Ból zatok bez kataru – objawy zapalenia zatok. Infekcja wirusowa i bakteryjna

Zatoki to powietrzne jamy zlokalizowane w kościach twarzoczaszki. Pełnią one bardzo ważną funkcję – ogrzewają i oczyszczają powietrze wdychane nosem. Człowiek ma cztery pary zatok – zatoki szczękowe, czołowe, sitowe i klinowe. Jedną z częstszych chorób jest zapalenie zatok przynosowych o charakterze wirusowym, bakteryjnym lub grzybiczym. Niekiedy za problemy z zatokami odpowiada alergia, wady anatomiczne, ale także zanieczyszczenie powietrza, choroby migdałków oraz zębów. W wielu przypadkach objawem choroby jest pojawienie się wydzieliny z nosa. Możliwy jest także ból zatok bez kataru. Schorzeń zatok nie należy bagatelizować, ponieważ mogą prowadzić do poważnych powikłań.

Zapalenie zatok – przyczyny infekcji

Do zakażenia dochodzi najczęściej przez błonę śluzową jamy nosowej. Zapalenie zatok może być wynikiem infekcji wirusowej, bakteryjnej, ale także niezdiagnozowanej lub źle leczonej alergii. Przyczyną zapalenia zatok bywa wada anatomiczna (skrzywienie przegrody nosowej, zmiany pourazowe), polipy, obecność ciała obcego, nieleczona próchnica, niewłaściwe leczenie kanałowe. Na kondycję zatok wpływa także zła jakość powietrza – zanieczyszczenie, zbyt mała wilgotność i wysoka temperatura w pomieszczeniach.

Najczęściej za problemy z zatokami odpowiada infekcja wirusowa. Niejednokrotnie dochodzi do wtórnego nadkażenia bakteryjnego – głównie są to bakterie z grupy Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae czy Moraxella catarrhalis. Grzybicze zapalenie zatok zazwyczaj dotyczy osób z upośledzoną odpornością (HIV).

Zapalenie zatok przynosowych może przyjąć formę stanu ostrego lub przewlekłego. Podział stosuje się z uwzględnieniem czasu utrzymywania się objawów.

Ból zatok bez kataru, czyli objawy zapalenia zatok

Do charakterystycznych objawów zapalenia zatok zalicza się przede wszystkim uporczywy ból głowy i zatok, który nasila się podczas schylania oraz wysiłku fizycznego. Równocześnie pacjenci skarżą się na tkliwość w okolicy zatok. W wielu przypadkach pojawia się wydzielina, która może być rozrzedzona i bezbarwna (przy infekcji wirusowej) lub gęsta, żółta, zielonkawa (ropna wydzielina pojawia się podczas infekcji bakteryjnej). Niekiedy wydzielina zaczyna spływać po tylnej ścianie gardła, powodując podrażnienia i wywołując kaszel. Infekcji może towarzyszyć gorączka lub stan podgorączkowy, gorsze samopoczucie, osłabienie. Jeśli objawy są na tyle uciążliwe, że nie pozwalają na normalną aktywność, warto umówić się na telekonsultację. Podczas rozmowy specjalista wypisze zwolnienie lekarskie online. Jeśli okaże się to konieczne, zostanie wystawiona e-recepta.

Wśród objawów zapalenia zatok wymienia się także niedrożność, uczucie zatkanego nosa, niemożność swobodnego oddychania. Spowodowane jest to obrzękiem śluzówki. Choć katar często towarzyszy chorym, możliwy jest także ból zatok bez kataru. Najczęściej dzieje się tak w przypadku przewlekłego zapalenia zatok (stan trwający dłużej niż 12 tygodni).

Ból zatok bez kataru – diagnostyka

Jeśli dolegliwości są uciążliwe i nie mijają, warto udać się do lekarza. Aby możliwe było postawienie prawidłowej diagnozy, konieczne jest przeprowadzenie wywiadu z pacjentem badania fizykalnego (oglądanie wnętrza jam nosa, zatok, ocena błony śluzowej). Jeśli niemożliwe jest potwierdzenie lub wykluczenie zapalenia zatok, wykonuje się badania obrazowe – RTG, tomografię lub rezonans. Taką konsultację najlepiej od razu odbyć u laryngologa. Czasem niezbędne jest rozszerzenie diagnostyki m.in. o testy alergiczne. Przy ostrym zapaleniu zatok pobiera się materiał biologiczny w celu wykonania posiewu.

Ból zatok bez kataru, zwłaszcza trwający długo lub nawracający okresowo jest wskazaniem do pogłębienia diagnostyki, wykonania TK zatok. Na pewno taki stan wymaga konsultacji lekarskiej.

Jak leczyć zapalenie zatok?

W leczeniu zapalenia zatok stosuje się różne metody. Sposób zależy od przyczyny choroby. Na początku infekcji podejmuj się leczenie objawowe. Zalecane są środki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Należy również dążyć do przywrócenia drożności nosa, zniesienia obrzęku śluzówki. W tym celu wykonuje się inhalacje – z użyciem olejków eterycznych, soli fizjologicznej. W aptekach dostępne są zestawy do irygacji zatok – przepłukiwanie ich może pomóc rozrzedzić i usunąć zalegającą wydzielinę. Jak jeszcze radzić sobie z objawami chorych zatok? Warto:

• stosować leki obkurczające błonę śluzową, zmniejszającą niedrożność nosa – preparaty donosowe nie powinny być używane przewlekle; przeciwwskazaniem jest także nadciśnienie, choroby serca, ciąża, jaskra;
• przyjmować preparaty przeciwhistaminowe obkurczające naczynia błony śluzowej nosa;
• przyjmować niesteroidowe leki przeciwzapalne;
• stosować ciepłe kompresy w okolicy czoła i w obrębie twarzy;
• nawadniać organizm – pić ciepłe herbatki ziołowe, mleko z miodem (pomagają w rozrzedzeniu gęstej wydzieliny);
• nawilżać powietrze i utrzymywać stałą temperaturę w pomieszczeniu;
• oczyszczać nos.

W przypadku zakażenia bakteryjnego stosuje się antybiotyki. Nie można ich jednak przyjmować na własną rękę bez konsultacji ze specjalistą. Zapalenie zatok leczy się antybiotykami ogólnoustrojowymi lub działającymi miejscowo. Do najczęściej stosowanych zaliczane są:

• Duomox;
• Zinnat;
• Augmentin;
• Amoksiklav;
• Bioracef;
• Pronasal;
• Ramoclav;
• Levalox.

Ból zatok bez kataru – jak sobie radzić?

W przypadku, gdy występuje ból zatok bez kataru, konieczne jest przeprowadzenie dokładnych badań, które pozwolą wykluczyć lub potwierdzić stan zapalny. Sam ucisk może sugerować chorobę zatok. Najczęściej przewlekłe zapalenie zatok bez kataru rozwija się na skutek źle leczonej wcześniejszej infekcji. Ból zatok bez kataru jest również charakterystyczny dla zapalenia zatok szczękowych i wiąże się z postępującą próchnicą, może też być konsekwencją leczenia kanałowego lub ekstrakcji zęba. Na skutek stanu zapalnego dochodzi do przerostu błony śluzowej, co powoduje zwiększenie wydzielania śluzu i blokadę ujścia zatok. Chory odczuwa to jako zatkanie nosa i brak kataru (nie może wydmuchać nosa). Zapalenie zatok czołowych bez kataru objawia się bólem nad oczami i w okolicy czoła.

Jak leczyć ból zatok bez kataru? Po pierwsze konieczna jest diagnoza, a następnie dopasowanie leczenia do rodzaju zapalenia. Metody są takie same jak przypadku zapalenia zatok z wydzieliną. Przy bakteryjnej infekcji stosuje się antybiotyki, przy alergii leki przeciwhistaminowe, przeciwalergiczne. Zaleca się inhalacje, irygacje, okłady.

Zapalenie zatok czy inna przypadłość?

Diagnostyka dolegliwości jest niezwykle ważna, ponieważ objawy nie muszą świadczyć o zapaleniu zatok, a o wielu innych schorzeniach. Co należy wziąć pod uwagę?

• urazy nosa, skrzywienie przegrody nosowej;
• zespół suchego nosa;
• polipy;
• zaburzenia gospodarki hormonalnej;
• niedobór witamin z grupy B i A;
• nowotwory;
• migreny, nadciśnienie.

Lekarz rodzinny, na podstawie wywiadu i opisanych objawów, powinien zadecydować o niezbędnych badaniach, które pozwolą poznać przyczynę dolegliwości.

Zapalenie zatok – powikłania

Pojawienie się niepokojących objawów jak uczucie ucisku w okolicy zatok, wydzielina z nosa, gorączka, ale również ból zatok bez kataru zawsze wymaga konsultacji z lekarzem. Nieleczone zapalenie może skutkować poważnymi powikłaniami. Do najważniejszych należą:

• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych;
• zapalenie oskrzeli i płuc;
• zapalenie tkanek oczodołu;
• ropień mózgu;
• zapalenie kości ścian zatoki;
• wytrzeszcz oczu.

Choroby zatok – czy można zapobiegać?

Czy można zapobiegać chorobom zatok? Przede wszystkim należy pamiętać o nawilżaniu zbyt suchego powietrza, utrzymywaniu stałej temperatury w pomieszczeniach. W miarę możliwości należy unikać przebywania w miejscach zadymionych, nie narażać się na wdychanie dymu papierosowego. Warto również zadbać o odporność, uzupełniając niedobory witamin i minerałów, włączając do diety więcej warzyw i owoców. Jeśli tylko pojawia się ból nasilający przy pochylaniu, można podejrzewać zapalenie zatok – w takiej sytuacji należy zastosować leczenie objawowe (płukanie nosa i zatok, nawilżanie śluzówki). Nie warto też unikać kontaktu z lekarzem, jeżeli dolegliwości nie ustępują. Być może konieczne będą badania lub recepta (także L4 online).

Trzeba pamiętać, że możliwy jest ból zatok bez kataru – brak wydzieliny nie oznacza, że zatoki nie chorują. Konieczne jest zastosowanie domowych sposobów leczenia, a niekiedy wykonanie najważniejszych badań pozwalających postawić właściwą diagnozę.