Refluks

Kontynuacja leczenia bez wychodzenia z domu? Teraz to możliwe! Zamów teleporadę z e-receptą prosto na Twój adres e-mail!

Choroba refluksowa przełyku GERD obecnie jest jedną z najczęściej występujących patologii przewodu pokarmowego w gastroenterologii. Zgodnie z aktualną definicją, będącą wynikiem międzynarodowego konsensusu specjalistów, przedstawioną podczas konferencji w Montrealu w 2006 roku, choroba refluksowa przełyku jest schorzeniem, które rozwija się, gdy do przełyku powraca treść refluksowa, która wywołuje wystąpienie uciążliwych objawów oraz powikłań. Ze względu na narastającą częstość tej jednostki chorobowej oraz rozpowszechnienie, w niektórych regionach świata, a szczególnie w krajach wysoko uprzemysłowionych, choroba ta przybiera rozmiary swoistej epidemii, dlatego też została nazywana „chorobą nowego millenium”. W krajach Europy Zachodniej i Ameryki Północnej około 20% populacji cierpi z powodu jej objawów, podczas gdy w krajach Ameryki Południowej 10%, zaś w Azji procentowy udział chorych stanowi jedynie 2,3–6,2% ludności, co wynika z wieloczynnikowego uwarunkowania tego schorzenia. Częstość występowania GERD powoduje, że jest ona znacznym problemem społecznym, głównie ze względu na wieloletnie występowanie, a także skłonność do nawrotów choroby oraz możliwość wystąpienia przykrych powikłań, które to istotnie obniżają jakość życia osób chorujących na GERD, co z kolei przyczynia się do gorszego funkcjonowania w sferze życia rodzinnego, społecznego i zawodowego, zmuszając pacjenta nierzadko do korzystania z elektronicznego zwolnienia lekarskiego.

Spis treści

Patogeneza choroby refluksowej przełyku
Objawy choroby refluksowej przełyku
Powikłania choroby refluksowej
Diagnostyka GERD
Leczenie i profilaktyka GERD
Zalecenia dietetyczne w chorobie refluksowej

Patogeneza choroby refluksowej przełyku

Patofizjologia choroby rekluksowej przełyku nie jest jeszcze do końca poznana. Jednak wymienia się kilka czynników wyjaśniających patogenezę tego schorzenia. Zalicza się do nich np.:

• uszkodzenie bariery antyrefluksowej, składającej się z dolnego zwieracza przełyku i włókien przepony (odnogi przepony) oraz kąta Hisa, utworzonego z odcinka brzusznego przełyku i więzadła połączenia żołądkowo-przełykowego;
• samoistne przejściowe spontaniczne relaksacje dolnego zwieracza przełyku (TLESRs, temporary lower esophageal sphincter relaxations), które u pacjentów z refluksem pojawiają się znacznie częściej, bo aż 3–8 razy na godzinę, podczas gdy u osób nie obarczonych chorobą 2–4 razy. TLESRs są wynikiem pobudzenia występujących w żołądku mechanoreceptorów wrażliwych na rozciąganie i na drodze odruchu wagalnego powodują relaksację dolnego zwieracza przełyku i odnóg przepony, a także hamują perystaltykę przełyku;
• uszkodzenie mechanizmów obrony śluzówkowej przełyku, upośledzone oczyszczanie przełyku, które jest spowodowane słabą perystaltyka i niską amplitudą skurczu w dystalnym odcinku przełyku;
• zaburzenia motoryki przełyku;
• czynniki żołądkowe, do których zalicza się upośledzone opróżnianie żołądkowe występujące prawie u 40% pacjentów z refluksem, nadmierne rozszerzenie żołądka oraz wzrost ciśnienia w żołądku i w jamie brzusznej;
• czynniki zewnętrzne, na które składają się niewłaściwa dieta, otyłość, siedzący tryb życia, brak aktywności fizycznej, czynniki psychologiczne (stres, lęk, negatywne emocje ect.)

Objawy choroby refluksowej przełyku

Objawy typowe dla refluksu żołądkowo-przełykowego to zgaga i tzw. regurgitacja. Według wspomnianej powyżej klasyfikacji montrealskiej zgaga jest definiowana jako uczucie pieczenia za mostkiem. Refluks żołądkowo-przełykowy jest najczęstszą jej przyczyną, jednak nie jedyną, a znaczenie pozostałych przyczyn nie zostało jeszcze konkretnie określone. Regurgitacja, to natomiast zarzucanie, jest określana jako uczucie przepływu treści refluksowej w okolicę jamy ustnej lub gardła dolnego. Zaobserwowanie u chorego zgagi i zarzucania może być wystarczające, by zdiagnozować typowy zespół refluksowy, gdy objawy są dokuczliwe dla pacjenta. Zgodnie z konsensusem montrealskim, objawy związane z refluksem stają się uciążliwe, gdy wpływają negatywnie na samopoczucie pacjenta, obniżając jego jakość życia i utrudniając wykonywanie codziennych obowiązków. Natomiast objawy refluksu, które nie są uznawane za uciążliwe, nie powinny mieć wagi diagnostycznej. Według nowej klasyfikacji montrealskiej objawy refluksy można podzielić na zespoły przełykowe (typowe) i pozaprzełykowe (nietypowe). Do objawów przełykowych zalicza się:

• typowy zespól refluksowy, na przyklad zgagę (uczucie palenia za mostkiem);
• bóle w nadbrzuszu, odbijania;
• ból w klatce piersiowej (sugeruje bóle wieńcowe);
• cofanie się treści żołądkowej do przełyku.

Do zespołów pozaprzełykowych o udowodnionym związku z refluksem zalicza się:

• zespół kaszlu refluksowego;
• zespół refluksowego zapalenia krtani;
• refluksowy zespół astmatyczny;
• zespół refluksowych nadżerek szkliwa zębów.

Do zespołów pozaprzełykowych o prawdopodobnym związku z refluksem zalicza się:

• zapalenie gardła;
• idiopatyczne zapalenie płuc; b
• zapalenie zatok przynosowych i nawracające zapalenie ucha środkowego.

Niemniej istotnym zagadnieniem są objawy psychologiczne współwystępujące z chorobą refluksową przełyku. Według badań nad oceną jakości życia pacjentów ze schorzeniem, osoby nim dotknięte borykają się z takimi problemami jak obniżona samoocena, zmniejszona odporność na sytuacje stresowe oraz obniżona umiejętność radzenia sobie ze stresem, trudności w wyrażaniu emocji, co w efekcie utrudnienia funkcjonowanie pacjenta w społeczeństwie. Czynnikiem mającym istotny wpływ na proces radzenia sobie ze stresem, a co za tym idzie, także z chorobą, jest poczucie kontroli osobistej. Badania przeprowadzone z udziałem osób cierpiących na chorobę refluksową wykazują, że większość z tych osób umiejscawia kontrolę bólu i choroby poza swoimi możliwościami, w konsekwencji pacjenci ci są bardziej narażeni na wystąpienie depresji oraz wykazują zwiększony poziom lęku.

Według wytycznych National Institute for Clinical Excellence (NICE) pilnym wskazaniem do wykonywana gastroskopii bez względu na wiek pacjenta, są objawy alarmowe, do których zalicza się:

• krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego;
• znaczny spadek masy ciała;
• niedokrwistość;
• wymioty;
• wyczuwalny guz w nadbrzuszu;
• brak skuteczności farmakologicznej;
• nasilenie objawów chorobowych.

Powikłania choroby refluksowej

Wieloletnie zarzucanie treści żołądkowej do przełyku i w następstwie występujący stan zapalny może prowadzić do poważnych powikłań. Najczęściej występujące powikłania choroby refluksowej przełyku to:

• Nadżerki, czyli ubytki błony śluzowej. Powszechnie występującą i typową cechą refluksowego zapalenia przełyku są ubytki błony śluzowej, które są też nazywane nadżerkami. Początkowo uszkodzenie błony śluzowej można stwierdzić jedynie za pomocą badania histopatologicznego, natomiast w późniejszym stadium widoczne jest ono także endoskopowo.
• Powikłania ze strony jamy ustnej w przebiegu choroby refluksowej przełyku obejmujące zespół pieczenia w jamie ustnej, nadwrażliwość zębów, zaniki zębów w wymiarze pionowym oraz problemy natury wizualnej.
• Zwężenie przełyku występujące zazwyczaj w zaawansowanej postaci choroby w wyniku bliznowacenia tkanek. Objawia się ono zaburzeniami połykania początkowo tylko pokarmów stałych, a następnie także półpłynnych i płynnych. Wówczas światło przełyku osiąga średnicę poniżej 10 mm. Zwężenie przełyku leczone jest powszechnie metodą endoskopową i polega na poszerzaniu przełyku za pomocą rozszerzadeł pneumatycznych albo mechanicznych i stosowaniu inhibitora pompy protonowej (IPP) przy występujących owrzodzeniach.
• Idiopatyczne włóknienie płuc (IPF – idiopathic pumo nary fibrosis) jest przewlekłym, postępującym schorzeniem śródmiąższowym płuc, prowadzącym stopniowo do znacznego pogorszenia czynności płuc ze średnim okresem przeżycia wynoszącym 3 lata od postawienia diagnozy. Przełyk Barretta jest następstwem występowania wieloletniego refluksu. Jego rozpoznanie opiera się na badaniu histopatologicznym wycinków pobranych podczas przeprowadzania gastroskopii. Przełyk Barretta jest przeobrażeniem nabłonka wielowarstwowego płaskiego w nabłonek walcowaty charakterystyczny dla metaplazji jelitowej lub żołądkowej, uważa się go za stan przedrakowy, w związku z tym zalecane jest wykonywanie gastroskopii z pobieraniem wycinków do badania histopatologicznego co 3 lata, gdy wcześniejsze badanie histopatologiczne nie wykazało dysplazji, co rok, gdy poprzednie badanie wykazało dysplazję małego stopnia lub co 3 miesiące, jeśli poprzednie badanie wykazało dysplazję dużego stopnia. Jeżeli cierpisz na GERD należy systematycznie monitorować chorobę. W tym celu warto skorzystać z e-zwolnienia i w dniu wolnym od pracy wykonać gastroskopię z pobraniem wycinków do badania.
• Rak przełyku najczęściej rozwija się na podłożu ognisk metaplazji żołądkowej lub jelitowej w obrębie opisanego powyżej przełyku Barretta. Zlokalizowany jest zazwyczaj w dolnej części przełyku. Rak gruczołowy nacieka na ścianę przełyku i narządy sąsiadujące, a przerzuty nowotworowe dotykają płuc, śródpiersia, wątroby i pobliskich węzłów chłonnych.
• Refluks żołądkowo-przełykowy jest trzecią co do częstości przyczyną przewlekłego kaszlu, po zespole spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła oraz astmie. Rozpowszechnienie kaszlu związanego z refluksem obserwuje się u 10–40% osób cierpiących na kaszel.

Diagnostyka GERD

Jedną z najważniejszych metod rozpoznania choroby jest właściwie przeprowadzony wywiad lekarski. Występowanie u pacjenta objawów typowych, takich jak: zgaga, wsteczne zarzucanie treści żołądkowej do przełyku czy pieczenie za mostkiem utrzymujące się co najmniej od 3 miesięcy upoważnia do rozpoczęcia leczenia farmakologicznego, a w celu otrzymania wykorzystywanych przez Ciebie leków możesz skorzystać z możliwości naszej platformy, która szybko wygeneruje e-receptę z potrzebnym Ci preparatem. Przydatny w rozpoznaniu choroby refluksowej jest także test z inhibitorem pompy protonowej. Polega on na empirycznym leczeniu farmakologicznym w przypadku podejrzenia, że objawy spowodowane są chorobą refluksową. Standardem diagnostycznym jest zastosowanie testu z IPP w podwójnej dawce, rano na około 30–45 minut przed pierwszym posiłkiem oraz jednej dawki standardowej, na 30 minut przed kolacją. Test ten najczęściej wykonuje się w zespole bólowym w klatce piersiowej oraz zespołach pozaprzełykowych, a jego skuteczność zależna jest od procedury jego wykonania oraz czasu trwania testu. W przypadku zespołu bólowego w klatce piersiowej oraz zespołów pozaprzełykowych test wydaje się skuteczny po 2–3 miesiącach od zastosowania, natomiast w typowym zespole objawowym już po 1–2 tygodniach. Jeśli objawy kliniczne refluksu nie ustępują w trakcie leczenia IPP, stanowi to podstawę do rozpoznania objawów zespołów przełykowych, pozaprzełykowych czy refluksowego zapalenia przełyku. Z kolei, gdy po zastosowaniu testu dolegliwości utrzymują się nadal, zwłaszcza w przypadku bólu w klatce piersiowej, należy wdrożyć dalsze postępowanie diagnostyczne. Najczęściej stosowanymi metodami diagnostycznymi w refluksie jest badanie endoskopowe, trwająca 24 h pH-metria i manometria przełykowa. Mniejsze znaczenie w diagnostyce ma scyntygrafia, która jest również znacznie rzadziej stosowana.

Badanie endoskopowe

U pacjentów z wieloletnim przebiegiem choroby refluksowej, niezależnie od objawów występujących w chwili obecnej, przynajmniej raz powinno być wykonane badanie gastroskopowe w celu wykluczenia ewentualnych zmian i powikłań choroby. Polskie Towarzystwo Gastroenterologiczne (PTGE) zaleca wykonywanie badań endoskopowych u wszystkich pacjentów z objawami sugerującymi wystąpienie zapalenia przełyku oraz pilnie u osób z objawami alarmowymi. Dodatkowo u osób młodych, u których nie pojawiają się objawy alarmowe zalecane jest początkowo wykonanie testu z IPP, którego pozytywny wynik, według PTGE, potwierdza rozpoznanie refluksu.

Pomiar pH w przełyku

Kolejną powszechną metodą diagnostyczną choroby refluksowej jest pH-metria przełyku. Wykonywana jest ona głównie u osób z niewyjaśnionymi bólami w klatce piersiowej, po wykluczeniu chorób kardiologicznych oraz w przypadku występowania objawów pozaprzełykowych. Badanie pH-metryczne zalecane jest także w razie wątpliwości diagnostycznych, zwłaszcza u osób, u których wyniki badań endoskopowych i histopatologicznych były ujemne oraz przy kwalifikacji do zabiegu operacyjnego lub kontroli po zabiegu. Badanie 24-godzinnej pH-metrii przeprowadza się za pomocą specjalnej sondy z elektrodą mierzącą stężenie jonów wodorowych. Elektrodę tę wprowadza się przez nos do przełyku i umieszcza na około 5 cm powyżej dolnego zwieracza LES. W trakcie badania pH-metrycznego wykonywane są pomiary parametrów, takich jak procentowy udział czasu przy poziomie pH mniejszym niż 4, całkowita liczba epizodów refluksowych, czas najdłuższego epizodu refluksowego i epizodu trwającego dłużej niż 5 minut. Badanie 24-godzinnej pH-metrii pozwala także określić, czy występuje dzienny czy nocny wariant refluksu.

Impedacja przełyku z pomiarem pH

Badanie to pozwala na różnicowanie refluksu gazowego i płynnego. Umożliwia wykrycie refluksu zasadowego, którego pozostałe techniki oparte na pomiarze pH nie wykrywają. Badanie wykonuje się za pomocą sondy zakładanej przez nos. Sonda ta jest podzielona na kanały, które mierzą opór na różnych poziomach przełyku. Wyposażona jest także w dodatkowy kanał pozwalający na pomiary pH wewnątrz przełyku oraz elektrodę mierzącą pH w żołądku. Badanie to pozwala zmierzyć czas od chwili pojawienia się refluksatu w świetle przełyku aż do jego całkowitego usunięcia oraz czas, w którym dochodzi do powrotu pH do początkowej wartości.

Manometria przełyku

Podstawowym celem manometrii przełyku jest ocena czynności skurczowej dolnego i górnego zwieracza przełyku oraz trzonu przełyku. Manometria przełyku pozwala ocenić ciśnienie dolnego zwieracza przełyku oraz ciśnienie wewnątrz żołądka, co ma znaczenie szczególnie przed zabiegami chirurgicznymi. Manometria przełyku umożliwia również rozpoznanie pierwotnych i wtórnych zaburzeń motoryki przełyku. Metodę tę stosuje się też w celu oceny wydolności perystaltyki przełyku po zabiegach antyrefluksowych oraz oceny śródoperacyjnej podczas zabiegów fundoplikacji. Do badania choremu zakładana jest sonda do przełyku, której zadaniem jest rejestracja zaburzonej lub prawidłowej fali ciśnień wywołanej skurczami przełyku.

Leczenie i profilaktyka GERD

Leczenie farmakologiczne

W leczeniu pacjentów z objawami refluksu jedynie kompleksowe podejście do leczenia zwiększa szansę sukces prowadzonej terapii, stąd istotne znaczenie ma nie tylko leczenie farmakologiczne, ale też wszelkie działania niefarmakologiczne, które duży nacisk kładą na zmianę stylu życia oraz ówczesnych nawyków żywieniowych. U wszystkich pacjentów z objawami refluksu wskazana jest redukcja masy ciała do właściwej. Obniżenie wartości wskaźnika masy ciała już o 3,5 kg/m2 pozwala na zmniejszenie objawów refluksu nawet o około 40%. Istotne jest wyeliminowanie z diety także produktów nasilających objawy choroby, do których należą kawa, herbata, alkohol, czekolada, napoje gazowane oraz tłuste i pikantne potrawy. W badaniach udowodniono, że palenie tytoniu zwiększa częstość występowania objawów refluksu, dlatego też palenie papierosów nie jest wskazane u chorych z refluksem i chorych nakłania się do zwalczania tego uzależnieniz. Istnieją również pewne zwykłe zasady, które w pewnym stopniu mogą zmniejszyć występowanie epizodów refluksu, zaliczamy do nich np. uniesienie wezgłowia łóżka o 15–20 cm, unikanie pozycji leżącej przez 2–3 godziny po spożyciu ostatniego posiłku, unikanie wieczornego pojadania, unikanie intensywnego wysiłku fizycznego tuż po posiłku oraz unikanie noszenia obcisłej odzieży.

W leczeniu farmakologicznym refluksu zastosowanie leków zmniejszających wydzielanie kwasu solnego, alkalizujących i prokinetycznych przyczynia się do zmniejszenia lub całkowitego ustąpienia objawów choroby i poprawy jakości życia chorych. Powszechnie stosowaną grupą leków są IPP, które na rynku światowym są dostępne w postaci preparatów takich jak omeprazol, pantoprazol, lansoprazol, rabeprazol i esomeprazol. Inhibitory pompy protonowej hamują proces wydzielania kwasu solnego w jego końcowym etapie i tym samym podwyższają pH w żołądku. W wyniku zastosowania dłuższej, nawet 8-tygodniowej kuracji lekami z grupy IPP nie zawsze uzyskuje się trwałą remisję objawów czy ustąpienie zapalenia przełyku. Około w 80% przypadkach dochodzi do nawrotów choroby w ciągu roku od odstawienia leczenia, dlatego też chorzy ci wymagają tak zwanego leczenia podtrzymującego, w którym stosuje się najmniejszą, pojedynczą dawkę IPP pozwalającą na kontrolowanie objawów chorobowych. Jeżeli dawka ta właściwie spełnia swoją funkcję, w ciągu następnych 2 lub 4 tygodni zazwyczaj zostaje zredukowana o połowę. Jednak u około 30% pacjentów z refluksem stosowanie leków z grupy IPP okazuje się nieskuteczne. Przyczyną tego może być tak zwany refluks niekwaśny, którego leczenie farmakologiczne stanowi problem dla obecnie dostępnych środków, a objawy chorobowe utrzymują się długo i uporczywie nawracają. Kolejną przyczyną nieskuteczności IPP mogą być także zmienności osobnicze w aktywności metabolicznej cytochromu P450, którego działanie uwarunkowane jest genetycznie lub też poprzez czynniki zewnętrzne.

Stosowanie dotychczas w chorobie refluksowej przełyku leków prokinetycznych miało na celu przywrócenie prawidłowego funkcjonowania bariery antyrefluksowej, czyli zwiększenie napięcia dolnego zwieracza przełyku oraz przyspieszenie opróżniania żołądka. Leki te jednak (takie jak betanechol, metokloramid oraz cisaprid) przyjmowane przez dłuższy okres czasu powodują występowanie skutków ubocznych, takich jak bóle głowy, uderzenia gorąca czy kurczowe bóle jamy brzusznej, osłabienie, niepokój ruchowy i lęk. Obecnie na polskim rynku pojawił się nowy lek prokinetyczny, a mianowicie Itoprid, który wpływa na uwalnianie acetylocholiny i hamuje jej rozkład. Acetylocholina natomiast, działając na receptory komórek mięśni gładkich przewodu pokarmowego, powoduje ich skurcze i przyspiesza perystaltykę. U pacjentów, u których leczenie farmakologiczne nie przynosi zadowalających skutków i u chorych w zaawansowanym stadium choroby rozpatruje się leczenie chirurgiczne.

Leczenie chirurgiczne

Leczenia chirurgiczne ma na celu utworzenie bariery zapobiegającej cofaniu się treści pokarmowej żołądka do przełyku. Wskazaniem do zabiegu fundoplikacji przyjętym przez American College of Gastroenterology jest przede wszystkim nieskuteczna farmakoterapia. Operacja antyrefluksowa jest zalecana głównie u osób młodych, mających przed sobą długą perspektywę leczenia IPP oraz u pacjentów z objawami aspiracji treści żołądkowej do dróg oddechowych. Wskazaniem do wykonania zabiegu jest także przewlekłe zapaleni krtani, duża przepuklina wślizgowa rozworu przełykowego przepony oporna na leczenie farmakologiczne, refluks zasadowy i mieszany. Operacje chirurgiczne stosuje się również w przypadku powikłań, takich jak zwężenie przełyku czy przełyk Barretta. Metoda fundoplikacji laparoskopowej skraca czas hospitalizacji pacjenta, przez co zmniejsza również koszty leczenia w porównaniu z metodami klasycznymi. Powikłania po laparoskopii są rzadkie i powszechnie należą do nich utrzymujący się refluks, utrudnione wydalanie gazu, dysfagia, zwracanie pokarmu, zalegania żołądkowe, a w skrajnych przypadkach perforacja przełyku i żołądka, martwica dna żołądka i patologiczne odbijanie się. Jednak również w tym przypadku występuje nawrót objawów chorobowych po ok. 5 latach od wykonania zabiegu u prawie 50% pacjentów. Wówczas konieczne jest wznowienie farmakoterapii.

Leczenie endoskopowe

W ostatnich latach niemałym zainteresowaniem w leczeniu choroby refluksowej przełyku cieszyły się metody endoskopowe, które uważano są za skuteczne i bezpieczne. Do takich metod należą: endoskopowa gastroplikacja, ablacja termiczna czy endoskopowa implantacja. Endoskopowa gastroplikacja Metoda ta polega na wytworzeniu za pomocą endoskopowej „maszyny do szycia” aplikacji (fałdów), których celem jest zmniejszenie refluksu żołądkowo-przełykowego. Zastosowanie tej metody u większości chorych pozwala na zmniejszenie przyjmowanej dawki IPP, przy jednoczesnym zmniejszeniu objawów refluksowych.

Ablacja termiczna

Ablacja termiczna polega na poddawaniu za pomocą specjalnych elektrod wpustu żołądka i LES działaniu energii fal o wysokiej częstotliwości wytwarzających ciepło. Istotą zabiegu jest usztywnienie złącza żołądkowo-przełykowego, zabezpieczającego przed skróceniem LES. Metoda ta zaliczana jest do względnie bezpiecznych, a powikłania występują jedynie u około 8,4% pacjentów, a jej skuteczność została potwierdzona badaniami randomizowanymi.

Endoskopowa implantacja

Metoda ta polega na wstrzyknięciu w okolice dolnego zwieracza przełyku odpowiedniej substancji, której celem jest wytworzenie mechanicznej bariery antyrefluksowej. Zazwyczaj w tym celu używany jest Enteryx, po którego stosowaniu, obserwowano poprawę jakości życia chorych oraz mniejsze nasilenie objawów refluksu. Niemniej, występują także poważne działania niepożądane, do których zalicza się odma śródpiersia, ciężka stenoza przełyku oraz niewydolność nerek. Co doprowadziło do zaniechania stosowania tej metody w leczeniu refluksu.

Zalecenia dietetyczne w chorobie refluksowej

W chorobie refluksowej przełyku zalecana jest dieta łatwostrawna z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego. Posiłki należy spożywać częściej, 5-6 razy dziennie, niewielkie objętościowo, o stałych porach.

Objawy choroby refluksowej nasilają się około pół godziny do dwóch godzin po spożyciu posiłku.

Szklanka mleka lub wody zmniejsza objawy refluksu. Mleko neutralizuje kwaśną zawartość w przełyku, woda oczyszcza przełyk z kwasu solnego.

Korzystnie jest łączyć herbatę, kawę, soki owocowe i warzywne z mlekiem oraz pić wody lecznicze z dużą zawartością soli wapnia. Temperatura potraw powinna być umiarkowana, aby nie podrażniać przełyku. Wskazane są potrawy o konsystencji papkowatej, żeby ograniczyć żucie wzmagające wydzielanie żołądkowe. Jeśli występuje utrudnione połykanie, zaleca się dietę płynną wzmocnioną lub papkowatą.

Ostatni posiłek należy spożyć 3-4 godziny przed snem, ponieważ mechanizmy oczyszczania przełyku z zarzucanej treści pokarmowej w pozycji leżącej działają mniej sprawnie.

Produkty które warto włączyć do codziennego jadłospisu to np.:

• chude mięsa, ryby, chude wędliny, jaja;
• woda niegazowana, herbaty owocowe, słabe napary;
• chudy nabiał;
• owoce i warzywa z przewagą warzyw,
• w miarę tolerancji produkty zbożowe, ziemniaki, pseudozboża,
• jeśli są dobrze tolerowane - nasiona roślin strączkowych, orzechy i nasiona.

Po spożyciu posiłku warto obserwować swój organizm i sprawdzać jego reakcje na konkretne produkty. Znacznie ułatwi Ci to układanie codziennych jadłospisów i ograniczy występowanie nieprzyjemnych objawów towarzyszących refluksowi. Ponadto z diety warto wykluczyć produkty takie jak:

• owoce cytrusowe, soki z owoców cytrusowych, sok pomidorowy, potrawy kwaśne, ostre przyprawy, warzywa cebulowe;
• kawę naturalną, alkohol, napoje alkoholowe - zmniejszają one napięcie dolnego zwieracza przełyku, wskutek czego kwas jest zarzucany do przełyku, drażniąc jego błonę śluzową;
• czekoladę, wyroby czekoladowe, kakao;
• ograniczyć tłuszcze, gdyż opóźniają one opróżnianie żołądka;
• napoje gazowane, ponieważ uwolniony gaz w żołądku zwiększa objętość treści pokarmowej, co sprzyja występowaniu objawów GERD; cukierki zawierające alkohol, miętę w dużym stopniu nasilają objawy refluksowe, dlatego również nie są wskazane;
• proszek do pieczenia ciast, kostki bulionowe, przyprawy do zup, sosy z glutaminianem sodu, esencjonalne wywary z kości i mięsa oraz grzybów.

Stosując właściwie zbilansowaną dietę antyrelfuksową można spodziewać się takich efektów jak:

• zmniejszenie dolegliwości w refluksie;
• zmniejszenie lub eliminacja zgagi;
• poprawa samopoczucia i polepszenie jakości życia;
• w przypadku diety redukcyjnej, spadek masy ciała;
• pozytywny wpływ na inne aspekty zdrowotne, na przykład poziom cholesterolu, czy też glukozy we krwi;
• poprawa funkcji układu pokarmowego.