Depresja endogenna – przyczyny, objawy, metody leczenia

Przyczyną depresji endogennej są czynniki biologiczne, najczęściej zaburzenia hormonalne oraz dotyczące neuroprzekaźników (noradrenalina, serotonina, dopamina). W przypadku tego rodzaju zaburzenia nie można wskazać żadnej sytuacji zewnętrznej, życiowej, która mogłaby spowodować pogorszenie nastroju. Osoby cierpiące na depresję endogenną nie znajdują zrozumienia wśród otoczenia, dlatego czują się wyalienowane i coraz bardziej odsuwają się w cień. Depresja jest chorobą i może zaatakować nawet tych, którzy wiodą szczęśliwe, wolne od zmartwień życie. Wielu chorych latami zmaga się z zaburzeniem i nie jest w stanie sobie poradzić. W przypadku depresji endogennej konieczne jest zastosowanie leczenia farmakologicznego.

Objawy depresji endogennej

Depresja endogenna charakteryzuje się różnym nasileniem objawów. Te można podzielić na dwa rodzaje:

• objawy osiowe, czyli pierwotne, to przede wszystkim depresyjny nastrój utrzymujący się nieprzerwanie przynajmniej przez 2 tygodnie (bez uchwytnej przyczyny); spowolnienie ruchowe, utrata energii i chęci do działania; trudności z koncentracją i pamięcią; nadmierne zmęczenie lub pobudzenie; zaburzenia snu oraz nieprzemijające uczucie lęku, napięcia, zagrożenia;
• objawy niespecyficzne, czyli wtórne, które mogą obejmować zaburzenia łaknienia, popędu seksualnego, poczucie winy, myśli samobójcze, spłycenie emocji.

U niektórych osób z depresją endogenną mogą pojawić się również objawy somatyczne:

• przyspieszona akcja serca;
• bóle w klatce piersiowej;
• dolegliwości żołądkowo-jelitowe;
• bóle głowy, migreny;
• zaburzenia miesiączkowania;
• bóle kości, stawów, mięśni;
• wysypki skórne.

Przyczyny depresji endogennej

Najczęstszą przyczyną depresji endogennej jest zaburzenie wydzielania substancji, takich jak serotonina (hormon szczęścia, kluczowy neuroprzekaźnik w układzie nerwowym), noradrenalina (wydzielana w nadnerczach mobilizująca ciało i umysł do działania), dopamina (nazywana hormonem przyjemności). Zaburzenia depresyjne endogenne związane są również z czynnikami genetycznymi – oznacza to, że wystąpienie depresji w rodzinie zwiększa prawdopodobieństwo zachorowania.

Depresja endogenna a depresja egzogenna

Podczas gdy depresję endogenną charakteryzuje zaburzenie pracy systemu hormonalnego i nerwowego (niedobór neuroprzekaźników), depresja egzogenna (reaktywna) spowodowana jest określonymi czynnikami zewnętrznymi. Depresja egzogenna jest reakcją na silny bodziec, istotne zdarzenie. Najczęściej jest to traumatyczne przeżycie:

• śmierć bliskiej osoby;
• poważna choroba, przewlekłe problemy zdrowotne lub kalectwo;
• lęk przed pogorszeniem się stanu zdrowia, śmiercią;
• rozwód, rozstanie z partnerem;
• nieudane życie zawodowe – utrata pracy, brak płynności finansowej;
• toksyczne relacje;
• mobbing, nękanie, prześladowanie.

Do rozwoju tego rodzaju depresji może doprowadzić jednorazowe wydarzenie lub długo utrzymująca się niekorzystna sytuacja. Objawy depresji egzogennej są podobne do symptomów towarzyszących depresji endogennej:

• smutek i przygnębienie;
• anhedonia;
• zaburzenia snu (płytki sen, trudność z zasypianiem, wybudzanie się);
• zaburzenia łaknienia;
• rozdrażnienie, irytacja;
• autoagresja;
• nadużywanie substancji psychoaktywnych;
• myśli samobójcze.

Leczenie depresji endogennej

Leczeniem depresji endogennej zajmuje się psychiatra. Niepokojące objawy powinny skłonić do wizyty u specjalisty lub odbycia konsultacji lekarskiej online. Najlepsze efekty przynosi leczenie wielotorowe, połączenie farmakoterapii z psychoterapią. Leczenie należy prowadzić pod opieką lekarza psychiatry, który przepisze leki przeciwdepresyjne dostępne jedynie na receptę (może to być e-recepta online). Środki antydepresyjne są dobrze tolerowane przez organizm i przynoszą dość szybkie efekty (w ciągu 2–3 tygodni). Stosowane są selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), trójpierścienne leki przeciwdepresyjne (leki trójcykliczne), blokery wychwytu zwrotnego dopaminy i noradrenaliny.

Wśród często przepisywanych środków należy wymienić:

• Dulofor;
• Dutilox;
• Aciprex;
• Asertin;
• Xanax;
• Cital;
• Seronil;
• Lamegom;
• Elicea;
• Miansec;
• Ketrel.

Pacjent kierowany jest także na psychoterapię, głównie metodą poznawczo-behawioralną. Psychoterapeuta ma za zadanie nauczyć pacjenta radzenia sobie z emocjami. Niekiedy stosowane są elektrowstrząsy, czyli elektryczna stymulacja mózgu powodująca poprawę jego ukrwienia.

Jak radzić sobie z epizodami depresji?

Depresja należy do zaburzeń psychicznych, które należy leczyć. Specjaliści uważają, że ignorowanie objawów i niepodejmowanie leczenia mogą prowadzić do śmierci pacjenta. W ciężkiej postaci depresji pojawiają się myśli i akty samobójcze. Długo trwająca, nieleczona depresja skutkuje rozwojem różnego rodzaju schorzeń somatycznych – miażdżycy, cukrzycy, nadciśnienia, a nawet udarów i zawałów. Jeśli pojawiają się niepokojące objawy, należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem, który po postawieniu diagnozy wdroży leczenie psychiatryczne.

Im wcześniej do tego dojdzie, tym większe szanse na szybkie wyzdrowienie. Niekiedy objawy są tak ciężkie, że pacjent potrzebuje odpoczynku – specjalista może wystawić zwolnienie lekarskie (także L4 online). Leczenia zaburzeń nie należy zaniedbywać.

Objawy choroby rzutują nie tylko na życie chorego, ale również całej jego rodziny. Istotne jest zrozumienie ze strony najbliższego otoczenie, wsparcie, wyrozumiałość, pomoc w codziennych czynnościach. Warto pamiętać, że zachorowania na depresję zdarzają się nie tylko wśród dorosłych, ale również wśród młodzieży i dzieci. W przypadku najmłodszych duże znaczenie mają czynniki genetyczne, a także traumatyczne wydarzenia z życia – może rozwinąć się depresja endogenna lub egzogenna. Ogromną rolę mają do odegrania rodzice – to oni jako pierwsi mogą zauważyć, że pojawiły się zaburzenia nastroju czy zmiana zachowania. Szybka reakcja pozwoli w krótkim czasie przywrócić komfort życia młodego pacjenta.

Depresja – choroba, którą trzeba leczyć

Każda depresja jest chorobą afektywną wymagającą leczenia. To zaburzenie psychiczne objawiające się pogorszonym samopoczuciem, brakiem energii życiowej, przygnębieniem, smutkiem. Depresja uznana została za chorobę cywilizacyjną i jeden z poważniejszych problemów zdrowotnych na świecie. Niektóre objawy zaburzenia mogą wskazywać na choroby ogólnoustrojowe, np. wątroby czy nerek. Każdy długotrwały spadek nastroju i objawy wskazujące na depresję należy konsultować ze specjalistą.

Podjęte leczenie daje dobre rezultaty, szybko przynosi pacjentowi ulgę, poprawiając komfort życia. O depresji warto rozmawiać, a nie udawać, że problem nie istnieje. Nieleczone zaburzenie w skrajnych przypadkach prowadzi nawet do zgonu. W terapii najważniejsza jest chęć współpracy z lekarzem i zrozumienie otoczenia.