Trądzik

Trądzik to bardzo często występujące schorzenie. Może występować u osób w każdym wieku. Jego cechą charakterystyczną jest obecność zamkniętych i otwartych zaskórników, guzków, krost oraz ropnych torbieli. Ta choroba skóry może w znacznym stopniu wpłynąć na pewność siebie w relacjach z innymi ludźmi. Sposobów leczenia jest wiele, a zależą one od podłoża trądziku.

Trądzik – statystyki

Trądzik zwyczajny to najczęściej występująca choroba skóry u nastolatków. W jej przebiegu krosty, zaskórniki i grudki powstają w miejscach, gdzie jest wiele gruczołów łojowych. Szacuje się, że trądzik pospolity dotyka około 10% całej populacji i nawet 90% osób w okresie dojrzewania. Najwięcej zachorowań wśród dziewcząt odnotowuje się pomiędzy 14. a 17. rokiem życia. Pierwsze objawy trądziku pospolitego pojawiają się u nich pomiędzy 11. a 12. rokiem życia. Jeżeli chodzi o chłopców, to najwięcej chorych jest w wieku od 16 do 19 lat. Specjaliści twierdzą, że im wcześniej zapadnie się na tę chorobę, tym cięższy będzie jej przebieg.

Rodzaje trądziku

Najczęściej spotykanym rodzajem tej choroby skóry jest trądzik pospolity, który wiele osób wiąże z wiekiem młodzieńczym. Rodzajów tego schorzenia jest jednak zdecydowanie więcej!

Trądzik pospolity

Trądzik pospolity, zwany także młodzieńczym, to choroba, która związana jest z okresem pokwitania. Przyczyna powstawania tego schorzenia leży w zmianach hormonalnych, które doprowadzają do nadczynności gruczołów łojowych. Hormonami, które odpowiadają za trądzik, są androgeny. Grają one bardzo dużą rolę w prawidłowym rozwoju, ponieważ wpływają na rozwój cech męskich. Jednocześnie androgeny sprawiają, że dochodzi do nadprodukcji łoju, która ostatecznie prowadzi do pojawienia się zaskórników, czyli podstawowej trądzikowej zmiany skórnej. Zaskórniki występują w dwóch rodzajach:

• otwarte – znajduje się w nich otwór, którym wydostaje się masa łojowo-rogowa.
• zamknięte – białe zmiany, które tworzą się w wyniku blokady ujścia gruczołów łojowych.

Trądzik pospolity także dzieli się na kilka podrodzajów:

• grudkowo-krostkowy;
• zaskórnikowy;
• guzowo-cystowy;
• piorunujący.

Trądzik ropowiczy

Trądzik ropowiczy charakteryzuje się objawami przypominającymi trądzik pospolity. Oznacza to, że w jego przebiegu pojawiają się zaskórniki, grudki oraz krosty. W przypadku tego schorzenia pacjenta może czekać cięższy przebieg choroby. W miejscach zmian skórnych po wygojeniu mogą pojawić się blizny. Mają one często bardzo nierówny kształt i mogą sięgać w głąb skóry.

Trądzik skupiony

Ten rodzaj zmian najczęściej występuje u mężczyzn, bardzo rzadko dotyka kobiet. Trądzik skupiony może zostawić na skórze ślady, które pozostaną na całe życie. Na powierzchni skóry pojawiają się ropne torbiele oraz nacieki o znacznej głębokości. Zmiany mogą się ze sobą zlewać, są duże i występują w znacznej ilości. Wykwity po wygojeniu zmieniają się w duże blizny. W przypadku trądziku skupionego zmiany pojawiają się także w innych miejscach, czasami nietypowych – pod pachami, na pachwinach i pośladkach.

Trądzik różowaty

Należy do przewlekłych chorób skóry, pojawia się na twarzy. Związany jest z łojotokiem oraz zaburzeniami łojotokowymi. Choroba znacznie częściej występuje u kobiet. Najwięcej przypadków notuje się pomiędzy 40. a 60. rokiem życia, ale zdarzają się także zachorowania we wcześniejszym wieku. Początkowo trądzik pojawia się na nosie, a później rozprzestrzenia na podbródek, policzki, czoło oraz dekolt. Cechą charakterystyczną jest rumień oraz poszerzone naczynia krwionośne. Występują również krosty i grudki, ale nie ma zaskórników, które typowe są dla innych rodzajów trądziku. Schorzenie powiązane jest z wysoką aktywnością naczyń. Zmiany mogą zostać zaostrzone przy wysokim stresie, ekspozycji na słońce, nieodpowiedniej diecie oraz spożyciu alkoholu.

Trądzik bliznowaty

Może on występować wspólnie z trądzikiem skupionym i ropowiczym. Zmiany prowadzą do powstania bliznowców, które są twardymi i włóknistymi guzami o nieregularnym lub podłużnym kształcie. Często mają wypustki.

Trądzik wywołany

Poswstaje w wyniku działania substancji drażniącej, nie ma związku z naturalnymi skłonnościami skóry. Może on być wywołany między innymi przez zażywane leki. Najczęściej spotykany jest trądzik kosmetyczny, który ma związek z nakładaniem nieodpowiednich kosmetyków. Co powoduje ten problem? Główną przyczyną jest nadreaktywność mieszków włosowych na różne substancje.

Przyczyny powstawania trądziku pospolitego

Trądzik pospolity jest najczęściej występującym rodzajem, co sugeruje sama nazwa. Za jego pojawienie się odpowiada wiele różnych uwarunkowań, wśród których wymienić można:

• uwarunkowania genetyczne – często nadmierne tworzenie się łoju, które łączy się z rogowaceniem ujść mieszków włosowych, jest dziedziczone. Ryzyko wystąpienia choroby u dzieci znacznie wzrasta, jeżeli borykali się z nią rodzice;
• zmiany hormonalne w okresie dojrzewania – aktywność hormonów androgenowych w okresie dojrzewania może wywołać zmiany skórne w postaci trądziku poprzez zwiększoną produkcję łoju oraz powiększenie się gruczołów łojowych;
• powstawanie trądziku ma związek z nadmiernym rogowaceniem ujść włosków;
• głównym czynnikiem patogenetycznym w rozwoju trądziku jest proces komedogenezy. W jego wyniku dochodzi do rogowacenia ujść mieszków włosowych, które są zaczopowane przez masy korneocytów;
• niektóre infekcje mogą wywołać trądzik
• zażywanie leków oraz używanie kosmetyków.

Jakie są objawy trądziku pospolitego?

Trądzik pospolity najczęściej pojawia się na twarzy i plecach, rzadziej na klatce piersiowej oraz mostku. Jak objawia się trądzik? Poniżej przedstawiamy najczęściej spotykane objawy:

• zwiększona produkcja łoju;
• zaskórniki przekształcające się w zaskórniki zamknięte oraz otwarte, które pojawiają się wraz z dalszym postępowaniem schorzenia;
• pojawienie się grudek, krost oraz nacieków zapalnych. Jest to etap, w którym kończy się okres niezapalny trądziku. Faza zapalna związana jest z czynnikami infekcyjnymi, a główną rolę odgrywają bakterie beztlenowe;
• w ostatnim etapem są zmiany bliznowe oraz bliznowce.

Diagnostyka zmian trądzikowych

Jedynie około 30% osób, których dotyka trądzik, zwraca się ze swoim problemem do dermatologa. Duża liczba osób szuka porad w aptece lub stosuje samoleczenie. Aby skutecznie wyleczyć trądzik konieczna jednak będzie wizyta u specjalisty. Zadaniem lekarza będzie określenie nasilenia się choroby oraz ustalenie uwarunkowań, które mogą mieć wpływ na powstanie trądziku. Aby zdiagnozować trądzik pospolity, konieczne będzie różnicowanie go z:

• trądzikiem różowatym;
• zapaleniem mieszków włosowych;
• okołoustnym zapaleniem skóry;
• prosakami.

Leczenie trądziku

W początkowej fazie trądzik leczy się miejscowo. W cięższych przypadkach stosuje się terapię ogólną. Leczenie powinno być zaplanowane oraz przeprowadzone przez specjalistę. Wśród najczęściej wykorzystywanych substancji można wymienić:

• retinoidy – pochodne witaminy A, które normalizują proces kreatynizacji i zapobiegają powstawaniu stanów zapalnych oraz zaskórników;
• antybiotyki – sprawiają, że grudki oraz krostki szybciej ustępują, dodatkowo hamują namnażanie się bakterii. Terapia antybiotykowa jest często połączona z leczeniem retinoidami;
• nadtlenek benzoilu wykorzystywany jest w połączeniu z antybiotykami, aby złuszczać i redukować zaskórniki oraz wydzielanie łoju;
• kwas salicylowy działa przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie i ma właściwości keratolityczne. Dzięki niemu zwiększona jest także penetracja składników aktywnych, które są zawarte w preparatach nakładanych na skórę;
• kwas azelainowy ma działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. Może zostać wykorzystany, aby rozjaśnić pozapalne przebarwienia.

W przypadku terapii miejscowej ważne jest łagodzenie zmian trądzikowych i zapobieganie powstawaniu blizn. Gdy przebieg choroby jest ciężki, dermatolog może zaordynować leczenie za pomocą środków farmakologicznych podawanych doustnie. Wśród nich bardzo skuteczne są antybiotyki i retinoidy. U kobiet szczególnie efektywne okazują się leki antyandrogenowe.

Terapia powinna być przeprowadzana zgodnie z zaleceniami lekarza. Zwykle leczenie trwa około 8 miesięcy. Kremów nie należy stosować jedynie punktowo ze względu na niewidoczne gołym okiem zaskórniki. Leczenie naprzemienne jest częstym elementem terapii. Wykorzystanie wielu rodzajów leków daje bardzo dobre rezultaty.

Leki, które mogą pomóc na trądzik

Wśród najczęściej stosowanych leków na trądzik wymienić można następujące:

• Aknemycin Plus;
• Differin;
• Duac;
• Epiduo;
• Zineryt;
• Clindacne;
• Acnelec;
• Normaclin;
• Atywia;
• Acnatac;
• Davercin;
• Tetralysal;
• Aklief;
• Diane-35.

Pielęgnacja skóry trądzikowej

Skóra trądzikowa jest trudna w pielęgnacji, zwałaszcza, gdy schorzenie występuje w wieku dorosłym. Jednak nieodpowiednie traktowanie może doprowadzić do zaostrzenia się choroby. Oto porady dotyczące pielęgnacji:

• należy unikać gęstych kosmetyków, które zatykają pory;
• trzeba unikać tłustych kremów oraz olejków do twarzy;
• ważne jest unikanie kosmetyków, które wysuszają oraz odtłuszczają skórę;
• w przypadku skóry trądzikowej niezwykle istotne jest odpowiednie nawilżenie;
• najlepiej korzystać z kosmetyków o lekkiej formule, które mają postać żelu lub emulsji;
• każdego dnia należy dokładnie oczyszczać skórę z zanieczyszczeń oraz łoju;
• skóra musi być też regularnie złuszczania, do tego należy wykorzystywać wysokiej jakości peelingi;
• krost nie wolno wyciskać, bo może to doprowadzić do zaognienia się zmian skórnych;
• jeżeli zachodzi konieczność odprowadzenia ropy z krosty, to trzeba to zrobić z zachowaniem zasad higieny;
• możesz zdecydować się na regularne oczyszczenie skóry w gabinecie dermatologicznym lub kosmetycznym;
• na rozwój trądziku wpływ ma dieta, dlatego warto odstawić alkohol, czekoladę i nabiał;
• jeżeli nie możesz poradzić sobie z nawracającym trądzikiem, koniecznie udaj się do dermatologa, który wprowadzi odpowiednie leczenie. Aby całkowicie pozbyć się trądziku trzeba czasami nawet kilku lat, więc pacjent musi być bardzo cierpliwy.

Jak pozbyć się blizn po trądziku?

Blizny, które powstały z powodu trądziku, są dosyć trudne do zaleczenia. Powodem jest ich zanikowy charakter. Zmiany trądzikowe bardzo często goją się nieprawidłowo. Aby usunąć blizny, konieczne będzie zastosowanie specjalnych zabiegów. Jednym z nich jest laseroterapia, za pomocą której kolumnowo uszkadza się tkankę. Skóra w wyniku działania laserów rozpoczyna procesy naprawcze. Zwiększona zostaje produkcja kolagenu i elastyny, co sprawia, że w miejscu uszkodzonej tkanki pojawia się zdrowa. Zwykle wykonuje się kilka takich zabiegów w krótkim odstępie czasu. Kolejnym skutecznym sposobem może być wykorzystanie peelingów kosmetycznych, szczególnie takich, w których znajduje się retinol, kwas salicylowy oraz witamina C o bardzo dużym stężeniu.

Trądzik dla wielu osób jest bardzo wstydliwym schorzeniem. Choroba może wpłynąć na relacje towarzyskie i społeczne pacjenta. Konieczne jest więc jak najszybsze podjęcie leczenia!