Kody na zwolnieniu lekarskim ­– na jaką niezdolność do pracy wskazują poszczególne kody literowe na L4?

Pracownicy, którzy regularnie opłacają składki ubezpieczeniowe do ZUS, mają prawo do świadczenia chorobowego w postaci zasiłku. Aby móc pobierać zasiłek lub wynagrodzenie chorobowe, należy postarać się o zwolnienie. Co oznaczają kody na zwolnieniu lekarskim?

Zaświadczenie lekarskie stanowi podstawę usprawiedliwienia nieobecności pracownika w zakładzie pracy z powodu konkretnej choroby. Podczas konsultacji lekarz, na podstawie badania, wystawia taki dokument w formie elektronicznej (ewentualnie na życzenie pacjenta w postaci papierowej). Zwolnienie lekarskie wystawione w ten sposób trafia drogą elektroniczną zarówno do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, jak i pracodawcy. Jakie dane płatnika składek znajdują się w jego treści i co oznaczają konkretne kody na zwolnieniu lekarskim? Czy pracodawca będzie znał dokładną przyczynę twojej nieobecności w pracy?

Ubezpieczenie chorobowe ­– czym jest?

Ubezpieczenie chorobowe to prawo do otrzymywania świadczeń z tytułu m.in.:

• zasiłku macierzyńskiego;
• świadczeń rehabilitacyjnych;
• zasiłek chorobowy;
• zasiłek opiekuńczy.

Należy jednak regularnie uiszczać miesięczne składki ubezpieczeniowe (w przypadku umów o pracę odpowiada za to pracodawca), które wynoszą obecnie 2,45% podstawy wyliczeń. Tę podstawę stanowi pensja brutto konkretnego płatnika.

Kto podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu? Do tej grupy należą:

• pracownicy zatrudnieni na etacie;
• osoby w służbie zastępczej;
• członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych.

Ponadto według własnej woli do ubezpieczenia mogą przystąpić:

• pracownicy zatrudnieni na umowę zlecenie;
• przedsiębiorcy (jednoosobowa działalność gospodarcza);
• duchowni;
• doktoranci ze stypendium.

Wynagrodzenie chorobowe a zasiłek

Każdemu płatnikowi składek przysługuje świadczenie pieniężne mające stanowić rekompensatę finansową dla okresu, w którym nie może pobierać swojej standardowej pensji. Ostateczna wysokość tego świadczenia zależna jest od kilku okoliczności, m.in. przyczyny tej niedyspozycji.

Warto także wiedzieć, że wynagrodzenie chorobowe i zasiłek chorobowy to dwa różne typy świadczeń i choć dotyczą tego samego (ubezpieczonego i okoliczności), to różny jest podmiot, który je wypłaca. Wynagrodzenie chorobowe ureguluje pracodawca przez pierwsze 33 dni kalendarzowe choroby podwładnego. Po tym okresie obowiązek regulacji świadczenia przechodzi na ZUS, dlatego tak istotne są specjalne kody na zwolnieniu lekarskim, które wskazują, jak długo ubezpieczony może przebywać na L4.

Kody na zwolnieniu lekarskim. Czym właściwie jest L4?

Zwolnienie lekarskie to zaświadczenie wydawane na druku ZUS ZLA, a obecnie w wersji elektronicznej, czyli e-ZLA. Wskazuje na okres, w którym konkretny pracownik wykazuje niezdolność do pracy spowodowaną chorobą. Okres zasiłkowy wiąże się ze świadczeniem pieniężnym, jednak tę kwestię dokładnie regulują przepisy prawa.

Według zapisów Ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa czas ten nie powinien przekraczać 182 dni kalendarzowych, a w przypadku ciąży albo choroby zakaźnej, np. gruźlicy, 270 dni. Wyjątek od tej reguły stanowią przypadki zwolnienia od lekarza psychiatry. Przykładowo L4 na nerwicę może obejmować dłuższy okres, wskazany według uznania specjalisty.

Okres zasiłkowy obejmuje:

• wszystkie okresy ciągłej niezdolności do pracy;
• okresy niezdolności wynikające z korzystania z pobytu w placówkach leczniczych związanych uzależnieniami;
• okresy niezdolności do pracy wywołane tą samą chorobą, gdy przerwa pomiędzy nimi nie jest większa niż 60 dni.

Co na elektronicznym zwolnieniu widzi pracodawca?

Kody na zwolnieniu lekarskim to nie jedyne dane, do jakich dostęp ma twój przełożony. Na zaświadczeniu umieszcza się zwykle:

• imię i nazwisko pacjenta;
• pesel;
• adres aktualny na okres choroby, pod którym będzie przebywał;
• termin zwolnienia (od kiedy i do kiedy);
• zalecenia lekarza;
• nazwę placówki, w której zrealizowano świadczenie lekarskie;
• kod zwolnienia.

Lekarz nie wpisuje na dokumencie konkretnej przyczyny zwolnienia czy nazwy choroby. Zamiast tego stosuje się kod cyfrowy, numer statystyczny choroby, a czasem kod choroby (literowy).

Czy kod literowy na ZUS ZLA wpływa na rodzaj zwolnienia?

Trzeba mieć świadomość, że kod zależy od rodzaju choroby, z którą zgłaszasz się na konsultację i może mieć wpływ na to, w jaki sposób powinien przebiegać okres niezdolności do pracy. Niektóre z oznaczeń wskazuje bowiem na to, że nie powinieneś wychodzić z domu i np. leżeć w łóżku, inne z kolei to dopuszczają. Kod na zwolnieniu lekarskim może również mieć znaczenie dla wysokości zasiłku chorobowego i w ogóle tego, czy będzie ci w danym przypadku przysługiwać.

Warto wiedzieć, że jeśli w czasie zwolnienia chcesz wyjechać i przechodzić chorobę w innym miejscu, np. u rodziców, jest to jak najbardziej możliwe. Wówczas jednak to właśnie ich adres musisz zamieścić na druku, aby ewentualna rutynowa kontrola mogła cię zastać rzeczywiście w miejscu, w którym przebywasz.

Kody na zwolnieniu lekarskim. Poszczególne oznaczenia

Sprawdź, co oznaczają konkretne kody literowe, które lekarz może umieścić na zwolnieniu:

• kod A – wskazuje na niezdolność do pracy powstałą po przerwie nie dłużej niż 60 dni, spowodowaną tą samą chorobą, która była przyczyną niezdolności do pracy przed przerwą;
• kod B – wskazuje na niezdolność do pracy w wyniku ciąży;
• kod C – wskazuje na niezdolność do pracy spowodowaną nadużyciem alkoholu;
• kod D – wskazuje na niezdolność do pracy spowodowaną gruźlicą;
• kod E – wskazuje na niezdolność do pracy wywołaną chorobą zakaźną, której okres wylęgania przekracza 14 dni lub inną chorobą, której objawy chorobowe stają się widoczne po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby.

Kod choroby a jego konsekwencje

Oto poszczególne kody na zwolnieniu lekarskim i ich wpływ na wyliczanie świadczenia.

Kod A

Jeśli twoje zwolnienie lekarskie zostało wystawione z takim oznaczeniem, będzie to wpływało na obliczenie twoich okresów zasiłkowych. Brak kodu na ZUS ZLA może spowodować błędy w wyliczeniach, a w konsekwencji nadpłatę świadczenia.

Kod B

Zwolnienie lekarskie wystawiane z kodem B oznacza, że pracownikowi przysługuje zasiłek w wysokości 100% podstawy jego wyliczenia. Zwykle taka sytuacja dotyczy kobiet w ciąży, więc kod ten stanowi także sygnał dla pracodawcy o tym, że powinien zastosować się do specjalnych przepisów zatrudniania kobiet ciężarnych.

Kod C

Osoba ubezpieczona, której zostało wystawione zwolnienie z kodem C, nie ma prawa do pobierania zasiłku ani wynagrodzenia chorobowego w ciągu 5 dni od daty wystawienia dokumentu.

Kod D

W przypadku tego kodu na ZUS ZLA konsekwencje są podobne, co przy kodzie A.

Kod E

Lekarze stosują ten kod na zwolnieniach, gdy konieczne jest ustalenie prawa do pobierania zasiłku po zakończeniu okresu ubezpieczenia. Ma uzasadnienie, gdy niezdolność do pracy po ustaniu tego świadczenia trwała przynajmniej przez 30 dni i wystąpiła nie później niż w ciągu 3 miesięcy od ustania tytułu do ubezpieczenia.

Czy można poprosić o brak kodu na zwolnieniu lekarskim?

Jeśli ubezpieczony zwróci się pisemnie do lekarza z prośbą o nieumieszczanie kodu na zwolnieniu lekarskim, specjalista może taki wniosek uwzględnić. Taka sytuacja dotyczy jednak wyłącznie kodów B i D. Natomiast również sam lekarz może nie widzieć konieczności dodawania tej informacji w dokumencie, dlatego czasem pole przeznaczone do wpisania konkretnego kodu choroby pozostaje puste. To oczywiście nie wpływa na wysokość oraz możliwość pobierania świadczenia chorobowego z powodu niemożności wykonywania obowiązków służbowych.

Kod koniecznie powinien znaleźć się w treści zwolnienia, jeśli dotyczy ono ciąży albo gruźlicy. Jeśli go zabraknie, kobieta w ciąży otrzyma tylko 80% podstawy wymiaru zasiłku, a osoba zarażona za okres pobytu w szpitalu jedynie 70%. Warto jednak wiedzieć, że jeśli dostarczy się później stosowny druk z odpowiednim oznaczeniem, świadczenie to zostanie wyrównane zgodnie z przepisami.

Już wiesz, co oznaczają poszczególne kody na zwolnieniu lekarskim i z jakimi konsekwencjami się wiążą. Warto regularnie opłacać składki ubezpieczeniowe, by móc korzystać ze wszystkich, przysługujących w jego ramach świadczeń. Pamiętaj, że pracodawca nie ma dostępu do wszystkich szczegółów związanych z wizytą u lekarza, m.in. dokładnej nazwy ewentualnej choroby. Widoczny jest dla niego przede wszystkim kod, który stanowi informację o tym, jaki zasiłek ci się należy i jak długo możesz przebywać na zwolnieniu. Jeśli jednak sam masz taką potrzebę lub wymagają tego okoliczności, sam możesz poinformować przełożonego o dokładnej przyczynie swojej niedyspozycji i ewentualnych prognozach.