Nerwica natręctw – przyczyny, objawy i leczenie

Nerwica natręctw jest schorzeniem psychicznym o charakterze przewlekłym. Znana jest także pod nazwą zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych (obsessive–compulsive disorder – OCD). Zaburzenia te są nazywane także obsesyjno-kompulsyjnymi. To błędna nazwa, warto mieć tego świadomość. Szacuje się, że schorzenie dotyka około 2% całej populacji. W jego przebiegu wyróżnia się obsesje oraz kompulsje. Natrętne myśli, wyobrażenia, złe samopoczucie oraz kompulsywne wykonywanie pewnych czynności – tym właśnie charakteryzuje się nerwica natręctw.

Czym jest nerwica natręctw?

Nerwica natręctw nazywana jest też zachowaniami obsesyjno-kompulsywnymi. Należy do zaburzeń psychonerwicowych, które mogą dotknąć każdego. Nie ma tutaj znaczenia płeć czy wiek. Pewne zachowania przypominające OCD można zobaczyć u 90% całej populacji, ale sama choroba dotyka tylko około 2% społeczeństwa. U chorego występują pewne określone zachowania, a także lęk oraz natrętne myśli. Warto zaznaczyć, że te zachowania oraz myśli są niechciane. Chory uważa je za wstydliwe oraz nielogiczne, dlatego wywołują one dyskomfort psychiczny.

Jak rozpoznać nerwicę natręctw? Choroba ta ma wiele postaci i u każdej osoby może przejawiać się w inny sposób. Wszystkich pacjentów łączą jednak natrętne myśli i rytualne czynności. Dzięki nim chory rozładowuje swoje emocje. W przeciwieństwie do psychozy nerwicę natręctw cechuje to, że pacjent zachowuje realistyczne myślenie. Zdaje on sobie sprawę z tego, że czynności przez nią wykonywane nie mają sensu, ale jeżeli nie zostaną wykonane, to napięcie i niepokój będą narastać. OCD może się nasilić do tego stopnia, że objawy całkowicie upośledzą funkcjonowanie pacjenta, a same rytuały będą trwały ponad godzinę dziennie.

W leczeniu stosuje się psychoterapię oraz farmakoterapię. Jeżeli pacjent regularnie przyjmuje leki, ułatwieniem będzie korzystanie z opcji, jaką jest e-recepta.

Rodzaje nerwicy natręctw

Nerwica natręctw może skupiać się wokół szeregu różnych obszarów. Wśród nich można wymienić:

• symetrię – chory układa przedmioty symetrycznie i odczuwa niepokój, gdy te nie są ustawione odpowiednio;
• wątpliwości – pacjent odczuwa konieczność wielkokrotnego sprawdzania tego, czy na pewno wykonał pewne czynności. Może to być sprawdzanie, czy zakręcił gaz lub kran;
• porządek – chory czuje wstręt do nieporządku i brudu. W związku z tym pacjent odczuwa potrzebę sprzątania i czyszczenia. Może także pojawić się kompulsyjne mycie rąk oraz całego ciała;
• agresja – pacjent może czuć konieczność skrzywdzenia kogoś, ale rzadko zmienia myśli w czyn;
• liczenie – chory odczuwa konieczność liczenia. Liczone mogą być obiekty takie jak płyty chodnikowe, drzewa lub słupy.

W rzadkich przypadkach nerwica natręctw może być związana z religią. Pacjent modli się, ponieważ czuje, że w innym wypadku czeka go kara za grzechy.

Nerwica natręctw – przyczyny

Nerwica natręctw może być samodzielną chorobą, ale występuje również w połączeniu z depresją. Współczesna medycyna nie zna do końca przyczyny tego schorzenia, ale istnieje wiele teorii na ten temat. Głównym czynnikiem, który odpowiada za objawy nerwicy natręctw, jest lęk. To właśnie przez niego chory opracowuje sobie pewne rytuały, dzięki którym może poradzić sobie z napięciem. Zdarza się, że rytuały te są nieakceptowalne przez społeczeństwo, bo wykonywane są w nieodpowiednich sytuacjach.

Warto zaznaczyć, że nie wszystkie rytuały oraz zachowania, które mają pomóc poradzić sobie z napięciem i lękiem, przekształcą się w nerwicę natręctw. Granica jest tutaj jednak bardzo cienka.

U wielu pacjentów z OCD diagnozuje się uszkodzenie centralnego układu nerwowego. Duża część z nich miała również infekcje paciorkowcowe, czyli na przykład anginę.

Wpływ na występowanie nerwicy natręctw ma również genetyka. Jeżeli u któregoś z rodziców występowała ta choroba, to jest szansa, że u dziecka także się pojawi. Znaczenie mają również czynniki psychologiczne, bo pewne cechy charakteru mogą sprawić, że OCD będzie miało lepsze pole do rozwoju. Wśród tych cech wymienić można między innymi perfekcjonizm oraz ambicje i aspiracje, które są trudne do zaspokojenia.

Objawy nerwicy natręctw

Przykładów nerwicy natręctw jest naprawdę wiele. Umysł człowieka jest niezwykle kreatywny, dlatego rytuały mogą być bardzo złożone. Wśród najczęściej powtarzanych zachowań można wymienić:

• obsesyjne mycie rąk oraz dbanie o higienę – ten objaw może być niebezpieczny, bo niektórzy chorzy szorują swoje ciało aż do momentu powstania ran. Chory myje ręce w krótkich i stałych odstępach czasu. Niektórzy pacjenci przenoszą obsesyjne dbanie o higienę na dzieci;
• powtarzanie czynności określoną liczbę razy;
• konieczność zachowania porządku;
• gromadzenie przedmiotów, które nie mają żadnej wartości;
• konieczność rozpoczynania pewnych czynności o określonej porze;
• konieczność powtarzania czynności do momentu, aż zostaną one wykonane perfekcyjnie w ocenie chorego;
• sprawdzanie, czy wyłączyło się gaz, zamknęło okna itp.

Objawy te są bardzo charakterystyczne. Pacjent, aby zmniejszyć stres, ma potrzebę wykonywania pewnych rytuałów. Przy nerwicy natręctw wystąpić mogą także:

• ciągły stres;
• powtarzanie myśli w określonych sekwencjach;
• obsesyjne myśli, które dręczą chorego;
• konieczność liczenia.

Nerwica natręctw często utrudnia w znacznym stopniu normalne funkcjonowanie. Przymus wykonywania czynności w sekwencjach zajmuje czas, a to prowadzi do problemów. Ostre epizody choroby przerywane są okresami spokoju, by później choroba wróciła ze zdwojoną mocą. Wielu pacjentów ukrywa swoją chorobę i pozostaje ona nieleczona. OCD w oczach chorego jest powodem do wstydu, a to jeszcze bardziej potęguje stres.

Nerwica natręctw – diagnostyka

Diagnostykę przeprowadza psycholog lub psychiatra na podstawie obserwacji wywiadu oraz testów. Istotne są tutaj kryteria rozpoznania zgodne z Klasyfikacją Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego DSM-5. Następujące kryteria muszą zostać spełnione, aby można było mówić o nerwicy natręctw:

• występowanie natrętnych myśli (obsesji) i natrętnych czynności (kompulsji);
• obsesje i kompulsje muszą trwać przynajmniej godzinę dziennie lub powodować cierpienie kliniczne, lub upośledzać funkcjonowanie w społeczeństwie, pracy albo innych obszarach;
• objawy kompulsyjne lub obsesje są związane z działaniem substancji;
• objawy nie mogą być powiązane z innym zaburzeniem natury psychicznej.

Nerwica natręctw – leczenie

Czy można wyleczyć nerwicę natręctw? Odpowiednia terapia przeprowadzona przez psychiatrę oraz dobre nastawienie pacjenta mają tutaj ogromne znaczenie. Samo leczenie może trwać od kilku miesięcy do nawet kilku lat. Pierwszym sposobem leczenia jest psychoterapia. Wymaga ona bardzo dużo zaangażowania ze strony pacjenta. Najczęściej stosowana jest psychoterapia poznawczo-behawioralna oraz psychodynamiczna. Jeżeli chodzi o terapię lekami, to wykorzystuje się inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny. Działają one na jądra podstawne mózgu. Najlepsze wyniki leczenia osiągnięte zostaną, gdy psychoterapia zostanie połączona z farmakoterapią. Leki pozwalają jedynie złagodzić symptomy, a w leczeniu istotne jest pozbycie się przyczyny problemów obsesyjno-kompulsywnych.

W przypadku nasilenia się objawów pacjent powinien odpoczywać w domu. Choroba może znacznie wpłynąć na wykonywanie obowiązków służbowych, dlatego na czas ostrego nasilenia się objawów warto wziąć L4 online.

Nieleczona nerwica natręctw – czym grozi?

Nieleczona nerwica natręctw to bardzo duży dyskomfort psychiczny dla chorego. Bagatelizowanie objawów przez lata może sprawić, że dana osoba całkowicie straci radość z życia. Samodzielne zmaganie się z chorobą może wpłynąć na zaniedbanie rodziny, bliskich oraz obowiązków zawodowych. Chory może się alienować. Poczucie osamotnienia może doprowadzić do uzależnień oraz depresji.

Bywa, że skutkiem nieleczenia choroby jest samobójstwo chorego. Dlatego właśnie tak istotne jest to, by objawów nie lekceważyć i jak najszybciej udać się po pomoc do psychoterapeuty, psychiatry lub psychologa. Nerwicę natręctw można wyleczyć, ale konieczne jest odpowiednie nastawienie pacjenta i wdrożenie odpowiednich działań terapeutycznych. Należy przygotować się jednak na to, że leczenie będzie długie. Na czas ostrych epizodów choroby należy wziąć wolne w pracy i odpocząć. Najszybszym sposobem na otrzymanie kilku dni wolnego ze względu na stan zdrowia jest zwolnienie lekarskie online.

Nerwica natręctw to poważne schorzenie, którego nie wolno bagatelizować. Należy wiedzieć, że z chorobą można sobie poradzić za pomocą psychoterapii oraz przy użyciu środków farmakologicznych.