Bakteryjne zapalenie zatok – objawy i leczenie

Zapalenie zatok przynosowych to problem, z którym pacjenci zgłaszają się do lekarza bardzo często – infekcję wywołują wirusy, bakterie oraz grzyby. Zakażenie trwające do 12 tygodni to ostre zapalenie zatok, jeśli objawy utrzymują się dłużej, specjaliści mówią o przewlekłym stanie zapalnym. W zależności od rodzaju infekcji i objawów stosuje się antybiotyki, leki przeciwzapalne, przeciwhistaminowe, kortykosteroidy, krople i spraye do nosa. Lekarze zalecają płukanie zatok i jam nosowych solą fizjologiczną lub morską, a także wykonywanie inhalacji. W przypadku każdego wariantu – także bakteryjnego zapalenia zatok – objawów nie należy ignorować, ponieważ bagatelizowany problem może prowadzić do poważnych powikłań.

Bakteryjne zapalenie zatok – objawy

W przypadku wirusowego zapalenia zatok i bakteryjnego zapalenia zatok objawy są bardzo podobne, jednak można opisać kilka symptomów, które są charakterystyczne dla tych dwóch rodzajów infekcji. W obu przypadkach chorzy doświadczają silnych dolegliwości bólowych, zwłaszcza przy pochylaniu się lub wysiłku fizycznym. Równie często pacjenci skarżą się na uczucie zatkanego nosa i problemy z oddychaniem, co związane jest z obrzękiem błony śluzowej nosa oraz zablokowaniem ujścia zatok do jamy nosowej. Infekcja wirusowa zazwyczaj objawia się występowaniem wodnistej wydzieliny, raczej bezbarwnej. Inaczej jest w przypadku infekcji o podłożu bakteryjnym, gdy wydzielina staje się gęsta, zabarwiona na żółto lub zielono. Ma także charakterystyczny, cuchnący zapach. Pojawienie się wydzieliny ropnej pozwala podejrzewać nadkażenie bakteryjne.

Po czym jeszcze rozpoznać bakteryjne zapalenie zatok? Objawy to gorączka, czasem katar spływający po tylnej ścianie gardła powodujący podrażnienia i kaszel. Stan zapalny powoduje również upośledzenie węchu i smaku. Większość symptomów nasila się w ciągu dnia, w porze aktywności, a w miarę upływu czasu problemy nieco ustępują. Objawy różnią się też w zależności od tego, która zatoka jest chora:

• przy zapaleniu zatok szczękowych ból może promieniować do zębów, uszu, okolicy czołowej. Czasem występuje obrzęk policzka, ból zęba;
• zapalenie zatok sitowych objawia się bólem u nasady nosa lub za okiem;
• przy zapaleniu zatok czołowych dolegliwości skupiają się w okolicy czoła;
• przy zapaleniu zatok klinowych ból promieniuje do tyłu głowy.

Inne objawy zapalenia zatok to nieprzyjemny zapach z ust, zmęczenie, osłabienie – niekiedy samopoczucie jest tak złe, że chory musi pozostać w domu. W takiej sytuacji przyda się zwolnienie lekarskie online. Podczas konsultacji przez internet może także zostać wystawiona e-recepta.

Bakteryjne i wirusowe zapalenie zatok – leczenie

Każde zapalenie zatok wymaga konsultacji ze specjalistą, ponieważ nieleczone może prowadzić do poważnych powikłań. Podczas wizyty lekarz zbierze dokładny wywiad i przeprowadzi badanie fizykalne. Jeśli to konieczne zostaną wykonane badania obrazowe, np. tomografia zatok. Dopiero dokładna diagnostyka pozwoli poznać przyczynę dolegliwości i dopasować terapię.

Jak leczyć bakteryjne zapalenie zatok? Objawy można zwalczać poprzez antybiotykoterapię. Leki podawane są w formie preparatów działających miejscowo lub ogólnoustrojowo. Do najczęściej wybieranych antybiotyków należą:

• Zinnat;
• Amoksiklav;
• Augmentin;
• Duomox;
• Bioracef;
• Pronasal;
• Levalox.

Antybiotyk jest zazwyczaj skuteczny i szybko pozwala pokonać uciążliwe dolegliwości. Jak jeszcze radzić sobie z infekcją zatok? Aby pozbyć się zalegającej wydzieliny, trzeba ją najpierw rozrzedzić. Warto wykorzystać domowe sposoby, takie jak inhalacje z dodatkiem olejków eterycznych i soli fizjologicznej czy płukanie zatok. Przebieg choroby złagodzisz, jeśli będziesz pamiętać o nawadnianiu organizmu, a także stosowaniu kropli do nosa obkurczających śluzówkę. Antybiotyki na zatoki wymagają zastosowania probiotyków działających osłonowo.

Nie tylko antybiotyk – domowe sposoby na zatoki

Zakażenia bakteryjne leczy się przede wszystkim antybiotykami, jednak ulgę mogą przynieść domowe metody radzenia sobie z chorymi zatokami. Pacjent musi wiedzieć, że trzeba działać już przy pierwszych objawach – specyficzny ból głowy i okolic zatok, który zwiększa nasilenie przy pochylaniu, każe podejrzewać, że rozwija się infekcja w zatokach. Choć nie zawsze udaje się wyleczyć zapalenie bez sięgania po silniejsze leki na receptę, warto wypróbować kilku sprawdzonych sposobów – na pewno przyniosą ulgę i przyspieszą ewentualne leczenie specjalistyczne. Gdy pojawi się wirusowe lub bakteryjne zapalenie zatok, objawy można łagodzić m.in. poprzez:

• sięganie po leki przeciwbólowe i niesteroidowe leki przeciwzapalne w razie silnych dolegliwości bólowych;
• zakrapianie nosa specyfikami obkurczającymi naczynia błony śluzowej (efedryna, oksymetazolina, tetryzolina);
• stosowanie suplementacji witamin i minerałów, zwłaszcza cynku, witaminy C;
• stosowanie leków przeciwhistaminowych obkurczających naczynia w nosie;
• płukanie nosa solą fizjologiczną NaCl 0,9%;
• stosowanie ciepłych okładów na twarz;
• picie dużej ilości wody;
• nawilżanie powietrza (nawilżacze, mokre ręczniki na grzejnikach);
• unikanie spożywania kofeiny czy alkoholu, które mogą szybciej doprowadzić do odwodnienia;
• wcieranie w okolice zatok maści rozgrzewających – eukaliptusowej, rozmarynowej, jałowcowej, kamforowej, sosnowej;
• picie herbaty z dodatkiem cynamonu i imbiru;
• przeprowadzanie inhalacji z dodatkiem olejków eterycznych;
• stosowanie maści majerankowej (należy smarować nią okolice nosa, nie wprowadzać preparatu do wnętrza).

Trzeba pamiętać, że w razie pogorszenia stanu zdrowia, nasilenia się dolegliwości i nieustępowania objawów nie należy unikać kontaktu z lekarzem. Nieleczone, zaniedbane zapalenie zatok może prowadzić do poważnych komplikacji. Na początek można skorzystać z konsultacji z lekarzem przez internet. Ma on możliwość wystawienia recepty, może również wypisać L4 online. Specjalista udzieli także porad co do dalszego postępowania. Jeśli okaże się to konieczne, zleci szczegółową diagnostykę. Niekiedy konieczne jest wykonanie badań obrazowych umożliwiających doprecyzowanie diagnozy.

Przewlekłe i ostre zapalenie zatok – powikłania

Do powikłań najczęściej dochodzi w przypadku przewlekłego zapalenia zatok, choć oczywiście komplikacje mogą zdarzyć się także przy ostrej infekcji. Im szybsza reakcja na niepokojące objawy, tym większa szansa, że stan pacjenta nie ulegnie pogorszeniu. Z jakimi powikłaniami wiążą się infekcje zatok przynosowych? Należą do nich:

• zapalenie oskrzeli i płuc;
• zapalenie opon rdzeniowo-mózgowych;
• ropień mózgu;
• zaostrzenie astmy oskrzelowej;
• zapalenie ucha;
• zapalenie kości czaszki;
• ropień oczodołu;
• wytrzeszcz oczu;
• zaburzenia widzenia;
• zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej;
• wytworzenie się torbieli.

Aby uniknąć powikłań, warto skonsultować swoje objawy ze specjalistą. Na podstawie wywiadu i badań lekarz dobiera leczenie – np. antybiotyki, glikokortykosteroidy, leki przeciwalergiczne. Jeśli zaproponowana terapia nie przynosi rezultatu, konieczna może być interwencja chirurgiczna.

Jak rozpoznać bakteryjne zapalenie zatok? Objawy są raczej charakterystyczne, ból jest nasilony (nie ćmi jak w przypadku łagodniejszych infekcji), pojawia się gęsta wydzielina o nieprzyjemnym zapachu, często również gorączka. Jeśli domowe sposoby leczenia zawodzą, należy jak najszybciej udać się do lekarza. Chore zatoki mogą bowiem przysporzyć niemało poważnych problemów.