Ból zatok – objawy i leczenie zapalenia zatok przynosowych

Zapalenie zatok jest infekcją górnych dróg oddechowych. Przyczyną zapalenia zatok przynosowych zwykle są wirusy (rzadziej – bakterie, grzyby). Najczęściej przyczyną uciążliwych objawów są koronawirusy, adenowirusy, rynowirusy. Do rozwoju choroby przyczynia się również niezdiagnozowana lub źle leczona alergia. Grzybicze zapalenie zatok jest charakterystyczne dla osób z niedoborem odporności. W leczeniu stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne, obkurczające naczynia błony śluzowej nosa, preparaty przeciwhistaminowe. W przypadku dolegliwości utrzymujących się przez długi czas konieczna jest konsultacja lekarska.

Czym są zatoki?

Zatoki przynosowe są powietrznymi jamami mieszczącymi się wewnątrz kości czaszki. Są to struktury parzyste – człowiek ma 4 pary zatok przynosowych: zatoki szczękowe, czołowe, sitowe i klinowe. Każda łączy się z jamą nosową – wydzielina produkowana w zatokach znajduje w ten sposób ujście i może zostać wydalona, natomiast powietrze wdychane przez nos przepływa do zatok, wentylując je. Każda infekcja w obrębie zatok powoduje obrzęk błony śluzowej, co z kolei prowadzi do zablokowania zatok i nagromadzenia wydzieliny. Co może oznaczać ból zatok lub sąsiadujących z nimi narządów?

Czym jest zapalenie zatok przynosowych? Rodzaje zapalenia zatok

Zapalenie zatok przynosowych jest infekcją w obrębie górnych dróg oddechowych. Dzieli się je na zapalenie ostre oraz przewlekłe zapalenie zatok. Podział ten został zastosowany głównie ze względu na różnice w czasie trwania dolegliwości.

Ostre zapalenie zatok

Tego rodzaju infekcja ustępuje samoistnie, a objawy utrzymują się nie dłużej niż 12 tygodni. Schorzenia dzielą się na zapalenia o podłożu wirusowym trwające około tygodnia (najczęściej towarzyszy przeziębieniom wywołanym przez rynowirusy), zapalenia powirusowe trwające dłużej niż 10 dni oraz bakteryjne, przy których pojawia się gorączka i silny miejscowy ból w obrębie twarzy.

Przewlekłe zapalenie zatok

Przewlekłe zapalnie trwa dłużej niż 12 tygodni, w przebiegu choroby mogą pojawić się polipy nosa, zakażenia grzybicze, alergie. Przypadłość bywa powiązana z chorobami zębów, niedoborami odporności czy guzami okolicy zatok.

Objawy zapalenia zatok

Główne objawy chorych zatok to niedrożność nosa i wydzielina, która podrażnia ścianę gardła i może powodować kaszel, chrypkę, ból gardła. W przebiegu stanów zapalnych zatok może dojść do upośledzenia, a nawet czasowej utraty węchu. Niekiedy pojawia się gorączka i ból głowy (bakteryjne zapalenie zatok). Częsty objaw to ból zatok odczuwany u nasady nosa, po bokach, nasilający się podczas schylania głowy.

Zapalenie zatok szczękowych

Ostre zapalenie zatok szczękowych charakteryzuje silny ból głowy w okolicy czoła i oczodołów. Dolegliwościom może towarzyszyć ból zębów, obrzęk policzka, niedrożność nosa i wyciek ropnej wydzieliny. Ból głowy nasila się podczas kaszlu, wysiłku fizycznego. Jest odczuwany także podczas ostukiwania przez lekarza okolic zatok.

Zapalenie zatok czołowych

Również w przypadku tej infekcji pojawia się ból i ucisk w okolicy czoła – nieprzyjemne dolegliwości nasilają się rano oraz podczas wysiłku fizycznego i wszelkiej aktywności. Mogą dołączyć objawy ogólne – stan podgorączkowy lub gorączka, złe samopoczucie, brak apetytu, osłabienie. Obrzęk błony śluzowej zatok powoduje uczucie zatkania nosa i uniemożliwia swobodne oddychanie. Niekiedy pojawia się wydzielina z nosa powodująca kaszel.

Zapalenie zatok sitowych

Spośród wszystkich chorób zatok ta atakuje dorosłych najrzadziej. Występuje jednak dość często u dzieci. Zapalenie tego typu jest szczególnie niebezpieczne, prowadzi bowiem do powikłań. W przypadku zapalenia zatok sitowych typowe objawy obejmują:

• obrzęk nasady nosa i powiek;
• ból w okolicy kąta oka, nasady nosa;
• niedrożność nosa;
• dreszcze, uczucie rozbicia, bóle mięśni, stawów, uszu;
• gorączkę;
• pogorszenie ostrości widzenia, wytrzeszcz, zaburzenia ruchomości gałki ocznej.

Powikłania zapalenia zatok

Poważne powikłania zapalenia zatok zdarzają się wyjątkowo rzadko, jednak należy brać je pod uwagę. Do najważniejszych należą: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, ropień mózgu, zakrzepica zatoki jamistej, zapalenie kości ścian zatoki, zapalnie tkanek oczodołu, ropień oczodołu. Aby zapobiec powikłaniom, należy zastosować odpowiednie leczenie choroby. Warto skontaktować się z lekarzem, który postawi diagnozę i zaproponuje właściwe postępowania. Rozwiązaniem może być telekonsultacja. podczas której specjalista wystawi zwolnienie lekarskie online – z powodu gorszego samopoczucia taki odpoczynek może być wskazany.

Leczenie zapalenia zatok

Ból zatok, niedrożność nosa to objawy znacznie pogarszające samopoczucie i utrudniające normalne funkcjonowanie. W pierwszych dniach infekcji można próbować domowych sposobów leczenia zatok. W przypadku dłużej utrzymujących się symptomów należy zasięgnąć porady lekarza, który w razie potrzeby wystawi receptę – podczas telekonsultacji będzie to e-recepta. Niekiedy stosowane są glikokortykosteroidy donosowe lub antybiotyki. W niektórych przypadkach, gdy leczenie objawowe nie przynosi rezultatu, pacjent kierowany jest na leczenie chirurgiczne (endoskopowa operacja zatok przynosowych). Konieczne jest także zastosowanie leków działających na chorobę podstawową np. grzybicę, sarkoidozę itp. Preparaty stosowane w terapii chorób zatok to m.in.:

• Amoksiklav;
• Augmentin;
• Bioracef;
• Levalox;
• Pronasal;
• Flixonase;
• Zinnat.

Pilnej konsultacji z lekarzem wymagają objawy takie jak:

• przemieszczenie gałki ocznej;
• obfite krwawienia z nosa;
• intensywny ból głowy i ból zatok;
• objawy neurologiczne;
• obrzęk tkanek oczodołu;
• podwójne widzenie.

Rozpoznanie zapalenia zatok możliwe jest na podstawie wywiadu, badania jam nosa – ewentualnie wykonuje się RTG zatok. W przypadku silnych dolegliwości bólowych konieczne jest pozostanie przez kilka dni w domu – w takiej sytuacji przyda się L4 online.

Ból zatok – domowe sposoby

Gdy tylko pojawiają się objawy zapalenia zatok, trzeba działać. Jakie są domowe sposoby leczenia dolegliwości? Jak pokonać ból zatok? Przede wszystkim warto:

• płukać nos roztworem NaCl;
• stosować leki obkurczające naczynia błony śluzowej nosa – efedryna, nafazolina, tetryzolina;
• przyjmować preparaty przeciwhistaminowe;
• stosować paracetamol i niesteroidowe leki przeciwzapalne na ból zatok.

Warto także zadbać o suplementację witaminy C oraz cynku. Można sięgnąć po preparaty ziołowe.

Jak zapobiegać zapaleniu zatok?

Jak można dbać o nos i zatoki, by nie dopuścić do infekcji? Wystarczy przestrzegać kilku najważniejszych zasad:

• unikać przebywania w towarzystwie osób chorych;
• unikać przebywania w zadymionych pomieszczeniach;
• nawilżać powietrze, wietrzyć pomieszczenia;
• leczyć alergię;
• oczyszczać nos, nawilżać śluzówki;
• zapobiegać niedoborom witamin i minerałów.

Zapalnie zatok wiąże się często z intensywnym bólem i dyskomfortem. Na szczęście najczęściej nie wymaga specjalistycznego leczenia i mija dość szybko. Dobrze jednak pamiętać o profilaktyce i zapobiegać rozwojowi infekcji, zwłaszcza w sezonie jesienno-zimowym.