Grzybicze zapalenie pochwy

Grzybicze zapalenie pochwy, które nazywane jest również kandydozą pochwy lub drożdżycą pochwy i sromu, to jedna z najczęściej występujących infekcji dróg moczowo-płciowych u kobiety. Najczęściej przyczyniają się do niej grzyby z gatunku Candida albicans, które potocznie nazywane są drożdżakami. Do zakażenia dochodzi na drodze endogennej, czyli poprzez grzyby bytujące w organizmie, które przerywają barierę ochronną. Głównymi objawami są bardzo uciążliwy świąd i pieczenie. Częściej spotykaną infekcją narządów intymnych jest jedynie bakteryjne zapalenie pochwy, jednak poniżej pochylimy się nad istotą i leczeniem grzybiczego.

Grzybicze zapalenie pochwy – statystyki

Grzybica pochwy to dosyć powszechna przypadłość. Szacuje się, że 75% kobiet przynajmniej raz w ciągu swojego życia cierpiało na tę infekcję. Około 45% kobiet miało grzybicze zapalenie pochwy więcej niż jeden raz. Najczęściej ten problem pojawia się u kobiet w wieku rozrodczym. U pań po menopauzie najczęstszą przyczyną zapalenia jest przyjmowanie leków, takich jak hormony estrogenowe.

Czym jest grzybicze zapalenie pochwy?

Grzybica pochwy to choroba narządów płciowych żeńskich, która ma charakter zapalny. W około 90% przypadków za infekcję odpowiedzialny jest gatunek grzyba Candida albicans, a za pozostały odsetek, jeśli chodzi o źródło problemu, odpowiadają inne gatunki z rodziny Candida. Można wyróżnić dwa główne rodzaje zakażenia:

• powikłane;
• niepowikłane.

Ryzyko zakażenia znacznie wzrasta u kobiet, które stosują nadmierną lub niedostateczną higienę intymną. Objawy bardzo często pojawiają się w okolicach miesiączki i podczas ciąży. Powikłane zapalenie pojawia się u chorych na cukrzycę oraz w związku z zaburzeniami odporności u osób zarażonych wirusem HIV, które dodatkowo przyjmują leki glikokortykosteroidowe. W rzadkich przypadkach do zarażenia dochodzi podczas stosunku seksualnego z partnerem.

O florze bakteryjnej w pochwie

W kobiecej pochwie znajduje się ponad 100 rodzajów organizmów beztlenowych i tlenowych. Na jeden milimetr wydzieliny może przypadać nawet ponad 100 bakterii. Najwięcej jest tutaj pałeczek kwasu mlekowego. Flora bakteryjna w pochwie tworzy barierę, która chroni przed patogennymi drobnoustrojami. Za produkcję mikroflory w organizmie kobiety odpowiadają estrogeny. Pochwa okazuje się najbardziej narażona na zakażenia w okresie przedmiesiączkowym, gdy jest najmniej nawilżona. Wzrasta wtedy także jej pH, a mniej kwaśne środowisko pozwala na rozwój zakażenia. W okresie menopauzy u kobiet zdarza się destabilizacja mikroflory pochwowej, co może prowadzić do pojawienia się mikroorganizmów chorobotwórczych.

Objawy grzybicy pochwy

Zdiagnozowanie grzybicy pochwy nie jest trudne. Pierwsze objawy widać na błonach śluzowych przy wejściu do pochwy. Pojawia się tam biały nalot, obrzęk i zaczerwienienie, a często tym symptomom towarzyszy mocny świąd oraz pieczenie. Czasami mogą wystąpić upławy, które nie muszą jednak świadczyć o stanie chorobowym. Aby można było uznać je za symptom zakażenia, muszą mieć one rybi zapach, a także zielony lub żółty kolor. Dla grzybicy pochwy charakterystyczne są również upławy (białe o serowatej konsystencji oraz wodniste z białym połyskiem pochwy i sromu).

Kobieta cierpiąca na grzybicę pochwy odczuwa pieczenie i świąd. Pojawić się może również bolesność pochwy i sromu, która szczególnie odczuwalna jest w czasie stosunku płciowego podczas oddawania moczu. Jeśli pojawią się niepokojące objawy, trzeba zachować wstrzemięźliwość seksualną. Symptomy grzybiczego zapalenia pochwy należy jak najszybciej skonsultować z lekarzem ginekologiem. Czasem problem nie daje widocznych objawów, więc konsultacja ze specjalistą jest istotna także w takich przypadkach. Pacjentka nie powinna leczyć się samodzielnie, ponieważ może to doprowadzić do negatywnych konsekwencji.

Przyczyny grzybicy pochwy

Najczęstszą przyczyną grzybicy najczęściej jest grzyb z rodziny drożdżaków Candida. Szacuje się, że grzyb ten występuje w mikroflorze pochwowej u 30% kobiet, jednak zwykle nie wywołuje on żadnych objawów. Oto czynniki, które sprzyjają rozwojowi zakażenia:

• antybiotykoterapia;
• ciąża;
• zażywanie glikokortykosteroidów;
• zażywanie doustnych środków antykoncepcyjnych;
• choroby metaboliczne (m.in cukrzyca);
• nieodpowiednia higiena intymna;
• kontakt seksualny z zarażonym mężczyzną;
• immunosupresja;
• stosowanie tamponów oraz wkładek higienicznych, które mogą podrażniać śluzówkę macicy;
• noszenie bielizny wykonanej z tworzyw sztucznych;
• wczesna inicjacja seksualna;
• zaburzenia odporności (AIDS);

Grzybicze zapalenie pochwy może być związane ze zmianą statusu hormonalnego u kobiet. Oznacza to, że szansa na zakażenie znacznie wzrasta podczas ciąży, połogu lub przy przyjmowaniu antykoncepcji hormonalnej. Grzybica pochwy może mieć również związek z nieprawidłową dietą, otyłością, nowotworami oraz awitaminozą. Jest więc naprawdę wiele czynników, które mogą sprzyjać rozwojowi zakażenia.

Grzybica może również rozwinąć się u mężczyzn. Dochodzi do tego w wyniku kontaktu seksualnego z zakażoną kobietą. Męskim objawem jest zapalenie cewki moczowej. Na żołędzi oraz napletku pojawiają się białe grudki i pęcherzyki. Moszna i pachwiny mogą mieć zaczerwienione ogniska, gdy zakażenie postępuje. Powyższym objawom towarzyszom pieczenie oraz świąd.

Grzybica pochwy w ciąży

Grzybicze zapalenie pochwy bardzo często zdarza się w czasie trwania ciąży. Jest to spowodowane zmianami hormonalnymi, które zachodzą w organizmie ciężarnej. Odczyn w pochwie staje się zasadowy, co sprawia, że tworzą się warunki do rozwoju infekcji. Należy jednak zwrócić uwagę na to, że drożdżaki w pochwie nie powinny być traktowane jako coś naturalnego nawet u kobiety w ciąży. Biały nalot na sromie oraz mleczna wydzielina z pochwy powinny stanowić sygnał do natychmiastowego kontaktu z ginekologiem. Nie należy lekceważyć problemu, ponieważ może mieć on konsekwencje dla dziecka. Noworodki urodzone przez matki z grzybicą pochwy są bowiem narażone na powstawanie pleśniawek jamy ustnej, jednak to nie wszystko. Nieleczona grzybica pochwy może naprawdę zaszkodzić dziecku. W niektórych przypadkach może nawet dojść do zahamowania wzrostu płodu, zbyt wczesnego odpływania płynu owodniowego, przedwczesnego porodu, a w najgorszym wypadku – do poronienia.

Aby zmniejszyć prawdopodobieństwo zakażenia, należy stosować kosmetyki do higieny intymnej o odpowiednim pH. Najlepsze będą takie, które są przeznaczone dla kobiet w ciąży. Pamiętaj, by o wszelkich nieprawidłowościach poinformować lekarza prowadzącego. W razie potrzeby dobierze on leczenie, które nie zaszkodzi matce ani dziecku.

Grzybicze zapalenie pochwy – diagnoza

Diagnoza grzybiczego zapalenia pochwy polega ocenie objawów, które zgłaszane są przez pacjentkę. Lekarz już poprzez samą analizę wydzieliny pochwowej może ocenić, czy doszło do zakażenia grzybiczego. Jeżeli po wyleczeniu infekcji ta po jakimś czasie powróciła, wówczas lekarz może zdecydować o przeprowadzeniu dokładniejszej diagnostyki. Wydzielina zostanie wtedy zbadana pod mikroskopem. Może również zostać pobrana próbka do posiewu, dzięki czemu będzie można określić, jaki drobnoustrój odpowiedzialny jest za zakażenie. Grzybica pochwy może zostać również rozpoznana poprzez sprawdzenie pH pochwy.

Leczenie grzybicy pochwy i sromu

Leczenie jest uzależnione od stanu pacjentki i rodzaju zakażenia. Terapia będzie inna w przypadku grzybicy nawracającej i sporadycznej. Inaczej postępuje się również z kobietami w ciąży. Jeżeli zakażenie jest niepowikłane, wówczas wystarczy jedynie zastosowanie leków miejscowych, w których składzie znajduje się nystatyna, flukonazol i natamycyna. Tego rodzaju środki występują najczęściej w postaci kremu, globulek lub maści. Bardzo szybko niwelują one objawy i dają ulgę. Preparaty, w których składzie znajduje się flukonazol, są rzadko wykorzystywane. Stosuje się je doustnie i zazwyczaj w jednorazowej dawce. Przypadki nawracające wymagają dłuższego leczenia oraz terapii podtrzymującej.

Jeżeli stwierdzone zostanie zakażenie bez objawów klinicznych, w takiej sytuacji leczenie nie jest wymagane. U niektórych kobiet grzyby rodzaju Candida występują naturalnie w mikroflorze pochwowej.

Długość kuracji jest uzależniona od przepisanego przez lekarza preparatu. Zwykle terapia trwa od jednego dnia do dwóch tygodni. Warto zaznaczyć, że mężczyźni także powinni pilnie udać się do lekarza w przypadku zakażenia. Jest to konieczne, aby zapobiec nawrotom choroby okolic intymnych w przyszłości.

Czy można całkowicie wyleczyć infekcję grzybiczą pochwy?

Praktycznie wszystkie przypadki grzybiczego zapalenia pochwy są całkowicie wyleczane. Dobrze przeprowadzona kuracja powinna doprowadzić do bardzo szybkiego pozbycia się wszystkich objawów. Są jednak wyjątki. Czasami może dochodzić do pojawienia się infekcji w krótkich odstępach czasu. Mowa wtedy o postaci nawrotowej kandydozy. Szczególnie narażone są osoby, które przyjmują środki wpływające na odporność lub często poddawane antybiotykoterapii. Ryzyko może również zwiększać źle kontrolowana cukrzyca.

Jeżeli objawy ustąpią, to kolejna wizyta u lekarza nie jest konieczna. Gdy kuracja środkami przeciwgrzybiczymi zostanie zakończona, to należy stosować probiotyki. Dzięki nim możliwe będzie odbudowanie prawidłowej flory bakteryjnej miejsc intymnych.

Grzybicze zapalenie pochwy – profilaktyka

Nie istnieje sposób, który pozwala na całkowite zabezpieczenie się przed infekcją grzybiczą sromu oraz pochwy. Ryzyko zakażenia może zostać jednak znacznie zmniejszone. Jednym z rozwiązań jest zmiana bielizny na taką, która ma dobre właściwości oddychające. Dobrze sprawdzi się luźna bawełna. Kobieta, która chce zapobiegać problemowi, powinna również odpowiednio dobierać środki do higieny intymnej. Warto również zmienić swoje przyzwyczajenia żywieniowe. Odpowiednia dieta, w której ograniczone będą słodycze, może znacznie zmniejszyć ryzyko infekcji. Pacjenci cierpiący na choroby przewlekłe powinni być w stałym kontakcie z lekarzem prowadzącym, by ograniczyć wpływ na rozwój zakażeń.

Jak jeszcze można zmniejszyć ryzyko zakażenia? Nie można stosować myjek i gąbek do miejsc intymnych, ponieważ na ich powierzchni mogą znajdować się grzyby chorobotwórcze. Do okolic intymnych należy używać również innego mydła niż do reszty ciała. Trzeba także mieć na uwadze czas, ponieważ zbyt długa kąpiel może mieć wpływ na powstanie infekcji. Po kąpieli nie powinno się korzystać z cudzych ręczników.

Leki, które mogą pomóc na grzybicze zapalenie pochwy

Poniżej znajduje się lista najczęściej przepisywanych leków w leczeniu grzybiczego zapalenia pochwy:

• Macmiror Complex 500;
• Fluconazole;
• Clotrimazolum GSK;
• Pimafucin;
• Gynazol;
• Gyno-Pevaryl 150;
• Natamycyna UNIA.

Grzybicze zapalenie pochwy może być naprawdę niekomfortowe, dlatego nie warto ignorować objawów. Leczenie tej dolegliwości jest możliwe i najczęściej okazuje się skuteczne. Aby się przed nim ustrzec, należy pamiętać o odpowiedniej higienie i właściwej diecie.