Obowiązuje Cię zwolnienie lekarskie? Ile dni w ciągu roku przysługuje na świadczenie chorobowe? Przepisy w 2022 roku

Jeśli opłacasz składki ubezpieczeniowe, na czas trwania zwolnienia przysługuje ci świadczenie chorobowe. Masz zwolnienie lekarskie? Ile dni może trwać? Sprawdź, ile wynosi maksymalny okres pobierania zasiłku w ciągu roku.

Dostałeś zwolnienie lekarskie? Ile dni możesz chorować i kiedy przysługuje ci wynagrodzenie, a kiedy zasiłek chorobowy? Czy są w tym względzie jakieś różnice między umową o pracę a innymi formami zatrudnienia? Obowiązuje szereg przepisów i zasad, których należy przestrzegać w trakcie trwania zwolnienia lekarskiego. Pamiętaj, że świadczenie pieniężne przysługuje tylko tym, którzy zostali zgłoszeni (przez pracodawcę lub samodzielnie) do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zwolnienie lekarskie. Ile dni może trwać?

Każda choroba czy niedyspozycja może powodować, że przez jakiś czas nie będziesz zdolny do pracy. Tego okresu nie da się jednak dokładnie ustalić. Wszystko zależy tak naprawdę od konkretnych objawów, twojego samopoczucia i zaleceń lekarskich. Czas trwania zwolnienia jest za każdym razem ustalana indywidualnie. Należy jednak mieć na uwadze to, że polskie prawo przewiduje standardowo maksymalnie 182 dni zwolnienia w perspektywie roku.

Ten okres może być jednak dłuższy, jeśli na druku ZUS ZLA znajdzie się stosowny kod choroby. Dotyczy to takich przypadków, jak:

• ciąża – wówczas maksymalny czas zwolnienia i zasiłku wynosi 270 dni;
• choroba zakaźna, np. gruźlica – to także 270 dni.

W rzeczywistości okresy zwolnień lekarskich wyglądają bardzo różnie. Przy sezonowej infekcji obejmują przeważnie okres tygodnia, który wystarcza by objawy choroby ustąpiły. Możliwe jest nawet uzyskanie L4 na jeden dzień, np. kiedy twoje samopoczucie chwilowo się pogorszy lub gdy zachorujesz pod koniec tygodnia.

Dodatkowe dni zwolnienia w ciągu roku

Jeśli jesteś zatrudniony na umowę o pracę, przysługuje ci także 14 dni w ciągu roku na opiekę nad osobą chorą. Ponadto rodzice lub opiekunowie prawni mogą skorzystać z prawa opieki nad dzieckiem do lat 14 w ramach zwolnienia lekarskiego. Ile dni przysługuje? Wymiar to 60 dni. W przypadku innej formy zatrudnienia, jak np. umowa zlecenie, taka opcja nie jest możliwa.

Kontrola w czasie trwania zwolnienia lekarskiego

Gdy przebywasz na zwolnieniu lekarskim, w każdej chwili możesz zostać skontrolowany przez pracodawcę albo Zakład Ubezpieczeń Społecznych (w zależności od tego, kto w danym czasie wypłaca ci świadczenie chorobowe). Przez pierwsze 33 dni okresu niezdolności do pracy odpowiada za to twój zakład pracy (otrzymujesz wówczas tzw. wynagrodzenie chorobowe). W tym właśnie okresie może cię odwiedzić przedstawiciel pracodawcy. Gdy zwolnienie się przedłuża, od 34. dnia zasiłek choroby wypłaca ci ZUS i to jego pracownicy mogą wówczas sprawdzić, czy twoje zwolnienie przebiega zgodnie z zalecanym trybem.

Wyjątek od tej grupy stanowią pracownicy powyżej 50. roku życia. W takiej sytuacji ZUS wypłaca świadczenie chorobowe już od 15. dnia zwolnienia. Z kolei w małych zakładach pracy, które zatrudniają nie więcej niż 20 osób i przy własnej działalności gospodarczej ZUS wypłaca zasiłek od samego początku.

Kod zwolnienia a kontrola 

To, w jaki sposób będziesz spędzał swoje zwolnienie chorobowe, zależy od konkretnego kodu i oznaczenia cyfrowego wpisanego na druku ZUS ZLA. Jeśli będzie to „1″, w okresie nieobecności w pracy z powodu choroby możesz wychodzić z domu, np. po zakupy czy w celu odbioru dziecka ze szkoły albo przedszkola. Gdy na formularzu wpisano cyfrę „2″, jest to dla pracodawcy lub ZUS-u sygnał, że płatnik składek powinien bezwzględnie pozostawać w domu podczas zwolnienia. Oczywiście jeśli w tym okresie chcesz przejść chorobę w innym miejscu, np. w domu rodzinnym, jak najbardziej jest to możliwe. Wystarczy, że podasz lekarzowi wystawiającemu zwolnienie adres, pod którym będzie można cię zastać. Wówczas ewentualna kontrola ze strony ZUS-u czy pracodawcy będzie wiedziała, gdzie cię szukać i unikniesz dzięki temu nieprzyjemności związanych z odkryciem twojej nieobecności pod oficjalnym adresem zamieszkania.

Co więcej, jeśli twoje zwolnienie obejmuje dłuższy okres i przewiduje, że w razie konieczności możesz opuszczać mieszkanie, a zechcesz zmienić miejsce pobytu, także możesz to zrobić. Pamiętaj jednak, żeby koniecznie przekazać te dane do ZUS-u oraz zakładu pracy.

Zwolnienie lekarskie – ile dni wstecz może zostać wystawione? Czy to w ogóle możliwe?

Specjalista może wstawić także datę wsteczną do zwolnienia lekarskiego. Ile dni od daty wystawienia jest możliwe? Maksimum to wymiar trzech dni wstecz. To oznacza, że uzyskasz zwolnienie z pracy nawet w przypadku, gdy nie udało ci się umówić na wizytę w pierwszym dniu choroby, a jednocześnie nieobecności w zakładzie pracy. Obowiązują tutaj szczegółowe przepis zawarte w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 10 listopada 2015 r. w sprawie trybu i sposobu orzekania o czasowej niezdolności do pracy, wystawiania zaświadczenia lekarskiego oraz trybu i sposobu sprostowania błędu w zaświadczeniu lekarskim.

Jak uzyskać zwolnienie z datą wsteczną?

Aby możliwe było uzyskanie zwolnienia lekarskiego wystawionego wstecz, należy spełnić następujące warunki:

• pracownik musi być objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym;
• pracownik powinien być niezdolny do pracy na skutek choroby;
• choroba musi nastąpić w okresie obowiązywania ubezpieczenia zdrowotnego.

Możliwość uzyskania zwolnienia lekarskiego wstecz jest bardzo wygodnym rozwiązaniem dla osoby chorej. Bardzo często na początku tego okresu objawy choroby bywają bardzo nasilone. Gorączka, bóle głowy czy brzucha, nudności i wymioty mogą skutecznie uniemożliwiać sprawną wizytę w przychodni. Możesz więc umówić się na wizytę już po ich ustaniu, bez przykrych konsekwencji ze strony pracodawcy.

Wynagrodzenie chorobowe a zasiłek chorobowy. Ile wynoszą podczas zwolnienia z pracy?

Co do zasady wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek chorobowy wynosi 80% podstawy jego wymiaru, a więc wynagrodzenia otrzymywanego przez zatrudnionego przez ostatnie 12 miesięcy. Z kolei wynagrodzenie o równowartości 100% pensji pracownika przysługuje w sytuacji:

• ciąży;
• zwolnienia w wyniku wypadku w czasie pracy;
• poddawania się się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz poddania się zabiegowi pobrania komórek tkanek i narządów.

Jeśli chodzi o wynagrodzenie chorobowe, warto wiedzieć, że do podstawy wymiaru wynagrodzenia, dzięki której wylicza się należność w ramach tego świadczenia, zalicza się takie składniki, jak:

• płaca zasadnicza;
• premie i nagrody uzależnione od indywidualnych wyników;
• dodatki funkcyjne i stażowe;
• wynagrodzenie za godziny nadliczbowe i nocne;
• wynagrodzenie urlopowe.

Jak dokładnie wyliczyć kwotę, którą otrzymasz w okresie niezdolności do pracy? Należy podzielić płacę zasadniczą przez 30 (niezależnie od rzeczywistej liczby dni kalendarzowych w danych miesiącu). Otrzymany wynik dzieli się przez liczbę dni zwolnienia lekarskiego. Tę liczbę odejmuje się od kwoty wynagrodzenia miesięcznego zasadniczego.

Prawo do wynagrodzenia i zasiłku chorobowego. Kiedy zaczyna przysługiwać?

Wiesz już więcej o zwolnieniu lekarskim. Ile dni okresu wyczekiwania musi minąć, byś mógł świadczenie chorobowe? Przepisy głoszą, że prawo do niego ma każda osoba ubezpieczona po upływie 30 dni od chwili zgłoszenia jej do tego świadczenia. Wspomniany okres wyczekiwania nie obejmuje natomiast:

• absolwentów szkół wyższych objętych ubezpieczeniem chorobowym lub tych, którzy przystąpili do niego w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów wyższych,-osób, których niezdolność do pracy pojawiła się w trakcie pracy;
• osób ubezpieczonych obowiązkowo, które mają wcześniejszy co najmniej 10-letni okres obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego;
• posłów i senatorów, którzy przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia swojej kadencji.

Otrzymałeś zwolnienie lekarskie? Ile dni maksymalnie możesz być niezdolny do wykonywania obowiązków zawodowych? Znasz już odpowiedzi na te pytania. Pamiętaj, że kwestię zwolnień lekarskich, a także wynagrodzeń czy zasiłków chorobowych regulują skrupulatnie przepisy prawa. Zgłaszając się do ubezpieczenia zdrowotnego, warto zapoznać się z treścią odpowiednich dokumentów, a także wewnątrzzakładowego regulaminu pracy, by mieć świadomość zarówno swoich praw, jak i obowiązków w tym względzie. Jeśli jesteś zatrudniony na umowę zlecenie lub prowadzisz własną działalność gospodarczą, sam musisz zadbać o zgłoszenie się do ubezpieczenia. W przypadku etatu odpowiedzialny jest za to pracodawca, który automatycznie przy nawiązywaniu współpracy zgłasza nowego podwładnego go Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.