Dobry powód na zwolnienie lekarskie. Co należy wiedzieć o L4?

Zwolnienie lekarskie, czyli potocznie L4, przysługuje każdemu ubezpieczonemu pracownikowi. Otrzymuje się je od lekarza, aby usprawiedliwić nieobecność z różnych powodów: niezdolności do pracy zależnej od stanu zdrowia czy konieczności zaopiekowania się chorym członkiem rodziny. Przed wystawieniem zwolnienia lekarz musi przeprowadzić badanie stanu zdrowia pacjenta. Warto wspomnieć, że badanie nie musi zostać przeprowadzone stacjonarnie – możliwe jest wystawienie zwolnienia lekarskiego poprzez internet, za pomocą e-konsultacji, a procedura nie powinna zająć dłużej niż pół godziny.

Od 2018 roku zwolnienie lekarskie wystawia się w formie elektronicznej i nosi nazwę e-ZLA. Dzięki temu nie trzeba samodzielnie dostarczać go pracodawcy, ponieważ informacja o zwolnieniu automatycznie przekazana zostaje do naszego miejsca pracy oraz do ZUS-u. Podgląd e-ZLA można znaleźć na naszym Internetowym Koncie Pacjenta. Pracodawca natomiast widzi zwolnienie na Platformie Usług Elektronicznych ZUS-u.

Jakie są najczęstsze przyczyny wystawienia zwolnień lekarskich? Czy istnieją „dobre powody” na tzw. L4? Na co należy uważać? O wszystkim przeczytacie Państwo w dalszej części artykułu!

Dobry powód na zwolnienie lekarskie – z jakich przyczyn Polacy najczęściej ubiegają się o zwolnienie chorobowe?

Zazwyczaj na pierwszym miejscu najczęstszych powodów wystawienia zwolnienia lekarskiego znajdowały się sprawy typowo kobiece, a więc ciąża, poród lub połóg. W czasach sprzed pandemii stanowiły one ok. 20% przyczyn niezdolności do pracy, na podstawie których lekarz wystawiał zwolnienie chorobowe.

Po wybuchu koronawirusa sytuacja uległa zmianie. Jeszcze w zeszłym roku, a więc na krótki okres przed zniesieniem kwarantanny, infekcja COVID-19 wciąż była jedną z najczęstszych przyczyn wystawienia zwolnienia, z której w 2021 roku skorzystało ok. 207 tysięcy Polaków. Zauważalnie wzrosły także zwolnienia z przyczyn dolegliwości psychicznych, w tym depresji, ciężkiego stresu, zaburzeń adaptacyjnych i lękowych czy chronicznego zmęczenia. Większość z nich łączono z zaistnieniem trudnej i nagłej sytuacji, jaką był wybuch pandemii.

ZUS podaje, że w pierwszym kwartale roku 2021 lekarze wystawili ponad 5 milionów zwolnień chorobowych, na których Polacy spędzili łącznie ok. 62 miliony dni. Okazuje się, że statystyki te znacznie zmalały w stosunku do roku jeszcze wcześniejszego – co jest zrozumiałe, biorąc pod uwagę złagodnienie pandemii COVID-19 w naszym kraju w 2021. Liczba zwolnień zmalała bowiem o całe 17%, zaś liczba dni spędzonych przez pracowników na L4 spadła o 14%.

Do częstych powodów sięgania po zwolnienie lekarskie należą również: choroby układu oddechowego, dolegliwości związane z kręgosłupem czy urazy.

Zadawać sobie można pytanie, które z wymienionych przyczyn podawane są zgodnie z prawdą, a ilu Polaków oszukuje w kwestii swojego zdrowia, by uzyskać zwolnienie lekarskie dla własnych celów, niekoniecznie związanych z tymi, którym z założenia zwolnienie ma służyć.

Fałszywy powód zwolnienia chorobowego

Oczywiście, przeprowadzenie na ten temat oficjalnego badania jest bliskie niemożliwemu. Możemy jednak spotkać się z opowieściami lekarzy, którzy przez wszystkie lata pracy zawodowej wystawiali mnóstwo zwolnień lekarskich na przyczyny niezwiązane ze zdrowiem: kiedy pracownik nie miał szansy dojechać do pracy z powodu warunków pogodowych; kiedy pracował w dwóch miejscach jednocześnie i nie potrafił pogodzić ze sobą tych obowiązków; kiedy nie mógł znaleźć nikogo do opieki nad dzieckiem… Podobnych powodów nietrudno odszukać nawet w najbliższym otoczeniu, w końcu każdy z nas nieraz musi zmierzyć się ze zdarzeniami losowymi, gdzie zwolnienie lekarskie może okazać się prawdziwym zbawieniem.

Co grozi pracownikowi za oszustwo w kwestii L4?

Wraz z wejściem w życie e-ZLA usprawniono proces informowania pracodawców o zwolnieniach lekarskich pracowników, przy czym nadano większe możliwości kontrolowania dokumentów. ZUS zyskał np. możliwość wezwania takiego pracownika na badanie kontrolne w celu zweryfikowania zasadności wydania zwolnienia. Wezwania nie należy ignorować – w takim przypadku ZUS upoważniony jest wysłać do miejsca zamieszkania pracownika osobę upoważnioną do kontroli.

Znacznie usprawnia to weryfikację możliwych nadużyć w kwestii zwolnień lekarskich. Choć pracodawca nie ma prawa zwolnić pracownika podczas okresu chorobowego, zwolnienie lekarskie nie zapewnia przed nim ochrony. Z powodu bezpodstawnie wystawionego zaświadczenia pracodawca ma prawo zwolnić pracownika po jego wygaśnięciu nawet w trybie dyscyplinarnym.

Czy istnieje dobry powód na zwolnienie lekarskie?

Czy zatem istnieje dobry powód na zwolnienie lekarskie? Tak i nie. Dobrym powodem jest bowiem każda uzasadniona przyczyna dotycząca choroby naszej bądź członka rodziny, który wymaga opieki. Jeżeli z różnych przyczyn zdrowotnych nie czujemy się na siłach do wykonywania obowiązków w miejscu pracy, a lekarz na podstawie przeprowadzonego badania bez problemu wystawił nam zwolnienie lekarskie – powód jest dobry.

Jeżeli natomiast szukamy sposobu, by wymigać się od obowiązków lub oszukać pracodawcę w inny sposób, dobry powód na zwolnienie lekarskie nie istnieje. Nawet jeżeli uda nam się zdobyć bezpodstawnie wystawione zwolnienie, należy mieć na uwadze możliwość skontrolowania nas przez ZUS i pracodawcę – a w przypadku wykrycia oszustwa możemy nawet stracić pracę.

Zobacz również:

E-recepta
online

E-zwolnienie

Tabletka
"dzień po"

Antykoncepcja
hormonalna