Wymiotowanie żółcią u dzieci i dorosłych. Przyczyny, leczenie, diagnostyka

Nudności i wymioty są naturalnym odruchem warunkowanym przez układ nerwowy. Dla organizmu to podstawowa forma obrony przed zatruciem, kiedy odpowiednie narządy nie radzą sobie z rozkładem toksyn. Z kolei żółć to jedna z gorzkich wydzielin wątroby. Jest zbierana i uwalniana do dwunastnicy (i dalej w dół układu trawiennego) przez pęcherzyk żółciowy. Jej podstawowe zadanie to trawienie tłuszczów i zapewnienie optymalnego pH dla enzymów jelit oraz trzustki. Składa się m.in. z barwników i kwasów żółciowych, cholesterolu oraz fosfolipidów. Wymiotowanie żółcią występuje w momencie, gdy wydzielina wątrobowa cofa się w górę przewodu pokarmowego. Taki stan może być spowodowany naturalnymi procesami fizjologicznymi lub objawem poważnych chorób, włącznie z nowotworem. Dolegliwości przewlekłe, o nieoczywistej przyczynie i z objawami dodatkowymi wymagają konsultacji lekarskich.

Wymioty żółcią – objawy ośrodka wymiotnego. Jak wygląda treść pokarmowa przy wymiotowaniu żółcią?

Mdłości i odruchy wymiotne pojawiają się w momencie, gdy odpowiednia część układu nerwowego odbiera sygnały z właściwych receptorów. Najwięcej komórek odpowiedzialnych za podrażnianie ośrodka wymiotnego znajduje się w obrębie jamy brzusznej – pozostałe są m.in. w przełyku, gardle czy nosie. Najpierw pojawia się uczucie nudności, a silne skurcze mięśni brzucha i przepony wywołują wymioty. W tym momencie wiele osób odczuwa mocne bóle brzucha. Zawartość i wygląd treści pokarmowej wyrzucanej podczas wymiotowania żółcią zależy od kilku czynników – najbardziej charakterystyczny element to żółty, czasami zielonkawy kolor wymiocin. Oprócz tego w wymiocinach mogą znaleźć się niestrawione resztki pożywienia. Przy niektórych dolegliwościach widać też ślady krwi w wymiotach.

Objawy towarzyszące wymiotowaniu żółcią zależą od pierwotnej przyczyny. Przykładowo biegunka i gorączka wskazują na infekcję żołądka, z kolei niedrożność przewodu pokarmowego charakteryzuje się zatrzymaniem gazów, stolca, dolegliwościami bólowymi oraz pogorszeniem stanu ogólnego. Wymioty z żółcią są tylko jednym z wielu symptomów? Nie trać czasu i zapisz się na konsultacje lekarskie przez internet, które pozwolą ci błyskawicznie uzyskać podstawowe odpowiedzi oraz zalecenia medyczne.

Żółć w wymiocinach jako normalna reakcja. Zatrucie pokarmowe i pusty żołądek, wymiotowanie żółcią po alkoholu

Mniej lub bardziej groźne toksyny znajdują się w wielu spożywanych produktach. Z niektórymi organizm – przede wszystkim wątroba – poradzi sobie samodzielnie i bez większych problemów. Nadmiar szkodliwych substancji lub ich wysoka toksyczność oznaczają konieczność natychmiastowego pozbycia się toksyn. Podczas zatrucia pokarmowego wymioty często powtarzają się do momentu całkowitego opróżnienia żołądka. Każde kolejne torsje zwiększają zawartość żółci w wydalanej treści żołądkowej.

Często przytaczanym przykładem na wymiotowanie żółcią, które nie powinno budzić żadnego niepokoju, jest zatrucie alkoholowe. Do wymiotów w wyniku nadużycia alkoholu może dochodzić z powodu zatrucia etanolem lub podrażnienia żołądka przez alkohol. Niektóre substancje zawarte w napojach wyskokowych sprzyjają rozluźnieniu odźwiernika, co zwiększa prawdopodobieństwo cofania się żółci do żołądka. Oprócz wymiotów zaczynają dokuczać zawroty głowy, zaburzenia równowagi i świadomości. W przypadku poważnej niedyspozycji warto wziąć zwolnienie lekarskie przez internet, choć za niezdolność do pracy spowodowaną nadużywaniem alkoholu przez 5 dni nie przysługują żadne świadczenia.

Chorobowe przyczyny wymiotowania żółcią. Jelitówka, Refluks żółciowy, niedrożność jelit, nowotwory

Wymiotowanie żółcią u dorosłych najczęściej ma związek z następującymi dolegliwościami zdrowotnymi:

• nieżyt żołądkowo-jelitowy, czyli inaczej jelitówka lub grypa żołądkowa;
• refluks żółciowy (jelitowo-żółciowy);
• niedrożność jelit przez zatkanie, zarośnięcie;
• zaburzenia perystaltyki jelit;
• zmiany nowotworowe w układzie trawiennym, np. rak brodawki Vatera;
• żółciowe zapalenie żołądka – do częstego podrażniania błony śluzowej żołądka może dochodzić w wyniku powikłań po usunięciu pęcherzyka żółciowego;
• komplikacje po operacjach żołądka, w tym nieprzestrzeganie zaleceń pooperacyjnych przez pacjenta;

Żółć w wymiotach u dzieci i noworodków może wskazywać na jedną z poniższych chorób. Dolegliwości dotyczą nie tylko układu pokarmowego. Są nimi:

• mukowiscydoza, która objawia się tzw. niedrożnością smółkową;
• choroba Hirschsprunga (genetyczne zaburzenia unerwienia w jelitach);
• martwicze zapalenie jelit;
• wgłobienie jelita;
• zarośnięcie dwunastnicy, jelita czczego;
• jelitówka;
• refluks żołądkowo-przełykowy.

Wymiotowanie żółcią w ciąży wymaga konsultacji lekarskich. Najczęstsze przyczyny wymiotów w ciąży

Wymioty w pierwszym trymestrze nie są niczym niezwykłym. Problem stanowi ich duża częstotliwość oraz zmieniony skład, jeśli nie da się go wytłumaczyć pustym żołądkiem. Częste wymiotowanie przez ciężarną może wskazywać na zaburzenia przebiegu ciąży. Powtarzające się torsje mogą też doprowadzić do odwodnienia i niebezpiecznych zawrotów głowy. Dlatego takie dolegliwości należy bezwzględnie skonsultować z lekarzem prowadzącym ciążę.

„Normalne” wymioty w ciąży dotykają ok. 50% kobiet. Nasilenie torsji następuje ok. 4 tygodnie po ostatnim krwawieniu miesiączkowym i zwykle trwa przez ok. 3 miesiące. Prawdopodobnie są wywoływane przez kosmówkę, czyli zewnętrzną błonę płodową. Wymiotowanie żółcią wynika z tego, że odruchy wymiotne pojawiają się tuż po przebudzeniu – w tym czasie najczęściej żołądek jest pusty i nic innego nie może znaleźć się w wymiocinach. Jeżeli do wymiotów dochodzi w innych okolicznościach lub mają ciemnozielony kolor, należy jak najszybciej przeprowadzić odpowiednie badania.

Wymiotowanie żółcią – kiedy zgłosić się do lekarza? Diagnostyka i leczenie wymiotów z żółcią

Z wymiotowaniem żółcią należy zgłosić się do lekarza za każdym razem, kiedy nie można wytłumaczyć dolegliwości pustym żołądkiem lub łagodnym zatruciem – powodem do niepokoju są też objawy dodatkowe, takie jak silne bolesności brzucha, wzdęcia, gorączka, zawroty głowy, biegunka i zatrzymanie stolca. Podczas wywiadu medycznego należy udzielać maksymalnie szczegółowych informacji. Czasami do ustalenia przyczyny będą potrzebne dodatkowe badania, w tym m.in.:

• USG brzucha;
• przeglądowe RTG jamy brzusznej;
• pomiar objętości żółci;
• gastroskopia;
• badanie radioizotopowe.

Metoda leczenia wymiotów żółcią zależy od rozpoznanej przyczyny. W przypadku niegroźnego zatrucia zwykle wystarczy leczenie objawowe z użyciem leków przeciwwymiotnych i przeciwhistaminowych, które powstrzymają mdłości i torsje. Nie należy przy tym zapominać o nawodnieniu i uzupełnieniu poziomu elektrolitów. Jeżeli wymiotowanie żółcią wynika z chorób układowych, niezbędna będzie farmakoterapia, a czasami również zabiegi operacyjne. Ważne, by pacjent przestrzegał wszystkich późniejszych zaleceń, zwłaszcza w zakresie diety i przyjmowanych leków. W razie konieczności przedłużenia terapii najwygodniejsza będzie e-recepta online – wypisywana na podstawie dokumentacji medycznej, wyników badań, aktualnych objawów i obecnego stanu zdrowia opisywanego przez pacjenta.