Uczulenie na orzechy – przyczyny, objawy, leczenie alergii na orzechy

Naukowcy szacują, że aż 15 odmian orzechów wykazuje właściwości alergizujące. Za połowę przypadków uczuleń odpowiadają orzechy ziemne, czyli arachidowe. To po ich spożyciu może dojść do groźnego dla życia wstrząsu anafilaktycznego. Najczęstszymi objawami uczulenia na orzechy są zmiany skórne, zapalenie spojówek, dolegliwości ze strony układu pokarmowego. W celu potwierdzenia lub wykluczenia alergii wykonuje się testy skórne. Podstawowym zaleceniem w przypadku uczulenia na orzechy jest unikanie alergenów, czyli wykluczenie ich z diety. Osoby uczulone powinny zapoznać się z tabelą alergenów krzyżowych, ponieważ istnieje prawdopodobieństwo, że do reakcji uczuleniowej może dojść także na skutek kontaktu z innymi alergenami. 

Alergia na orzechy – czym jest?

Do orzechów, które mogą uczulać najsilniej, zalicza się orzechy włoskie, laskowe, nerkowce, migdały, pistacje i kasztany jadalne. Objawy alergii na orzechy pojawiają się niekiedy po spożyciu orzechów makadamia, brazylijskich, pekan, pinii, a nawet kokosa! Najbardziej znana jest alergia na orzeszki ziemne, które tak naprawdę nie są orzechami (to odpowiednik nasion bobu). Orzechy zaliczane są do zdrowych przekąsek o dużej zawartości węglowodanów, mikroelementów, witamin, białek, przeciwutleniaczy. Z tego powodu dietetycy zalecają ich włączenie do codziennego menu. Niestety nie każdy może sobie na to pozwolić.

Czy uczuleni na orzechy muszą uważać tylko na nie?

Orzechy mają silne właściwości uczulające i dlatego zaliczane są do wielkiej ósemki produktów spożywczych, które odpowiadają za większość alergii pokarmowych. Co ważne, uczulenie na orzechy laskowe czy włoskie objawi się nie tylko po zjedzeniu orzecha, ale także produktów, w których orzechy są jednym ze składników – czekolady, kremów czekoladowych i orzechowych, lodów, batonów, wypieków, po użyciu aromatów, a nawet niektórych kosmetyków. Informacja o zawartości alergenów musi pojawić się na etykiecie danego produktu (są to zalecenia dla producentów żywności). Bardzo ważne wskazanie dla alergików dotyczy konieczności czytania etykiet.

Objawy alergii na orzechy

Alergia na orzechy może objawiać się w różny sposób. Reakcja alergiczna występuje w postaci objawów ze strony układu oddechowego, pokarmowego, może też manifestować się problemami skórnymi. Najczęstsze symptomy wskazujące na reakcję uczuleniową na orzechy to m.in.:

• zespół alergii jamy ustnej – świąd i opuchlizna ust oraz przełyku;
• wodnisty katar;
• wysypka, pokrzywka skórna;
• zapalenie spojówek, łzawienie i szczypanie oczu, 
• ból brzucha, wymioty, nudności, biegunka;
• trudności z oddychaniem, duszności;
• obrzęk górnych dróg oddechowych;
• spadek ciśnienia;
• zawroty głowy.

U osób z astmą może dojść do zaostrzenia objawów choroby – pojawiają się duszności, słyszalne są świsty podczas oddychania. Na skutek reakcji alergicznej na orzechy może dojść do rozwoju owrzodzeń jamy ustnej. 

Uczulenie na orzechy świąd – jak diagnozować alergię pokarmową?

Diagnostyka alergii na orzechy obejmuje wykonanie punktowych testów skórnych, a także pomiar stężenia przeciwciał klasy IgE specyficznych dla danych alergenów w surowicy krwi (sprawdzany jest poziom przeciwciał klasy IgE). Bardzo istotny jest wywiad z pacjentem – skojarzenie konkretnych objawów ze spożyciem orzechów każe podejrzewać istnienie alergii. Jeśli więc po zjedzeniu orzechów występuje swędzenie i opuchlizna ust, pojawiają się zmiany skórne, czy męczy cię ból brzucha, zgłoś się do specjalisty. Pamiętaj, że uczulają różne gatunki orzechów, a objawy mogą być bardzo łagodne, ale mogą też utrudniać normalne funkcjonowanie. Alergeny zawarte w orzechach powodują również wstrząs anafilaktyczny. Szczególnie niebezpieczne jest uczulenie na orzechy u dzieci.

Jeśli podejrzewasz u siebie alergię, skontaktuj się z lekarzem. Możesz skorzystać z teleporady. Specjalista zleci badania, podpowie, jak postępować, może również wystawić zwolnienie lekarskie online lub receptę (e-recepta). Alergii nie wolno ignorować. Nieleczone uczulenie często prowadzi do rozwoju poważnych schorzeń lub znacznego zaostrzenia objawów chorób. Skutkiem zaniedbania alergii jest pogorszenie jakości snu, nadmierna nerwowość, a nawet rozwój depresji.

Leczenie alergii na orzechy

Jedynym skutecznym sposobem postępowania przy alergii na orzechy jest ich wyeliminowanie z jadłospisu. Należy wykluczyć nie tylko orzechy, ale również wszelkie produkty, czy potrawy, które mają orzechy w składzie. Nawet te, które będą zawierać śladowe ilości orzechów, mogą wywołać niepożądane objawy skórne, czy doprowadzić do ciężkich reakcji alergicznych. Osoby uczulone muszą dokładnie czytać etykiety, zapoznawać się z listą alergenów w restauracjach.

Niekiedy lekarze zalecają immunoterapię, czyli odczulanie. Polega ono na stopniowym uodparnianiu organizmu na działanie danego alergenu. Kurację taką stosuje się przez kilka lat (3-5). Jeśli alergia na orzechy nie jest jedyną alergią, u pacjenta wykorzystuje się również farmakoterapię. Często przepisywane specyfiki to tabletki, spraye do nosa, krople do oczu:

• Zyrtec;
• Hitaxa;
• Clatra;
• Claritine;
• Flonidan;
• Delortan.

Alergicy powinni również zapoznać się z tabelą alergenów krzyżowych i kalendarzem pylenia. Często dochodzi bowiem do tzw. reakcji krzyżowej.

Uczulenie na orzechy – alergia krzyżowa

W przypadku uczulenia na orzechy może pojawić się również niewłaściwa reakcja na inne alergeny, głównie pyłki roślin. Jeśli masz uczulenie na orzeszki ziemne (orzechy arachidowe), czy alergię na orzechy laskowe, może cię uczulać również pyłek brzozy, leszczyny, bylicy, a także owoce (kiwi, śliwka, brzoskwinia) oraz sezam i mak. Należy zachować szczególną ostrożność w okresie pylenia oraz unikać produktów, które mogą wywoływać nieprzyjemne dolegliwości. W przypadku bardzo intensywnych objawów, które utrudniają wykonywanie codziennych czynności, konieczne może być zwolnienie lekarskie (L4 online).

Uczulenie na orzechy wymaga wprowadzenie kilku środków ostrożności – przede wszystkim unikania ich spożycia w każdej postaci. Warto wykonać badania, które potwierdzą lub wykluczą alergię i wskażą, na co jeszcze jesteś uczulony. Szczególnie należy uważać, wprowadzając orzechy do diety dziecka. Odpowiedni moment to ukończenie przez malucha 4. roku życia.