Ból głowy i mdłości. Czego to objawy i jak się ich pozbyć? Najważniejsze wskazówki

Ból głowy zdaje się być najbardziej powszechną dolegliwością, często przez nas marginalizowaną. Jednak gdy towarzyszą mu mdłości, nie powinniśmy sprawy bagatelizować w trosce o nasze zdrowie. Czego objawami mogą być ból głowy i mdłości? W jaki sposób załagodzić te symptomy? Kiedy należy zasięgnąć porady lekarza? Odpowiedzi na te pytania poznasz dzięki lekturze poniższego artykułu.

Najczęstsze przyczyny bólu głowy i mdłości

Złe samopoczucie to sygnał od naszego organizmu, że dzieje się coś niedobrego. Ból głowy i mdłości z nim współwystępujące mogą być symptomami wielu chorób, takich jak chociażby nadciśnienie, ale i stanów zapalnych, zarówno w jamie ustnej, jak i zatokach. Do innych przyczyn wspomnianych przypadłości można zaliczyć również nieleczoną czy też nieodpowiednio skorygowaną wadę wzroku, a nawet wstrząśnienie mózgu. Nierzadko okazuje się jednak, że ból głowy i mdłości mogą być chorobą samą w sobie. Lekarze określają ją mianem napięciowego bólu głowy. Jak wyjaśniają specjaliści, jest to najczęstsza dolegliwość wśród pacjentów, wynikająca z ogólnego wycieńczenia, nieprawidłowego snu bądź złego odżywiania. W niektórych przypadkach ból głowy i nudności to sygnał rozwijającej się choroby nowotworowej czy zaburzeń metabolicznych. 

Rodzaje bólu głowy i ich charakterystyka

Zanim przyjmiemy odpowiednią taktykę w walce z bólem, powinniśmy znać jego rodzaj, bowiem odmiennego typu leczenia wymaga ból pierwotny (inaczej samoistny, występujący u większości ludzi) w porównaniu z wtórnym (dawniej zwanym objawowym), towarzyszącym innym jednostkom chorobowym. 

Ból pierwotny

Do rodzaju samoistnego bólu głowy zalicza się bóle migrenowe, napięciowe oraz klasterowe. Pierwsze z nich cechują się charakterystycznym pulsowaniem, najczęściej z jednej strony głowy, nadwrażliwością na bodźce z otoczenia (jak zapach, światło i dźwięk) czy tzw. aurą, czyli stanem, w którym przed oczami widzimy mroczki. Drugie, czyli napięciowe, wspomniane już we wcześniejszej części artykułu, znacznie częściej dokuczające młodym kobietom w wieku 25-35 lat, mają zróżnicowany przebieg, a ich przyczyn doszukuje się wśród czynników nie tylko fizjologicznych, ale i psychologicznych. Wreszcie trzecie, klasterowe, atakujące głównie w nocy, charakteryzują się kilkugodzinnym bólem w rejonie oczodołów, czoła i skroni.

Ból wtórny

Ból wtórny występuje w wyniku chorób, różnego rodzaju zakażeń czy urazów. Wyszczególnia się go jako objaw towarzyszący chorobom jamy ustnej, oczu, zatok, naczyń wewnątrzczaszkowych, ale również zaburzeniom psychicznym, urazom głowy oraz szyi.

Ból głowy, mdłości a ciąża

U kobiet źródłem bólu głowy i mdłości niekiedy okazuje się być ciąża. Przyszłe mamy zmagają się z tymi nieprzyjemnymi symptomami szczególnie w trakcie pierwszego trymestru. Mogą być one spowodowane przyjmowaniem zbyt małej ilości płynów, stresem lub zmęczeniem.

Gdy ból głowy towarzyszący w ciąży występuje w rejonie potylicy i pojawia się w szczególności rankiem, może on oznaczać problemy z nadciśnieniem. Powinniśmy w takim wypadku skonsultować się z lekarzem, który pomoże nam pozbyć się dolegliwości. 

Ciążowe nudności to zmora wielu kobiet. I choć po czasie miną samoistnie, warto znać bezpieczne metody, pozwalające na zredukowanie ich dokuczliwości. Zalicza się do nich unikanie przykrych zapachów i widoków oraz wyrazistych w smaku potraw (kwaśnych lub ostrych), zdrowa, zbilansowana dieta, składająca się z regularnych posiłków, dbanie o odpowiednie nawodnienie (co istotne, starajmy się nie pić dużych ilości płynów podczas jedzenia) czy chociażby wzbogacenie menu o wysokobiałkowe produkty, witaminy i minerały. Pamiętaj! Na rynku występują różne specyfiki łagodzące ciążowe mdłości, lecz przed zażyciem jakiegokolwiek leku należy zasięgnąć porady lekarza, czy nie ma przeciwwskazań do jego stosowania.

Czy ból głowy i mdłości mogą być objawami koronawirusa?

Z przeprowadzonych badań wynika, że jednym z częściej występujących u pacjentów objawów zakażenia się wirusem SARS-CoV-2, prócz gorączki, kaszlu, utraty węchu oraz smaku, jest ból głowy. Chorzy wskazywali na jego zróżnicowaną intensywność, pogłębianie się w trakcie wysiłku fizycznego, towarzyszące uczucie pulsowania czy wręcz kłucia, a także na występowanie po obu stronach głowy. Co ważne, nie skarżyli się oni nudności czy szczególną nadwrażliwość na bodźce z otoczenia, jak w przypadku migreny. Mimo to, jeśli podejrzewamy u siebie zarażenie, gdyż prócz bólu głowy współwystępują inne, znaczące dla choroby COVID-19 objawy, nie zwlekajmy i zdecydujmy się na wykonanie testu, a w przypadku pozytywnego wyniku – na samoizolację oraz leczenie. 

Sposoby radzenia sobie z bólem głowy i mdłościami

Jeśli wyszczególnione dolegliwości wynikają z napięciowego bólu głowy, najprostszym i doraźnym sposobem poradzenia sobie z nimi jest zażycie tabletki. Pamiętajmy jednak, iż nasz organizm może szybko „przyzwyczaić się” do medykamentu, który przestanie na nas działać, dlatego też sięganie po środek przeciwbólowy powinno być ostatecznością. W przypadku gdy ból nie jest na tyle dokuczliwy, warto zastosować się do innych, niefarmakologicznych metod jego zwalczania, jak kąpiel czy odpoczynek. Ponadto, kojące na ból głowy mogą okazać się także chłodne okłady czy masaż – pozwalający się odprężyć, wpływający na poprawę ogólnego samopoczucia. Co istotne, stosujmy zimny kompres z rozwagą, w innym wypadku możemy nabawić się przeziębienia, gdy będziemy przykładać go zbyt długo. Chcąc zwalczyć ból i pozbyć się nudności domowym sposobem, powinniśmy zadbać w pierwszej kolejności o odpowiednie nawodnienie organizmu, jak i jego dotlenienie. Woda z plasterkiem cytryny, elektrolity, herbata miętowa czy rumianek – uzupełnianie płynów w przypadku obu dolegliwości to podstawa. Krótki spacer z kolei lub też porządne przewietrzenie pomieszczenia, w którym przebywamy, poprawią nasze samopoczucie. W przypadku powracających nudności zaleca się ograniczenie pewnych produktów spożywczych (np. kwaśne soki), alkoholi i używek (nikotyna, kawa).

Kiedy należy udać się do specjalisty? Niepokojące objawy

Ból głowy i mdłości powinny być alarmujące w przypadku, gdy utrzymują się od dłuższego czasu, nie ustępują bądź też pogłębiają się. Najlepiej zwrócić się wówczas do lekarza specjalisty, który zleci wykonanie szczegółowych badań i zawczasu wdroży odpowiednią profilaktykę.

Do najbardziej niepokojących objawów, po zauważeniu których niezwłocznie powinniśmy zasięgnąć fachowej pomocy, należą: towarzysząca bólowi gorączka, zaburzenia orientacji, kłopoty z wysławianiem się, problemy ze wzrokiem, ogólne otępienie i osłabienie, pogarszające się samopoczucie w wyniku wysiłku lub wykonania gwałtownego ruchu.

W gabinecie bądź przez teleporadę lekarz przeprowadzi z nami szczegółowy wywiad, który pozwoli mu zidentyfikować źródło dolegliwości. Warto już wcześniej przygotować się do rozmowy. Specjalista będzie chciał wiedzieć, w którym miejscu i od jak dawna występuje ból, kiedy i w jakich okolicznościach pojawił się pierwszy raz, w trakcie jakich czynności powraca i jak długo go odczuwamy. Poprosi nas także o scharakteryzowanie jego nasilenia (najpewniej w dziesięciostopniowej skali) i wskazanie, czy prócz niego skarżymy się na inne objawy. Ponadto, zapyta o częstotliwość występowania dolegliwości oraz o dotychczas stosowane przez nas metody leczenia. Przewidując pytania i znając na nie odpowiedzi z pewnością zaoszczędzimy obu stronom czas, pozwolimy lekarzowi na wykluczenie innych schorzeń, zlokalizowanie źródła bólu, a co za tym idzie, wdrożenie odpowiedniego leczenia. 

Ból głowy – jakie badania warto wykonać?

Gdy ból głowy się powtarza, powinniśmy zasięgnąć opinii specjalisty. Możemy, a nawet powinniśmy poprosić o zlecenie badań, które, wraz z przeprowadzonym wcześniej wywiadem lekarskim, pomogą w postawieniu trafnej diagnozy. Zarówno tomografia komputerowa, jak i rezonans magnetyczny, mogą dopomóc w rozpoznaniu przyczyn bólu. 

Tomografia komputerowa pozwala na wielopłaszczyznowy podgląd tego, co dzieje się w głowie. Umożliwia wykrycie groźnych chorób, takich jak krwawienie doczaszkowe, nowotwór mózgu, choroby laryngologiczne czy zwyrodnienie kręgosłupa, już w ich początkowym stadium. Rezonans magnetyczny z kolei to równie zaawansowane, niezwykle dokładne narzędzie, pomagające w wykrywaniu patologii ośrodkowego układu nerwowego. Przyczynia się do rozpoznania m.in. padaczki, chorób naczyniowych czy nowotworów wcześniej wspomnianego układu. 

Czy da się zapobiec bólowi głowy i mdłościom?

Lepiej zapobiegać niż leczyć – jak mawia znane powiedzenie. Niestety w przypadku bólu głowy i mdłości sprawa nie jest tak prosta. Jedyne co możemy w tej materii zrobić to prowadzić zdrowy tryb życia i nie bagatelizować zarówno pierwszych, a tym bardziej powracających objawów. Warto trzymać odpowiednią dietę, bogatą szczególnie w witaminy B2 i D, których niedobór może odpowiadać za ból głowy, zadbać o zdrowy, regularny sen, pamiętać o nawadnianiu organizmu oraz unikać stresujących sytuacji. Jeśli to niemożliwe, pomocne może okazać się chociażby wygospodarowanie chwili dla siebie, pozwalającej się zrelaksować i choć na moment zapomnieć o troskach.