Plamy na skórze – przyczyny, objawy, rodzaje przebarwień na ciele

Kolor, kształt i umiejscowienie plamy na ciele to w większości przypadków zdecydowanie za mało, by jednoznacznie zdiagnozować jej przyczynę i charakter. Nie każde przebarwienie skóry świadczy o zaburzeniach wewnętrznych – mniej lub bardziej poważnych chorobach, stanach zapalnych czy uszkodzeniach naczyń krwionośnych. Za to prawie wszystkie symptomy widoczne na twarzy, ramionach, dekolcie, nogach oraz pozostałych częściach ciała stanowią defekt estetyczny. Są osoby, które w ogóle nie zwracają uwagi na swoje plamy na skórze. To błąd, ponieważ lekceważenie pierwszych symptomów sprawia, że późniejsze leczenie okazuje się trudniejsze. Szczególnie groźne są konsekwencje chorób wątroby i czerniaka, czyli raka skóry. Warto zatem umieć rozpoznawać oznaki poważniejszych dolegliwości zdrowotnych.

Plamy na skórze – definicja dermatologiczna

Różnokolorowe plamy na ciele trzeba odróżnić od innych zmian skórnych. Grudki czy krosty mają odrębne klasyfikacje, choć również są widocznymi zmianami na zewnętrznej powłoce ludzkiego ciała. Plama na skórze jest wykwitem, który od pozostałych części tej warstwy różni się wyłącznie kolorem. Jeżeli zmiana wyróżnia się czymś jeszcze, dla dermatologa będzie należeć do zupełnie innej kategorii. Lekarz online doceni precyzyjne informacje podczas konsultacji przez internet. Plamy skórne z definicji charakteryzują się takimi cechami, jak:

• wyraźne granice pomiędzy plamą a resztą skóry;
• położenie na tym samym poziomie, co pozostała część cielesnej powłoki (brak wypukłości i wklęsłości);
• niemożność wyczucia zgrubień i innych zmian w zaplamionym miejscu pod skórą w badaniach palpacyjnych.

Dokładne określenie barwy, rozmiaru, kształtu czy miejsca występowania plamy na ciele może pomóc w zidentyfikowaniu dokładnej przyczyny. Niektóre choroby i dolegliwości powodują określone zmiany u osób konkretnej płci i w określonym przedziale wiekowym. Czasami plamki na ciele u pacjentów z danym problemem zdrowotnym zawsze wyglądają identycznie. Przy niektórych schorzeniach obok plam na skórze występują swędzenie, podrażnienie, obrzęk i inne objawy towarzyszące. Tutaj bardzo dobrym przykładem będą łupież, który prowadzi do złuszczania naskórka w formie białych płatków, a także reakcja alergiczna, która może spowodować problemy z oddychaniem.

Główne rodzaje przebarwień na skórze i plam na ciele

Pacjenci podczas wywiadu medycznego najczęściej wskazują na lokalizację, wielkość, ewentualne zmiany w czasie oraz kolor. Pokazują lekarzom brązowe plamki, wysypkę z czerwonymi krostami, żółte czy fioletowe plamy na skórze etc. Dla większości wszystkie te zmiany należą do jednej kategorii, tymczasem dermatolodzy posługują się bardziej złożoną terminologią. Specjaliści rozróżniają 6 podstawowych rodzajów plam na ciele – głównym kryterium jest tu patofizjologia, czyli bezpośrednia przyczyna zmian skórnych. Może być pierwotna lub wtórna (będąca wynikiem jakiegoś schorzenia czy urazu).

Rozmaite przebarwienia to:

• barwnikowe plamy na skórze – biorą się z zaburzeń pigmentacji, np. niedoboru melaniny lub zbyt dużego nagromadzenia barwników w jednym miejscu skóry. To zmiany charakterystyczne dla bielactwa oraz niegroźnych piegów i znamion;
• naczyniaki – plamy naczyniowe wrodzone, związane z zaburzeniami różnych naczyń krwionośnych. Wyróżnia się szereg podtypów, m.in. plamy tętnicze, żylne, tętniczo-żylne, kapilarne, limfatyczne, mieszane;
• rumienie – plamy na ciele spowodowane stanem zapalnym lub reakcjami emocjonalnymi. Rumień zapalny nie zniknie samoczynnie wraz z powrotem do zrównoważonego nastroju. Niektóre publikacje rozróżniają jeszcze plamy rumieniowe, które są mniejsze od pozostałych rumieni i powiązane wyłącznie z chorobami zakaźnymi;
• teleangiektazje – przebarwienia wywołane przez poszerzenie naczyń krwionośnych, najczęściej o charakterze trwałym;
• wybroczyny – powstają wskutek wypływu krwi z naczyń włosowatych i wylewu do skóry. Nacisk na plamy wybroczynowe nie powoduje zmiany odcienia skóry. Wybroczyny mogą świadczyć o infekcjach i zaburzeniach krzepnięcia krwi;
• złogowe plamy na ciele – zabarwienia powstające przez nagromadzenie i wchłonięcie niemetabolicznych materiałów przez skórę.

Najczęstsze przyczyny dermatologiczne plam na skórze twarzy, dekoltu i innych części ciała

Wygląd skóry wynika zarówno z kondycji jej samej, jak i stanu zdrowia całego organizmu. W tej części opiszemy część plam, jakie pojawiają się w związku z zaburzeniami samej skóry. Za różnego rodzaju plamy na ciele odpowiadają m.in.:

• albinizm, czyli bielactwo – choroba prawdopodobnie autoimmunologiczna, która prowadzi do hipopigmentacji;
• cera naczynkowa – kruche naczynia krwionośne twarzy (cecha osobnicza), które łatwo pękają pod wpływem warunków pogodowych czy sytuacji stresowych;
• promieniowanie ultrafioletowe – ślady i poparzenia po opalaniu to czerwone, białe i brązowe plamy na skórze;
• substancje fotouczulające, zwiększające wrażliwość skóry na promienie UV – niektóre leki i produkty spożywcze;
• kontaktowe zapalenie skóry – reakcja spowodowana kontaktem skóry z określoną substancją;
• świerzb – czerwone plamy i swędzenie spowodowane obecnością pasożytów. Zaczerwienienia i świąd mogą pojawiać się m.in. między palcami, wokół pępka, na łokciach, pasie czy pośladkach.

Najpoważniejszym sygnałem ostrzegawczym są czarne i ciemnobrązowe plamy na skórze o nieregularnych i zmieniających się z czasem kształtach, które wskazują na czerniaka. To najgroźniejszy z wszystkich nowotworów skóry. Wprawdzie we wczesnym stadium szanse na wyleczenie szacuje się na 97%, jednak śmiertelność wynosi ok. 20% – pierwsze objawy mogą pojawić się nawet po kilkudziesięciu latach od momentu poparzenia i innych czynników wywołujących chorobę.

Plamy na skórze, świąd czy pieczenie jako objawy alergii, grzybicy i groźnych chorób

Zmiany skórne u osób w różnym wieku mogą być efektem takich schorzeń jak:

• atopowe zapalenie skóry – przewlekła choroba zapalna niezakaźna, związana ze skłonnością do reakcji alergicznych na alergeny pokarmowe i wziewne. AZS wysusza skórę, obok plam na twarzy, szyi i łokciach pojawiają się czerwone krostki, grudki i pęcherze;
• borelioza – inaczej krętkowica kleszczowa, która jest wynikiem zakażenia bakteriami Borrelia burgdorferi. Objawia się rumieniem wędrującym;
• zakażenie enterowirusami;
• grzybica;
• zaburzenia hormonalne;
• liszaj płaski;
• łupież;
• łuszczyca – przewlekła, nawrotowa choroba zapalna, niezakaźna, warunkowana czynnikami genetycznymi, odpornościowymi i środowiskowymi;
• miażdżyca;
• zaburzenia nerek;
• niewydolność żylna;
• ospa wietrzna;
• plamica Schönleina-Henocha – nabyta skaza krwotoczna o charakterze naczyniowym;
• reakcje alergiczne – najczęściej w wyniku działania alergenów kontaktowych i pokarmowych u pacjenta pojawią się czerwone plamki na skórze, pokrzywka, rumień lub wysypka;
• skaza białkowa;
• szkarlatyna;
• niewydolność tarczycy;
• toczeń rumieniowaty układowy – niebezpieczna choroba autoimmunologiczna;
• zaburzenia wątroby;
• ziarniniak obrączkowaty;
• żółtaczka.

Powyższa lista nie wyczerpuje tematu. Niektóre dolegliwości mogą powodować poważne komplikacje i zagrożenia. Pacjenci powinni koncentrować się na terapii i powrocie do zdrowia. W takiej sytuacji L4 online może być bardzo przydatne.

Diagnozowanie plamek i zmian skórnych. Leczenie czerniaka i innych chorób ujawniających się plamami na skórze

Należy uważnie obserwować całe ciało. Kiedy pojawią się plamy na skórze, należy udać się do lekarza rodzinnego, dermatologa lub innego specjalisty. Badania i dalsze czynności wynikają z charakteru zmian skórnych oraz pozostałych objawów chorobowych.

Sposób leczenia zależy od rozpoznanego problemu – niegroźne przebarwienia można zamaskować kosmetykami, ślady poważniejszych chorób wymagają terapii farmakologicznej lub odpowiednich zabiegów operacyjnych. Jeśli lekarz przepisze ci konkretne leki lub maść na plamy na ciele, możesz potrzebować kolejnego zlecenia na następną dawkę. Wtedy e-recepta online będzie najszybszym rozwiązaniem.