, w tym pracodawcy. Na szczęście pracownik nie ma obowiązku udzielania w miejscu pracy informacji o tym, z jakiego tytułu otrzymał zwolnienie chorobowe. E-ZLA oznaczone są kodami oznaczającymi konkretne choroby i zaburzenia, lecz służą one głównie lekarzom, a osoby bez doświadczenia medycznego nie powinny być w stanie ich rozszyfrować.

Zdrowie psychiczne – kontrowersyjne zwolnienia lekarskie i konsekwencje oszustw

Można spotkać się z opinią, że wypalenie zawodowe i inne problemy natury psychicznej nie stanowią podstawy do wydania zwolnienia lekarskiego. Nie jest to zgodne z prawdą. Problem polega jednak na tym, że do zwolnień chorobowych wystawionych ze względu na pogorszenie zdrowia psychicznego ZUS patrzy uważniej, ponieważ uważa się, że objawy takie, jak stres, można łatwo symulować. ZUS oraz pracodawca posiadają prawo do skontrolowania, czy zwolnienie lekarskie zostało wydane zasadnie.

Zaświadczenie może zostać podważone, jeżeli pacjent nie stosuje się do zaleceń lekarza albo wykorzystał przerwę od pracy, aby wyjechać na prywatne wakacje lub pracować zarobkowo w innym miejscu. W przypadku wykrycia oszustwa pracownik może stracić całą kwotę przyznanych świadczeń, a po zakończeniu zwolnienia lekarskiego nawet zostać zwolnionym dyscyplinarnie.

Pracownik ma więc prawo do spowodowanej silnym stresem przerwy od pracy, lecz powinien pamiętać zarówno o stosowaniu się do zaleceń, jak i o możliwej kontroli ze strony ZUS-u, która odbywa się niezapowiedzianie.