Zapalenie zatok w ciąży – objawy i leczenie dolegliwości u ciężarnej

Zatoki to jamy powietrza zlokalizowane w kościach twarzoczaszki. Wyróżnia się zatoki czołowe, szczękowe, sitowe i klinowe. Każda z nich połączona jest z jamą nosa, dzięki czemu wydzielina może swobodnie się wydostawać. Zapalenie zatok wywołują wirusy, bakterie, a nawet grzyby. Zdarza się, że za dolegliwości odpowiada alergia. Główne objawy zapalenia to katar, niedrożność nosa, osłabienie węchu oraz ból przy pochylaniu i podczas wysiłku fizycznego. Diagnostyka obejmuje badanie fizykalne, obrazowe, a czasem pobranie próbki wydzieliny. Uważać muszą także kobiety spodziewające się dziecka. Zapalenie zatok w ciąży nie może być bagatelizowane, ponieważ nieleczona infekcja może prowadzić do poważniejszych powikłań.

Zapalenie zatok w ciąży – rodzaje problemów z zatokami

Zapalenie zatok może przytrafić się w każdym wieku – dorosłym i dzieciom. Niestety, nie omija również kobiet w ciąży. W ich przypadku dolegliwości mogą być wyjątkowo uciążliwe. Ostre zapalenie zatok to stan utrzymujący się nie dłużej niż 12 tygodni (zwykle około 2-4 tygodni), po których upływie wszystkie objawy mijają. W przypadku przewlekłego zapalenia zatok symptomy towarzyszą choremu ponad 12 tygodni i nie ustępują całkowicie. Choć stan zapalny najczęściej spowodowany jest przez wirusy, zachodzi także ewentualność nadkażenia i przejścia infekcji w zakażenie bakteryjne, które wymaga podania antybiotyków.

Zapalenie zatok w ciąży bywa często mylone z fizjologicznym stanem ciężarnej, gdy dominującym objawem jest niedrożny nos i utrudnione oddychanie. Jeśli więc jedynym symptomem jest uczucie zatkanego nosa, najprawdopodobniej przyczyna to zmiany hormonalne (zmiana poziomu estrogenów), a nie zapalenie zatok. W razie wątpliwości warto zasięgnąć porady lekarskiej – rozwiązaniem jest konsultacja online, podczas której może zostać wystawione L4 online i wypisana e-recepta.

Objawy zapalenia zatok u ciężarnych

Choć ciąża to wyjątkowy czas w życiu kobiety, niestety wiele przyszłych mam doświadcza różnych dolegliwości. Nie omijają ich również infekcje wirusowe górnych dróg oddechowych. Jak rozpoznać chore zatoki? Do najważniejszych objawów należą:

• uczucie zatkania nosa i trudności z oddychaniem;
• upośledzenie lub utrata węchu;
• katar lub wydzielina spływająca po tylnej ścianie gardła;
• drapanie w gardle lub kaszel;
• ból głowy przy pochylaniu;
• ból zębów;
• zmęczenie;
• gorączka lub stan podgorączkowy.

Już przy pierwszych symptomach należy zacząć działać, stosując domowe sposoby leczenia, bezpieczne dla ciężarnych. W przypadku nasilonych objawów infekcji i wysokiej gorączki należy zgłosić się do lekarza rodzinnego – być może konieczne będzie podanie silniejszych leków.

Zapalenie zatok w ciąży – jak diagnozować?

Jak zdiagnozować zapalenie zatok w ciąży? Etapy konsultacji z lekarzem to dokładny wywiad medyczny oraz przeprowadzenie badania fizykalnego – należy ocenić wnętrze jam nosowych, a niekiedy również zatok (za pomocą endoskopu). Niekiedy wykonywane są badania obrazowe, jednak w przypadku ciężarnych – jedynie w uzasadnionych przypadkach. Zamiast RTG zatok lub tomografii proponuje się rezonans magnetyczny, który jest bezpieczniejszy. Ma to miejsce w przypadku nawracających lub przewlekłych stanów zapalnych. W niektórych sytuacjach wykonywana jest punkcja zatok.

Jak leczyć zapalenie zatok w ciąży? Domowe sposoby

Ciężarne mają ograniczone możliwości leczenia zapalenia zatok. Nie powinny próbować samodzielnie leczyć się np. antybiotykami lub przez dłuższy czas stosować kropli do nosa. Przede wszystkim należy spróbować zminimalizować obrzęk błony śluzowej, który odpowiada za problemy z oddychaniem. Kobietom w ciąży zaleca się przyjmowanie dużej ilości płynów, co pomaga rozrzedzać wydzielinę i usuwać ją. Aby łatwiej było oczyszczać nos, warto zastosować inhalacje z soli lub z użyciem olejków eterycznych. Pomocne będzie również płukanie nosa i zatok np. hipertoniczną solą – w aptece dostępne są specjalne zestawy do wykonywania płukania zatok. Warto też zadbać o nawilżenie powietrza w domu (przyda się nawilżacz powietrza) i unikanie przebywania w pomieszczeniach zadymionych i zanieczyszczonych. Jak jeszcze możesz kurować się samodzielnie?

• pić mleko z miodem oraz gorące herbatki ziołowe (lipa, rumianek);
• robić ciepłe kompresy na twarz;
• wprowadzić do diety czerwoną paprykę, czosnek, cebulę.

Zapalenie zatok w ciąży może wynikać również z alergii, dlatego istotne jest pozostawanie pod kontrolą lekarza prowadzącego oraz unikanie ekspozycji na alergeny.

Zapalenie zatok w ciąży – farmakoterapia

Jeśli przyczyną zapalenia zatok jest infekcja bakteryjna, konieczne może być podanie antybiotyku. Lekarz dobiera rodzaj leku w taki sposób, aby jak najmniej oddziaływał on na płód. Do najczęściej podawanych preparatów zalicza się m.in.:

• Zinnat;
• Augmentin;
• Amoksiklav;
• Bioracef;
• Duomox.

U kobiet ciężarnych stosuje się zazwyczaj antybiotyki z grupy penicylin lub cefalosporyn. Poza antybiotykiem przepisywane są leki obkurczające naczynia krwionośne, leki antyhistaminowe, preparaty rozrzedzające wydzielinę i zmniejszające obrzęk oraz glikokortykosteroidy podawane miejscowo (do nosa).

Powikłania przewlekłego zapalenia zatok

Zapalenia zatok nie należy lekceważyć, tym bardziej, jeśli nie ustępuje pomimo leczenia. W przypadku problemów z zatokami warto jak najszybciej zasięgnąć porady specjalisty. Nieleczona infekcja grozi poważnymi powikłaniami:

• zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych;
• zapaleniem nerwu trójdzielnego;
• zapaleniem oskrzeli, płuc;
• obrzękiem powiek;
• wytrzeszczem oczu;
• pogorszeniem widzenia.

Oczywiście podanie odpowiedniego leku (nawet, jeśli to antybiotyk) wiąże się z mniejszym ryzykiem dla ciąży niż nieleczone i powikłane zapalenie zatok. Zapalenie zatok w ciąży należy bezwzględnie wyleczyć w domu, dlatego przyda się zwolnienie lekarskie online lub wystawione w przychodni.

Przyczyny zapalenia zatok

Zapalenie zatok w ciąży może mieć różne przyczyny. Wśród najczęstszych wymienia się następujące:

• alergie;
• polipy;
• wady pourazowe;
• wady w budowie anatomicznej;
• infekcje wirusowe i bakteryjne górnych dróg oddechowych.

Ciąża jest czasem, w którym kobieta musi zadbać o siebie jeszcze bardziej niż zazwyczaj. Panie muszą pamiętać, że nie każdy obrzęk śluzówki to już zapalenie zatok. W ciąży taki objaw jak katar nadal może oznaczać zwykłe przeziębienie – jako taki mija jednak dość szybko i nie towarzyszą mu inne uciążliwe symptomy. Zazwyczaj pomagają stosowane donosowo preparaty. Jeśli katar nie ustępuje, a dochodzi ból głowy i zmęczenie, warto porozmawiać z lekarzem.

Zapalenie zatok w ciąży można i trzeba skutecznie leczyć, aby zapobiec groźnym powikłaniom. Przyszłe mamy powinny pamiętać, by działać jak najszybciej i stosować bezpieczne domowe sposoby na przeziębienie, katar, chore zatoki.