Nerwica lękowa – objawy, przyczyny, leczenie

We współczesnym społeczeństwie coraz więcej osób ma problemy z kondycją psychiczną. Nerwica lękowa to poważne schorzenie, które może w znacznym stopniu obniżyć komfort życia i utrudnić codzienne funkcjonowanie. Objawów chorób natury psychicznej nie należy lekceważyć i trzeba jak najszybciej udać po pomoc do specjalisty. W przypadku nerwicy lękowej należy przeprowadzić psychoterapię, w niektórych przypadkach konieczna będzie również farmakoterapia.

Czym jest nerwica lękowa?

Nerwica to tak naprawdę grupa zaburzeń lękowych, które charakteryzują się występowaniem silnego – niekiedy paraliżującego – lęku. Pacjent nie potrafi określić, skąd biorą się jego objawy. Chociaż strach i lęk to symptomy zupełnie normalne nawet u osoby zdrowej, to u chorych na nerwicę lękową te emocje są nieadekwatne do sytuacji, w której się znaleźli. Nerwica lękowa w znacznym stopniu utrudnia życie pacjenta, ponieważ odczuwa on ciągłe poczucie niebezpieczeństwa. Zdarzają się napady paniki i poczucia bezradności. Ataki mogą się pojawić w każdym momencie, nawet w sytuacjach, w których chory powinien czuć się swobodnie i bezpiecznie.

Nerwica lękowa daje objawy zarówno psychiczne, jak i somatyczne. Jej cechą charakterystyczną jest między innymi sprzężenie zwrotne, które polega na tym, że objawy somatyczne wpływają na pogłębienie się lęku, a objawy psychiczne mogą wpłynąć na nasilenie się objawów fizjologicznych. Prowadzi to do nawarstwiania się problemu, a pacjent czuje się coraz gorzej. Jeżeli symptomy nerwicy lękowej pozostaną nieleczone, może to doprowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Wśród schorzeń, które mogą rozwinąć się w wyniku nieleczonej nerwicy, można wymienić między innymi wrzody żołądka oraz zawał serca. Ostatecznie nerwica wpływa na wiele aspektów życia pacjenta. Szczególnie narażone są jego kontakty społeczne, ponieważ chorzy mają tendencję do alienowania się (fobia społeczna).

Nerwica nie jest chorobą, która objawia się u każdego pacjenta tak samo. Zaburzenia lękowe mogą występować z atakami paniki lub mieć charakter uogólniony. W przypadku lęku uogólnionego objawy mogą utrzymywać się nawet przez 6 miesięcy. Pacjent w tym czasie cały czas odczuwa napięcie oraz niepokój. Nie może w spokoju odpocząć oraz się zrelaksować, ciągle się zamartwia i pojawiają się u niego objawy somatyczne. Są one najbardziej widoczne, gdy chory odczuwa bardzo silny stres. Jeżeli chodzi o zaburzenia lękowe z występującymi atakami paniki, to występuje tutaj narastający lęk, który połączony jest z dużą liczbą objawów wegetatywnych. Pacjent odczuwa także duży lęk przed śmiercią. Ataki nie są długie – trwają maksymalnie kilkanaście minut. Stan ten nie zagraża życiu, chociaż dla chorego atak może być naprawdę przerażający.

Przyczyny nerwicy lękowej

Na pojawienie się nerwicy lękowej wpływ mogą mieć czynniki psychologiczne, biologiczne, kulturowe oraz społeczne. Nerwicę tę określa się jako wieloczynnikową. Jeżeli dana osoba jest podatna na nerwicę, na przykład ze względu na genetykę, to określone czynniki psychospołeczne mogą prowadzić do pojawienia się schorzenia. Często zdarza się, że nerwica lękowa występuje u więcej niż jednego członka rodziny. Oznacza to, że przyczyny choroby leżą właśnie w czynnikach genetycznych. Oto cechy, które mogą dodatkowo sprzyjać pojawieniu się choroby:

• deficyt opieki rodzicielskiej w dzieciństwie;
• uraz w dzieciństwie;
• nierozwiązane konflikty wewnętrzne;
• życie w patologicznych systemach społecznych;
• uzależnienia;
• niektóre cechy osobowościowe.

Zdarza się, że przyczyną nerwicy lękowej są choroby przewlekłe. Wśród nich wymienić można między innymi:

• zaburzenia układu ruchu;
• urazy;
• choroby nowotworowe.

Nagły stres związany z zachorowaniem może prowadzić do wywołania nerwicy, musi on jednak trwać odpowiednio długo. Warto jeszcze zaznaczyć, że choroby endokrynologiczne, czyli na przykład niedoczynność tarczycy lub guz chromochłonny nadnerczy, również mogą prowadzić do zachorowania.

Podatność na nerwicę

Ocena podatności na nerwicę wymaga analizy własnych cech osobowości i środowiska, w którym dana osoba żyje. Ustalenie urazu psychicznego, który może wpłynąć na wywołanie nerwicy, nie jest łatwe, bo u wielu osób jest on nieuświadomiony. Duże znaczenie mają też indywidualne uwarunkowania osobowościowe. Warto również wymienić czynniki fizjologiczne, czyli:

• brak snu;
• ciążę;
• poród;
• konflikty interpersonalne;
• brak czasu na relaks i odpoczynek;
• chorobę przewlekłą.

Objawy nerwicy lękowej

Nerwica lękowa ma bardzo różnorodne przejawy. U pacjentów mogą pojawić się zaburzenia poznawcze, problemy emocjonalne, a także objawy somatyczne. Przebieg choroby jest mocno zindywidualizowany, nie zawsze symptomy występują razem.

W przypadku objawów somatycznych może dojść do zaburzeń zmysłów, czyli między innymi problemów ze słuchem, widzeniem, smakiem oraz brakiem czucia. Mogą również wystąpić bóle w różnych częściach ciała. Pojawić się mogą też niedowłady, napady padaczkowe, problemy z mówieniem. Rzadziej zdarzają się zaburzenia działania narządów wewnętrznych. U kobiet wystąpić może ciąża urojona.

U osób z nerwicą lękową mogą pojawić się zaburzenia funkcji poznawczych. Najczęstsze są natrętne myśli oraz natręctwa ruchowe (między innymi kompulsywne mycie rąk). Z podobną częstotliwością mogą pojawiać się problemy z koncentracją oraz amnezje.

W przypadku nerwicy lękowej wystąpić mogą zaburzenia emocjonalne. Chory odczuwa silny lęk o nieokreślonej przyczynie. Mogą go wywoływać różne czynniki, między innymi przedmioty, czynności lub zwierzęta. Pacjent narażony jest na napady paniki. Częste są spadki nastroju oraz niezdolność do odczuwania przyjemności. W wyniku napadów lękowych rozwinąć może się depresja. Niektórzy chorzy są nadpobudliwi oraz zirytowani (bardzo szybko się denerwują). Pojawić może się też apatia.

Nerwica lękowa – diagnostyka

W przypadku wystąpienia objawów, które mogą świadczyć o nerwicy lękowej, lekarz podczas wizyty zada pytania oceniające stan psychiczny. Specjalista sprawdzi też historię medyczną chorego. Konieczne będzie również przeprowadzenie badań fizykalnych. Badania laboratoryjne nie są często stosowane, ale część z nich pomoże ocenić, czy u pacjenta nie występują choroby, które mogą dawać objawy podobne do nerwicy lękowej.

Wśród chorób, które mogą być powiązane z nerwicą, można wymienić:

• zaburzenia tarczycy;
• choroby serca;
• padaczka;
• choroba refluksowa przełyku;
• guz chromochłonny;
• zaburzenia afektywne dwubiegunowe.

Czasami lekarz może podejrzewać, że stan zdrowia pacjenta powiązany jest z nadużywaniem pewnych substancji i to one powodują objawy lękowe. Wtedy zostaną przeprowadzone poniższe badania:

• badanie moczu;
• badanie krwi;
• badanie refluksu żołądkowego;
• prześwietlenia;
• próby wysiłkowe.

Ostateczna diagnoza będzie oparta na informacjach o nasileniu objawów i ich przebiegu. Lekarz określi też, jaki rodzaj zaburzeń lękowych ma pacjent. Podejmie również decyzję o ostatecznym sposobie leczenia. Jeżeli konieczne będzie długotrwałe leczenie farmakologiczne, to pacjent będzie przyjmował leki na receptę. Jeżeli te się skończą się, nie będzie on musiał iść do lekarza osobiście. E-recepta online to najszybszy sposób na otrzymanie dokumentu uprawniającego do wykupienia leków z apteki.

Leczenie nerwicy lękowej

Leczenie nerwicy lękowej może być trudne. Kluczową rolę odgrywa przebieg terapii u psychologa lub psychiatry. Pacjent musi zdawać sobie sprawę ze swojej choroby i być szczery ze swoim terapeutą. W czasie sesji terapeutycznych psychiatra lub psycholog pomogą choremu zmienić postrzegania świata oraz siebie samego. Nauczy się on rozpoznawać swoje objawy i stworzy pewne mechanizmy obronne. Psychoterapia jest bardzo istotnym elementem leczenia. Sama farmakologia może być niewystarczająca, ponieważ oznacza leczenie objawowe, a konieczne jest poradzenie sobie z samą przyczyną choroby.

Farmakologia jest w niektórych przypadkach koniecznym elementem leczenia. Ma duże znaczenie szczególnie przy ostrym nasileniu się objawów. Pacjent musi przyjmować leki antydepresyjne oraz środki uspokajające. Nie leczą one całkowicie choroby, ale pozwalają zniwelować objawy. Leczenie środkami farmakologicznymi musi zostać połączone z psychoterapią. Duże znaczenie w leczeniu nerwicy ma ciągłe monitorowanie skuteczności terapii, co możliwe jest dzięki specjalistycznym narzędziom psychometrycznym.

Oprócz środków na receptę można również stosować leki bez recepty, w których znajdują się składniki roślinne. Działają one uspokajająco i pomagają poradzić sobie z napięciem nerwowym. Należy jednak pamiętać, że mają jedynie wspomagać terapię lekami oraz psychoterapię. Jeżeli pacjent będzie odczuwał nasilenie się objawów, to powinien postarać się o L4 online.

Skutki uboczne terapii

Czy pacjent może doświadczać skutków ubocznych terapii? W przypadku zażywania leków nasennych i uspokajających możliwe jest uzależnienie. Skutki uboczne mogą również pojawić się w przypadku stosowania antydepresantów. Wśród częstych objawów można wskazać senność, nudności, problemy natury seksualnej oraz przyrost masy ciała. Sama terapia psychologiczna nerwicy lękowej nie daje żadnych skutków ubocznych, pomaga pacjentowi poradzić sobie ze swoimi problemami. Jeżeli w czasie leczenia wystąpią jakieś efekty niepożądane, należy skontaktować się z lekarzem. W razie potrzeby pacjent może otrzymać zwolnienie lekarskie online.

Nerwica lękowa a alkohol

Alkohol może sprawić, że chory poczuje się lepiej. Może to doprowadzić do uzależnienia, które jest bardzo niebezpieczne. Kolejnego dnia po spożyciu alkoholu chory może być drażliwy, a jego stan będzie pogorszony. Nie należy pić alkoholu w czasie terapii lekowej, ponieważ niektóre połączenia leków z alkholem mogą drastycznie odbić się na zdrowiu. Jeżeli pacjent ma problem z nadużywaniem alkoholu, powinien udać się na terapię dla osób uzależnionych, aby poradzić sobie z nałogiem.

Nerwica lękowa może w znacznym stopniu wpłynąć na codzienne życie pacjenta. Choroba nie może być w żadnym wypadku bagatelizowana, ponieważ stan chorego może się pogorszyć. W przypadku wystąpienia objawów należy udać się po pomoc specjalistyczną.