Wodnista biegunka – charakterystyczne objawy, przyczyny i leczenie

Wodnista biegunka to niezwykle męcząca przypadłość, którą można rozpoznać po potrzebie częstego oddawania stolca – przynajmniej 3 razy w ciągu doby. Zakażenie występuje, kiedy układ pokarmowy został zaatakowany przez patogeny. Na ogół przypadłość ustępuje samoistnie i nie powoduje uszczerbku na zdrowiu. Biegunka jest niebezpieczna w sytuacji, kiedy w jej następstwie dochodzi do odwodnienia. Warto udać się do lekarza również wtedy, gdy trwa zbyt długo – można to traktować jako sygnał od organizmu, że dzieje się z nim coś niepokojącego.

Biegunka – charakterystyka przypadłości

Biegunka to typowe zakażenie przewodu pokarmowego. Według definicji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) można o niej mówić w sytuacji, kiedy chory wypróżnia się częściej niż 3 razy w ciągu doby. Poza tym zmienia się jego stolec ze zwartego i uformowanego na półpłynny, płynny lub wodnisty. Zatem wodnista biegunka nie powinna stanowić powodu do obaw, tym bardziej że zazwyczaj jej symptomy ustępują samoistnie. Natomiast każdy chory może poradzić się w tej sprawie specjalisty. Wygodne rozwiązanie stanowi konsultacja lekarska online – dostępna bez wychodzenia z domu.

Jakie są rodzaje biegunki?

Najbardziej typowym rozróżnieniem biegunki jest czas jej trwania. Najczęściej obserwujemy ostrą biegunkę, którą mija w ciągu 14 dni. Oprócz tego występuje również biegunka uporczywa (trwająca powyżej 14 dni) oraz przewlekłą (objawy występują dłużej niż miesiąc), które wskazują na chorobę. Można mówić również o innych klasyfikacjach biegunki:

• ze względu na etiologię: bakteryjna, wirusowa lub pasożytnicza. Patogeny najczęściej wywołują jej ostrą formę;
• ze względu na mechanizm: osmotyczna, wydzielnicza oraz zapalna.

Co oznacza wodnista biegunka?

Wodnista biegunka zazwyczaj oznacza, że czynnikiem chorobotwórczym jest infekcja. Mogły ją wywołać bakterie, wirusy, pasożyty czy też toksyny. Wypróżnienia są spowodowane przede wszystkim przez wodę, która gromadzi się w jelitach. Jeśli w luźnym stolcu chory zauważy śluz, a przede wszystkim fragmenty jedzenia, ropy lub krwi, konieczna jest wizyta u specjalisty i bardziej dogłębna diagnostyka. Dolegliwości powinny minąć samoistnie już po kilku dobach, ale jeśli się przedłużają lub wręcz nasilają, w takim wypadku również trzeba to skonsultować z lekarzem.

Objawy wodnistej biegunki

Najbardziej charakterystycznymi objawami biegunki są częste wypróżnienia oraz rzadka konsystencja stolca. Poza tym chory odczuwa kurczowy ból brzucha, będący wynikiem nagromadzenia wody w jelitach. Pobudza on perystaltykę jelit, zmuszając chorego do częstych wizyt w toalecie. Mimo że podczas trwania biegunki to objawy ze strony układu pokarmowego są najbardziej zauważalne, dolegliwości mogą towarzyszyć również inne symptomy. Należą do nich m.in. biegunka podróżnych, wymioty, wysoka gorączka oraz ból głowy. Czy objawy wodnistej biegunki można złagodzić lekami? Warto porozmawiać z lekarzem, który na pewno udzieli sprawdzonej rady. Wystawiona przez niego e-recepta online pozwoli na zakup przynoszących ulgę preparatów.

Przyczyny biegunki – co może ją wywołać?

Wodnista biegunka to często wynik zakażenia patogenami, które są obecne w wodzie oraz jedzeniu. Dotyczy nie tylko społeczeństw ubogich krajów rozwijających. Można się zarazić, jedząc niemyte produkty spożywcze, a także nie dbając o higienę rąk. Oprócz tego można wymienić również inne przyczyny tej dolegliwości, którymi są:

• reakcja na przyjmowane leki oraz antybiotyki, które naruszają naturalną florę bakteryjną jelit;
• zapalenia jelit;
• wrzodziejące zapalenie okrężnicy;
• niedokrwienne zapalenie okrężnicy;
• choroba Leśniowskiego-Crohna;
• zespół jelita drażliwego;
• alergia pokarmowa;
• nietolerancja laktozy;
• silny stres;
• nadmierne spożycie alkoholu.

Kiedy występuje biegunka wodnista?

Rzadki kał może być charakterystyczny dla biegunki zapalnej, ale także w innych przypadkach. Pojawia się między innymi wtedy, gdy biegunka spowodowana jest przez substancje zwykle wchłaniane przez ścianę okrężnicy. Zamiast tego pozostają w jelicie, zatrzymując wodę. Tego rodzaju biegunkę nazywamy biegunką osmotyczną. Można wyróżnić także biegunkę sekrecyjną, gdy jelito cienkie oraz jelito grube wydzielają sole i wodę, które trafiają do kału. To charakterystyczne dla zakażenia wirusami, cholerą czy skutki nadużywania środków przeczyszczających.

Biegunka podróżnych – jak jej uniknąć?

Rozwolnienie to częsta przypadłość turystów, którzy za swój cel obierają egzotyczne kierunki. Powoduje ją spożywanie posiłków i wody zakażonych bakteriami, zwłaszcza tymi z gatunku Escherichia coli. Charakterystyczne objawy to wodnista biegunka i wymioty, a także ból brzucha oraz gorączka. Symptomy mogą wystąpić zarówno podczas wycieczki, jak i bezpośrednio po powrocie do domu. Aby uniknąć zachorowania, należy na miejscu przestrzegać zasad higieny, pić tylko butelkowaną wodę (należy używać jej również do mycia zębów), a także ostrożnie podchodzi do jedzenia z lokalnych targów czy ulicznych straganów. Przed wyjazdem do krajów rozwijających się można przyjąć szczepionki przeciwko cholerze, durowi brzusznemu czy wirusowemu zapaleniu wątroby typu A. Nie istnieje jednak skuteczne zabezpieczenie przed typową biegunką podróżnych.

Leczenie biegunki

Jeśli ma charakter ostry, ustępowanie wodnistej biegunki powinno być samoistne. Należy pamiętać jednak, że nie można dopuścić do odwodnienia organizmu. W tym celu należy się nawadniać, uzupełniając poziom wody i elektrolitów. Warto przejść na lekkostrawną dietę, unikając smażonych potraw oraz gazowanych napojów. Posiłki powinny być pieczone lub gotowane, bogate w produkty, które zawierają skrobię. Dzięki temu można zagęścić rozrzedzony stolec. Warto również sięgnąć po probiotyki, a także środki przeciwbiegunkowe takie jak loperamid. Jeżeli jednak chory zaobserwuje nasilenie dolegliwości mimo podjętych działań, nie powinien dłużej odkładać wizyty u lekarza. Poza tym można poprosić go o e-zwolnienie online, obejmujące czas, kiedy biegunka trwa i daje najbardziej dokuczliwe objawy.

Rozwolnienie – czy powoduje powikłania?

W przypadku wystąpienia biegunki wodnistej największym ryzykiem jest odwodnienie. Jeśli objawem towarzyszącym są również wymioty, stan chorego może się szybko pogorszyć. Konsekwencje utraty dużych ilości wody z organizmu są niezwykle groźne. Powoduje to między innymi problemy z nerkami czy zaburzenia świadomości. W skrajnych przypadkach dochodzi do wstrząsu hipowolemicznego, który stanowi potencjalne zagrożenie życia.

Jak skutecznie zapobiegać biegunce?

Jak wspominaliśmy, nie istnieje skuteczne zabezpieczenie przed dolegliwością. Można wystrzegać się bakterii i wirusów wywołujących biegunkę – trzeba myć ręce po skorzystaniu z toalety, przed przygotowaniem posiłku oraz przystąpieniem do jedzenia. Od 2021 roku istnieje także obowiązek szczepienia dzieci przeciwko rotawirusom (wywołują biegunkę). Podaje się ją niemowlakom pomiędzy 6. a 24. tygodniem życia.

Jeżeli trwa krótko, wodnista biegunka nie stanowi zagrożenia dla zdrowia. Wystarczy nawadniać organizm, a także obserwować swoje samopoczucie. Biegunka zwykle mija po kilku dniach, ale jeśli się przedłuża, konieczna jest wizyta u lekarza.