Płuca po COVID – zakażenie, powikłania. Niewydolność oddechowa, zapalenie płuc w przebiegu COVID-19

Wirus SARS-CoV-2 infekuje przede wszystkim płuca. Po COVID pacjent zmaga się ze skutkami poważnych uszkodzeń w obrębie układu oddechowego. Poważne powikłania pojawiają się nie tylko po ciężkim przebiegu choroby. Zobacz, jak na drogi oddechowe oddziałuje koronawirus!

Zakażenie wirusem SARS-CoV-2 powoduje niszczenie pęcherzyków płucnych i obniżenie saturacji (poziom nasycenia krwi tlenem). Infekcja COVID-19 nie tylko osłabia wymianę gazową poprzez silne zmiany w płucach. Obecność koronawirusa w organizmie może przyczynić się do powstawania zakrzepów w naczyniach krwionośnych, a w konsekwencji udaru, zawału serca czy uszkodzeń wielu innych narządów. Najbardziej narażone na powikłania po chorobie są płuca – po COVID większość pacjentów zgłasza się do lekarzy z dusznościami, kaszlem, trudnościami w oddychaniu i obniżoną wydolnością. Takie symptomy pojawiają się również u osób, które przeszły zakażenie w łagodny sposób.

Infekcja SARS-CoV-2 atakuje głównie płuca. COVID to ciężki ostry zespół oddechowy

Pandemia wybuchła na przełomie 2019 i 2020 roku. Koronawirus jest w stanie tak mocno uszkodzić płuca, że niektórych pacjentów nawet inwazyjna wentylacja mechaniczna z intubacją nie chroni przed zgonem. O jednostkowym przebiegu choroby decydują m.in. względy genetyczne, a także wiek, płeć, waga oraz choroby współistniejące. Wniknięcie wirusa do organizmu i jego działanie warunkują przede wszystkim białka S (m.in. przezbłonowa proteaza serynowa 2) i ACE2 (enzym konwertazy angiotensyny 2).

Szczególnie licznie występują w komórkach jamy nosowej, gardła oraz śródbłonka naczyń płucnych. W rezultacie zainfekowania koronawirusem dolnych dróg oddechowych dochodzi do:

• zajmowania pęcherzyków płucnych i włośniczek;
• uszkodzeń bariery pęcherzykowo-włośniczkowej pomiędzy pęcherzykami i naczyniami włosowatymi, gdzie dochodzi do wymiany tlenu i dwutlenku węgla;
• wykrzepiania wewnątrznaczyniowego;
• odpowiedź układu immunologicznego, m.in. w postaci wyrzutu neutrofili i cytokin prozapalnych.

Jak wyglądają płuca po COVID? Stan płuc w badaniach obrazowych

COVID-19 jest chorobą, która bezpośrednio prowadzi do ostrej niewydolności oddechowej, a pośrednio do powikłań zakrzepowo-zatorowych. W ciężkim przebiegu dochodzi do śródmiąższowego zapalenia płuc i zatorowości płucnej. Tzw. burza cytokinowa sprzyja destrukcji miąższu płucnego, co kończy się zwłóknieniom płuc. U znacznej części pacjentów zmiany są odwracalne i ustępują po kilku tygodniach od wyzdrowienia, u innych niestety nie. Duże znaczenie ma szybka, specjalistyczna diagnostyka. Trwałe zmiany w obrazie płuc po COVIDzie mają charakter obwodowy i obustronny. W dolnych płatach pulmonolodzy obserwują:

• różnorodne zacienienia (typ mlecznego szkła, linijne);
• konsolidacje;
• zmiany wieloogniskowe;
• włóknienia otaczającego miąższu.

Choroby płuc po COVID-19. Poważne powikłania u ozdrowieńców

Do najczęściej zgłaszanych dolegliwości należą zapalenia płuc. Pocovidowa choroba nie różni się objawami od „zwykłej” – dominują uporczywy kaszel oraz problemy z oddychaniem. Do możliwych powikłań po zakończonym przebiegu infekcji należą także:

• rozstrzenie oskrzeli;
• nieprawidłowości w funkcjonowaniu naczyń płucnych;
• zawał serca;
• zapalenie mięśni piersiowych;
• uszkodzenia nerek;
• udar mózgu;
• zapalenie spojówek;
• zaburzenia układu nerwowego;
• zmiany skórne;
• problemy ogólnoustrojowe.

Do najniebezpieczniejszych powikłań covidowych należy zmniejszenie odczuwania duszności – systematycznie postępuje niszczenie płuc po COVID-19, a pacjent może nawet nie zdawać sobie z tego sprawy. Saturacja powinna utrzymywać się na poziomie 95–100%, tymczasem pacjenci z saturacją poniżej 93% mogą długo nie odczuwać żadnych objawów. To prowadzi do niedokrwienia ważnych narządów. Przechodziłeś/aś ostatnio infekcję? Dla pewności skonsultuj się z lekarzem i poproś o skierowanie na badania pulmonologiczne! Polecamy skorzystać z konsultacji lekarskich online za pośrednictwem naszej strony internetowej.

Pulmonolodzy przyjmują coraz więcej pacjentów, którzy COVID-19 przeszli bez poważnych dolegliwości

Łagodny przebieg choroby nie wyklucza poważnych konsekwencji odłożonych w czasie. Pulmonolodzy zauważają, że tacy pacjenci czasami w ogóle nie zdają sobie sprawy, że przeszli COVID. Po kilku miesiącach od infekcji skarżą się na długotrwałe duszności, ogólne osłabienie, zmęczenie, problemy z koncentracją, trudności z przyjmowaniem pokarmów i kiepskie samopoczucie. To istotne objawy covidowe, które powinny skłaniać do wizyty u lekarza. Wyniki testów u takich osób często pokazują wysokie stężenie przeciwciał SARS-CoV-2, które wskazuje na przebycie COVID-19.

Specjaliści podkreślają znaczenie ochrony przed ponownym zakażeniem przez szczepienia, dezynfekcję/higienę, dystans społeczny oraz maseczki. Zwracają też uwagę, że brudne, wielokrotnie używane osłony są siedliskiem wielu bakterii, które mogą wywoływać inne choroby płuc. Kolejna kwestia to strach pacjentów z innymi dolegliwościami przed wizytą u lekarza, który mógłby stwierdzić COVID lub powikłania pocovidowe. Pulmonolodzy apelują, by nie rezygnować z badań w kierunku:

• raka płuc i innych nowotworów układu oddechowego;
• gruźlicy;
• samoistnego śródmiąższowego włóknienia płuc.

Jak leczyć, regenerować płuca po COVID? Zalecenia rehabilitacji i fizjoterapii

Podstawą powrotu do zdrowia są zrównoważona aktywność fizyczna oraz ćwiczenia oddechowe. Regeneracji płuc po COVID-19 sprzyjają m.in. spacery, trucht czy jazda na rowerze. Aktywność najlepiej podtrzymywać na terenach zielonych lub w dobrze utrzymanych obiektach, z dala od zanieczyszczeń miasta. Do ćwiczeń zalecanych w medycynie praktycznej należą m.in:

• dmuchanie baloników;
• dmuchanie przez słomkę (na przesuwany obiekt lub z drugim końcem pod wodą);
• dmuchanie w specjalną aparaturę;
• oddychanie w tempie wysiłkowym;
• różnorodne techniki kontroli oddechu;
• oddychanie w odpowiedniej pozycji:
• stojącej z podpartymi plecami;
• siedzącej z pochylonym w przód tułowiem;
• leżącej na boku, z głową na lekko uniesionym podparciu.

W wielu przypadkach płuca po COVID będą wyglądały prawidłowo, a pacjentów nie dotkną żadne powikłania. Reakcja organizmu na poważną chorobę układu oddechowego jest uzależniona od wielu zmiennych. Dlatego warto regularnie się badać po wszelkich przebytych infekcjach.