Grzybica penisa

Uciążliwa grzybica penisa to w większości przypadków infekcja drożdżakowa żołędzi, która bez leczenia obejmuje kolejne części narządów płciowych i ciała. Odpowiadają za nią grzyby z rodzaju Candida, dlatego nazywa się ją także kandydozą członka. Choroby wywołane przez inne drobnoustroje należą do rzadkości.

Objawy i leczenie zakażenia grzybiczego prącia zależą od rozpoznanego typu inwazyjnych mikroorganizmów oraz stadium dolegliwości.

W żadnym wypadku nie należy lekceważyć pierwszych symptomów, gdyż może doprowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych – z impotencją i bezpłodnością włącznie. Pacjent z grzybicą penisa powinien zgłosić się do urologa, dermatologa lub lekarza pierwszego kontaktu razem z partnerką, partnerem lub partnerami seksualnymi z ostatnich kilku tygodni, a nawet miesięcy. Możliwość zarażenia przez chorą osobę występuje już na wczesnym etapie, gdy infekcja grzybicza jeszcze przebiega bezobjawowo.

Przyczyny grzybicy penisa. Czynniki sprzyjające rozwojowi kandydozy prącia

Grzybica penisa najczęściej ma związek z nadmierną aktywnością mikroorganizmów, gdy te natrafią na optymalne warunki do intensywnego namnażania. Lekarze i naukowcy oceniają, że grzyby Candida są obecne na narządach płciowych ok. 20% wszystkich mężczyzn – jednak w niewielkiej liczbie pozostają zupełnie niegroźne dla zdrowia, nie są też w stanie wywołać dotkliwego zakażenia u partnerek. Pozostają w ryzach układu odpornościowego oraz innych drobnoustrojów na ludzkiej skórze. Są jednak okoliczności, które mogą zakłócić ten specyficzny stan równowagi i doprowadzić do rozwoju nieprzyjemnej, dla wielu pacjentów wstydliwej choroby.

Grzybicę prącia może wywołać wiele różnych czynników – czasami to nawracająca kandydoza świadczy o istotnym pogorszeniu stanu zdrowia. Jeżeli mężczyzna stosuje się do wszystkich zaleceń, podejmuje działania zapobiegawcze i bierze przepisane leki, a dolegliwości i tak wracają, wskazuje to na rozpoczynającą się cukrzycę. Grzybica penisa powstaje w wyniku takich czynników, jak:

• seks bez prezerwatywy z osobą, która jest nosicielem;
• duża aktywność seksualna;
• używanie środków plemnikobójczych;
• niedostatki higieny okolic intymnych, szczególnie między główką penisa a napletkiem;
• kosmetyki podrażniające skórę;
• dieta bogata w cukry proste;
• cukrzyca;
• osłabienie układu odpornościowego, np. w wyniku nowotworu, zakażenia wirusem HIV czy choroby AIDS;
• przyjmowane leki, stosowane terapie – antybiotyki, antydepresanty, chemioterapia, kortykosteroidy;
• noszenie obcisłej, nieprzewiewnej, zawilgoconej (np. po zmoknięciu na deszczu) bielizny i odzieży;
• długie przebywanie w wilgotnym, gorącym pomieszczeniu/środowisku.

Grzybica penisa – symptomy. Pierwsze oznaki infekcji

W grupie podwyższonego ryzyka znajdują się osoby z nadwagą, otyłe i z upośledzonymi możliwościami immunologicznymi. U każdego pacjenta zakażenie może przebiegać nieco inaczej. U niektórych mężczyzn choroba przez długi czas nie daje żadnych wyraźnych objawów. Dlatego tak ważna jest profilaktyka – zbilansowana dieta i przestrzeganie zasad higieny może zatrzymać grzybicę penisa na wczesnym etapie rozwoju, zanim ta doprowadzi do poważnych konsekwencji zdrowotnych.

Pierwszą oznaką grzybicy prącia najczęściej jest czerwona wysypka, połączona ze swędzeniem skóry. Objawy są widoczne i odczuwalne przede wszystkim w obrębie żołędzi, z czasem pojawiają się na trzonie członka. Zmiany mają postać niewielkich plamek, może też dochodzić do łuszczenia się naskórka i skóry. Takie oznaki nie przesądzają o kandydozie penisa – występują również przy innych chorobach. Jednak w żadnym wypadku nie wolni ich zbagatelizować.

Dalsze objawy grzybicy penisa. Kiedy zgłosić się do lekarza?

Wraz z rozwojem infekcji pojawiają się kolejne, coraz bardziej dokuczliwe symptomy. Zazwyczaj w pierwszej kolejności pojawiają się w obrębie żołędzi i wewnętrznej blaszki napletka. Im więcej objawów pojawia się równocześnie, tym poważniejszy stan pacjenta. Lepiej nie czekać ze zgłoszeniem się do lekarza do wystąpienia najcięższych oznak grzybicy penisa – wczesne rozpoznanie i szybkie, odpowiednie leczenie zmniejszają ryzyko późniejszych komplikacji.

Do niepokojących oznak infekcji grzybiczej męskich organów płciowych należą:

• pieczenie i narastający dyskomfort podczas stosunków seksualnych i oddawania moczu;
• parcie na pęcherz, częstsze wizyty w toalecie na oddanie moczu;
• podrażnienie, pocenie się członka;
• uporczywe swędzenie penisa;
• obrzęk, zaczerwienienie wokół żołędzi;
• bolesne wytryski;
• zwężenie napletka, trudności przy jego odciąganiu (objaw typowy dla nawracającej i przewlekłej grzybicy penisa);
• biały nalot na prąciu;
• gęsta, biaława substancja widoczna w fałdach skórnych;
• biała wydzielina o nieprzyjemnym zapachu;
• grudkowa wysypka z ropnymi krostami.

Grzybica penisa – skutki. Możliwe powikłania po zakażeniu

Nawet jeśli choroba przebiega w sposób łagodny, może doprowadzić do uciążliwych komplikacji. Grzybica penisa zawsze wymaga leczenia. W przeciwnym wypadku pacjent naraża się na inne dolegliwości. Na liście możliwych powikłań po infekcji członka grzybami są m.in.:

• stan zapalny jąder i najądrzy;
• zapalenie prostaty i rozrost gruczołu krokowego;
• zwężenie cewki moczowej – zwiększenie podatności na infekcje układu moczowego;
• stulejka;
• większa prawdopodobieństwo zakażenia się innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową (np. chlamydią, kiłą, rzeżączką).

Najpoważniejsze konsekwencje związane z grzybicą penisa mogą prowadzić do bezpłodności i impotencji. Niemożność spłodzenia potomstwa wynika z osłabienia i pogorszenia żywotności plemników w wyniku zapalenia gonad. Związek grzybicy członka z zaburzeniami erekcji ma dwojakie podłoże – zarówno psychiczne (wstyd z uwagi na przebytą chorobę, lęk przed nawrotem) oraz w nieco mniejszym stopniu fizjologiczne.

Nawracająca grzybica penisa – diagnostyka, badania lekarskie

Do którego lekarza zgłosić się przy stwierdzeniu pierwszych objawów lub dyskomfortu? Można udać się do lekarza rodzinnego lub od razu do specjalisty – urologa albo dermatologa. Pierwszym etapem rozpoznania choroby będzie rozmowa o dolegliwościach i możliwych przyczynach. Lepiej zachowywać szczerość i niczego nie zatajać. Czasami informacje uzyskane podczas wywiadu lekarskiego są wystarczające do rozpoznania grzybicy penisa.

W kolejnym kroku konieczne są dokładniejsze badania, by ocenić stan genitaliów oraz wybrać optymalny sposób leczenia. Podstawowe oględziny nie zawsze wystarczą, by precyzyjnie ustalić rodzaj grzybicy penisa. W wielu przypadkach trzeba pobrać wymaz do laboratorium na posiew i/lub przygotowanie preparatu mikroskopowego. Próbkę pobiera się z żołędzi oraz spod napletka.

Leczenie grzybicy penisa – zasady postępowania

Możliwie najszybsze wdrożenie działań terapeutycznych zwiększa prawdopodobieństwo pomyślnych rokowań. Ze względu na ryzyko szybkiego nawrotu choroby nie należy przerywać kuracji przed czasem – nawet gdyby wszystkie objawy ustąpiły, a dyskomfort prącia podczas rutynowych czynności fizjologicznych całkowicie zanikł. Ważne, by przestrzegać wszystkich zaleceń lekarza, również tych niezwiązanych ze stosowaniem leków na grzybicę penisa. Wskazania zazwyczaj koncentrują się na:

• czynnościach terapeutycznych;
• diecie;
• higienie osobistej;
• życiu intymnym.

Przed całkowitym wyleczeniem należy bezwzględnie powstrzymywać się od jakichkolwiek kontaktów seksualnych. Również w zabezpieczeniu w postaci prezerwatywy. Stosunek płciowy spowolni terapię, a do tego może doprowadzić do wtórnego zakażenia, które u kobiety doprowadzi do grzybicy pochwy. Kuracji u pacjenta z potwierdzoną infekcją grzybiczą powinna towarzyszyć równoległa terapia partnerki/partnera – nawet jeśli nie wystąpiły u nich żadne objawy.

Leki, które mogą pomóc na grzybicę penisa

Kremy, maści, płyny i tabletki zalecane pacjentom z zakażeniem prącia wykorzystują kilka podstawowych substancji aktywnych. Dobór konkretnego preparatu zależy od rozpoznania rodzaju infekcji. Przy podejrzeniu lub rozpoznaniu kandydozy penisa lekarz może zalecić środki zawierające flukonazol, ekonazol, ketokonazol, klotrimazol lub mikonazol. W większości przypadków terapia trwa 3–7 dni, w zależności od stopnia rozwoju grzybicy i przestrzegania zaleceń przez pacjenta. Jeżeli działanie miejscowe lekami dostępnymi bez recepty nie przyniesie oczekiwanych rezultatów, konieczne będzie zastosowanie silniejszych środków przyjmowanych doustnie.

Jak działają najbardziej skuteczne leki na grzybicę penisa? W przypadku tabletek z flukonazolem albo klotrimazolem bezpośrednim rezultatem ich działania będzie spowolnienie syntezy ergosterolu – to jeden z głównych budulców błony komórkowej grzybów. Dochodzi do zniszczenia zewnętrznej warstwy szkodliwych mikroorganizmów, co powoduje wstrzymanie ich namnażania oraz obumieranie. Silna dawka takich środków (sprzedawanych w aptekach tylko po okazaniu recepty) może przynieść też skutki uboczne, np. biegunkę, bóle i zawroty głowy czy wysypkę. Intymną grzybicę u mężczyzn leczy się takimi preparatami, jak:

• Flucofast;
• Fluconazole;
• Flucorta.

Czy da się wyleczyć grzybicę prącia domowymi sposobami?

Nie ma możliwości, by pozbyć się grzybicy penisa kompresami, ziołami, naparami i innymi domowymi sposobami – da się za to aktywnie wspomagać proces leczenia farmakologicznego. W tym celu można stosować działania profilaktyczne, które hamują proces namnażania mikroorganizmów na genitaliach. Pod żadnym pozorem nie należy przerywać terapii zaleconej podczas wizyty u lekarza! Nawet jeśli trwa dość długo i postępuje wolniej, niż zakładali specjaliści (i producenci leków).

W powstrzymaniu rozwoju grzybiczej postaci zapalenia żołędzi i/lub innych okolic penisa pomogą odpowiednie nawyki żywieniowe oraz staranna higiena miejsc intymnych. Po dokładnym umyciu prącia trzeba je jeszcze wytrzeć i wysuszyć – niektórzy zalecają, aby używać do tego jednorazowych ręczników i nie ryzykować przeniesienia grzyba na inne części ciała. Szczególnie starannie trzeba wykonywać te czynności pod napletkiem, w fałdach skórnych i innych, trudno dostępnych miejscach, gdzie wilgoć stwarzałaby warunki sprzyjające namnażaniu grzybów.

Zapobieganie grzybicy penisa. Zasady higieny intymnej i diety przeciwgrzybiczej

Działania profilaktyczne praktycznie w całości pokrywają się z opisywanymi wyżej domowymi sposobami na wsparcie terapii lekami. Do mycia narządów płciowych najlepiej używać dedykowanych żeli i innych kosmetyków, które nie podrażniają wrażliwej skóry. Do przemywania i opłukiwania członka należy stosować ciepłą wodę – nie gorącą, nie zimną czy chłodną. Warto zamienić syntetyczną bieliznę na luźniejsze slipy, bokserki z bawełny. Można też całkowicie zrezygnować z jej noszenia czegokolwiek pod spodniami, by zapewnić dostęp suchego powietrza – o ile okoliczności na to pozwolą, a odzież wierzchnia nie uszkodzi skóry.

Dieta przeciwgrzybicza bazuje na spożywaniu chudych mięs i ryb, dużej ilości białka, produktów pełnoziarnistych, owoców, warzyw oraz zdrowych tłuszczy. Duże znaczenie ma także właściwe nawodnienie oraz dostarczanie organizmowi wszystkich potrzebnych składników mineralnych. Aby zapobiec grzybicy penisa, należy prowadzić zdrowy, aktywny tryb życia i zachować odpowiedzialność w kontaktach seksualnych.