Tabletka „dzień po” – antykoncepcja awaryjna. Jak działa Escapelle czy EllaOne? Poznaj skutki uboczne

Tabletka „dzień po” to rodzaj antykoncepcji, który stosuje się już po odbytym, niezabezpieczonym stosunku seksualnym, który nie był planowany. Jakie jest działanie tabletek tego rodzaju i ile godzin po stosunku należy je zażyć?

Skuteczność antykoncepcji awaryjnej w dużym stopniu zależy od tego, na ile zastosujesz się do zaleceń związanych z konkretnym preparatem. Na rynku dostępne są tak naprawdę dwie propozycje, czyli EllaOne oraz Escapelle. W każdym przypadku przyjąć tabletkę trzeba odpowiednio w ciągu 72 godzin lub 120 godzin. Zastosowanie antykoncepcji awaryjnej zalecane jest jednak tylko w uzasadnionych sytuacjach, ponieważ nie pozostaje bez wpływu na organizm kobiety, wywołując niekiedy uciążliwe skutki uboczne czy niepożądane reakcje. Może m.in. odbijać się na cyklu miesiączki lub doprowadzić do tego, że krwawienie miesięczne w ogóle się nie pojawi przez jakiś czas. Poznaj mechanizm działania i skuteczność tabletki „dzień po”.

Działanie tabletek „dzień po” – EllaOne i Escapelle

Jeśli inne metody antykoncepcji zawiodły lub doszło do niezabezpieczonego zbliżenia, możesz postarać się o uzyskanie tabletki EllaOne albo Escapelle. To dwa preparaty o bardzo podobnym działaniu, które ma na celu zapobieganie zajściu w ciążę, która nie była planowana. Jakie jest dokładne działanie antykoncepcji awaryjnej?

Tabletki Escapelle

Ten środek antykoncepcyjny zawiera substancję czynną o nazwie lewonorgestrel. Tabletka ta wywołuje istotne zmiany w ramach endometrium, w wyniku czego nie ma możliwości, by zarodek mógł się zagnieździć w komórce jajowej. Zakłada się, że maksymalny czas na zażycie Escapelle to 72 godziny, jednak największą skuteczność odnosi się trakcie pierwszych 24 godzin. Escapelle możesz nabyć już za 30 i 50 zł.

Tabletki EllaOne

Tutaj substancją czynną jest octan uliprystalu, który także hamuje owulację lub zmienia endometrium, jeśli owulacja już nastąpiła. W ten sposób blokuje możliwość zapłodnienia komórki jajowej. Na zażycie EllaOne masz aż 5 dni (120 godzin), jednak tutaj znów obowiązuje zasada, że im szybciej, tym lepiej. Cena EllaOne waha się między 90 a 120 zł.

Zastosowanie tabletki – uzasadnione przypadki

Ze względu na mnogość możliwych działań niepożądanych wynikających z przyjęcia takiej antykoncepcji, dostęp do niej jest ograniczony. Zbyt częste jej spożycie może bowiem prowadzić do różnych powikłań. Jeśli chodzi o EllaOne czy Escapelle, tabletka „dzień po” w tych wersjach może zostać przyjęta, gdy:

• doszło do gwałtu;
• miał miejsce niezabezpieczony stosunek;
• zaszło złe użycie innych środków antykoncepcji, np. oderwanie się plastra antykoncepcyjnego, wydalanie wkładki wewnątrzmacicznej, zbyt późne wyciągnięcie prącia z dróg rodnych kobiet przy stosunku przerywanym, późne umieszczenie lub wczesne usunięcie dopochwowych środków antykoncepcyjnych, spóźnione wstrzyknięcie noretysteronu, estrogenu lub progesteronu.

Jak uzyskać receptę na tabletkę „dzień po”? Konieczna jest konsultacja lekarska

Musisz wiedzieć, że obecnie antykoncepcja awaryjna dostępna jest w aptece tylko za okazaniem ważnej recepty. Możesz ją uzyskać podczas konsultacji stacjonarnej u lekarza ginekologa, a nawet u lekarza pierwszego kontaktu z przychodni POZ. Terminy jednak mogą być czasem słabo dostępne, a w przypadku antykoncepcji awaryjnej czas ma kluczowe znaczenie. Z tego powodu niezwykle komfortowym rozwiązaniem jest uzyskanie e-Recepty w drodze konsultacji lekarskiej online.

Lewonorgestrel i octan uliprystalu na receptę online

Aby szybko i sprawnie otrzymać receptę na zakup tego typu antykoncepcji hormonalnej, zaloguj się na wybrany portal oferujący usługę e-Wizyty. Następnie wskaż dogodną dla ciebie datę, godzinę oraz nazwisko lekarza, z którym chcesz się połączyć. Zadzwoni on do ciebie w określonym w formularzu czasie. Podczas konsultacji online przeprowadzi z tobą krótki wywiad, by zapoznać się z twoją sytuacją.

Po zakończonej rozmowie na adres e-mail lub numer telefonu otrzymasz e-Receptę oraz kody dostępu, uprawniający do jej realizacji w każdej aptece (dodatkowo musisz podać swój numer pesel).

Czy lekarz może odmówić wypisania recepty na tabletkę „dzień po”?

Każdy, kto wykonuje ten zawód, ma prawo odmówić wypisania recepty na tabletkę „dzień po”. Każda ingerencja w pracę organizmu kobiety może zostać uznana za niezgodną z jej naturą, dlatego zdarza się, że niektórzy rzeczywiście nie chce wypisać takiego dokumentu, powołując się na klauzulę sumienia z treści Kodeksu lekarskiego. Głosi ona, że każdy lekarz ma prawo do odmowy przeprowadzenia postępowania, które jest niezgodne z jego sumieniem i nie zagraża życiu pacjenta. Z racji tego, że lek powinnaś zażyć jak najszybciej, by skutecznie zapobiec ciąży, poproś wtedy lekarza o wskazanie innego miejsca, w którym możesz uzyskać to świadczenie.

Antykoncepcja awaryjna a skutki uboczne

Skuteczność tabletek „dzień po” jest wysoka, jednak przyjęcie hormonów to dość daleko idąca ingerencja w indywidualną gospodarkę hormonalną. W związku z tym środki te mogą prowadzić do pojawienia się różnych działań niepożądanych, którymi są np..:

• bóle pleców;
• nudności i wymioty;
• poczucie niepokoju;
• wahania nastrojów; bóle i zawroty głowy, 
• problem z zasypianiem;
• dyskomfort w obrębie jamy brzusznej;
• ból brzucha;
• wydzielina z dróg rodnych;
• obrzęk i tkliwość piersi.

Zdarzają się także o wiele poważniejsze powikłania, zwłaszcza jeśli pacjentka cierpi na choroby przewlekłe. Duża dawka hormonów przekazywana do organizmu wraz z konkretną tabletką zwykle na jakiś czas rozregulowuje cały organizm.

Tabletka „dzień po” i działania niepożądane w kontekście owulacji

Zakłada się, że jeśli tabletka została zażyta zgodnie z zaleceniami i raz na jakiś czas, krwawienie miesiączkowe powinno się pojawić zgodnie z cyklem, jednak nierzadko dochodzi w tym względzie do odchyleń. Jak już powiedzieliśmy, stosowanie tabletki „dzień po” ma na celu zablokowanie lub opóźnienie owulacji. Plemniki nie przenikają wówczas do komórki jajowej i nie dochodzi do zapłodnienia, czyli implantacji zarodka. Zdarza się, że w efekcie planowana miesiączka może pojawić się kilka dni później. To jednak jeszcze nie powód, by panikować i obawiać się nieplanowanej ciąży. Warto oczywiście przeprowadzić test ciążowy lub udać się do ginekologa na standardową konsultację

U niektórych kobiet zażycie pigułki wiąże się z możliwością wystąpienia wyjątkowo obfitego krwawienia miesiączkowego, a u innych będzie ono z kolei bardzo skromne. To także nie powód do niepokoju. Okres może się więc nie tylko opóźniać, ale i przybierać inną intensywność. Czasem po przyjęciu leku Escapelle albo EllaOne pojawiają się plamienia międzymiesiączkowe. Powinny one zniknąć po niedługim czasie.

Przeciwwskazania do tego, by przyjąć tabletkę „dzień po”

Niektóre kobiety nie powinny decydować się na antykoncepcję awaryjną, ponieważ mogą być szczególnie podatne na działanie zawartych w nich hormonów. Chodzi o panie, u których występują zaburzenia pracy nerek czy wątroby. Przeciwwskazaniem do tabletek „dzień po” jest też astma. Także uczulenie na jeden ze składników preparatu wyklucza możliwość jego przyjęcia.

Co więcej, tabletki EllaOne czy Escapelle mogą wchodzić w różne interakcje z innymi lekami i w ten sposób wywoływać szkodliwe dla ciebie reakcje. Do tych substancji zalicza się:

• fenobarbital, fenytoina, karbamazepina, fosfenytoina, prymidon, okskarbazepina (przyjmowane przy padaczce);
• efawirenz, rytonawir, newirapina (leczenie HIV);
• ryfabutyna, ryfampicyna (stosowane w leczeniu gruźlicy);
• wykorzystywane w leczeniu depresji i lęku ziele dziurawca oraz inne produkty, które go zawierają.

Skuteczność antykoncepcji awaryjnej. Czy warto zażyć tabletkę „dzień po”?

Tak jak powiedzieliśmy, tabletkę z octanem uliprystalu trzeba przyjąć do 120 godzin po stosunku, natomiast z lewonorgestrelem – do 3 dni po stosunku. Skuteczność tabletki „dzień po” jest oceniana bardzo wysoko, jeśli wykorzysta się ją w ciągu pierwszych 24 godzin po współżyciu. Pamiętaj jednak, że nawet wtedy nie daje ci ona całkowitej gwarancji braku ciąży. W każdym przypadku (np. gdy okres się spóźnia lub przez jakiś czas nie pojawia się wcale) warto wykonać test ciążowy albo udać się na konsultację do ginekologa. Dodatkowymi symptomami, które mogą wskazywać na ewentualne zapłodnieniem są bóle podbrzusza, tkliwość piersi, wymioty czy nudności towarzyszące przynajmniej tygodniowemu opóźnieniu okresu.

Im więcej czasu upływa od współżycia, tym pewność działania antykoncepcji awaryjnej staje się niższa. Skuteczność tabletki z octanem uliprystalu szacuje się na 97,9%, a drugiego środka nawet na 99%. Niektórzy zastanawiają się, czy ta metoda, choć zapobiega ciąży, istotne wpływa a późniejszą płodność i chęć posiadania potomka. Do tej pory nie odnotowano takich przypadków.

Skuteczność tabletki zależna od czasu jej przyjęcia?

Niektóre kobiety preferują kontakty seksualne w czasie trwającej miesiączki, mylnie sądząc, że jest to jedna z metod skutecznej antykoncepcji. Jak czas zażycia tabletki „dzień po” w perspektywie cyklu miesięcznego może wpłynąć na jej skuteczność? Tutaj duże znaczenie ma kształt tego cyklu. Im jest on krótszy, możliwość ciąży jest większa, choć nie ma co do tego reguły. Dni, w których możesz szczególnie zajść w ciążę, mogą nastąpić tuż po tym, gdy krwawienie ustanie. Przyjęcie pigułki w tym okresie zwiększy jej skuteczność. Gdy jednak okres wzmożonej płodności przypada dopiero po kilku dniach, jest większa szansa na zapłodnienie.

Co jeszcze może wpływać na skuteczność takiej metody?

Pamiętaj, że nie powinnaś uznawać tabletki „dzień po” za środek wczesnoporonny przerywający ciążę, ponieważ wpływa ona jedynie na to, by zapłodnienia w ogóle nie doszło.

Tym, co też może wpływać na skuteczność pigułki i ewentualną ciążę, jest:

• czas, który upłynął od stosunku do zażycia tabletki,
• faza cyklu kobiety w trakcie odbywania stosunku,
• ilość stosunków płciowych bez zabezpieczenia.

Nie bez znaczenia pozostaje tu również wiek partnerów i ich płodność.

Tabletka „dzień po” uchodzi powszechnie za skuteczny tym antykoncepcji hormonalnej, zwanej antykoncepcją awaryjną. Mogą z niej korzystać te panie, które już odbyły stosunek seksualny, a które się odpowiednio nie zabezpieczyły. Choć dowodzi się, że przy zastosowaniu takiego środka nie dochodzi do uwolnienia komórki jajowej, prawdopodobieństwo zajścia w ciążę, większe lub mniejsze, istnieje zawsze, nawet w trakcie trwania miesiączki. Zanim zdecydujesz się na zastosowanie antykoncepcji awaryjnej, dokładnie zapoznaj się z mechanizmem jej działania oraz możliwymi skutkami ubocznymi. Każdy organizm kobiety może inaczej zareagować na substancje czynne zawarte w EllaOne czy Escapelle. Jaka jest dostępność tych tabletek? Musisz je przyjąć maksymalnie 120 godzin od stosunku, więc skorzystaj z możliwości teleporady i e-Recepty. Preparaty są dostępne wyłącznie na receptę.