Opuchnięte oczy – alergia czy choroba? Rozpoznanie i leczenie, objawy

Alergia oznacza silną, wręcz przesadzoną reakcję układu odpornościowego na niegroźny czynnik. Tzw. alergeny, mylnie rozpoznawane jako przez organizm jako zagrożenie, dostają się do niego wieloma drogami. Między innymi przez oczy, śluzówkę nosa, kontakt ze skórą czy w spożywanym pokarmie. Reakcja alergiczna może przebiegać miejscowo lub ogólnie – w obu przypadkach alergik często musi się zmagać z opuchniętymi oczami. Alergie kontaktowe, wziewne czy reakcje krzyżowe powodują też wiele innych dolegliwości. Można je złagodzić domowymi sposobami, sięgnąć po leki przeciwalergiczne lub rozpocząć odczulanie.

Alergia oczu – jak powstaje opuchlizna?

Po kontakcie z alergenem układ immunologiczny zaczyna wydzielać histaminę – hormon odpowiedzialny za procesy zapalne. Opuchlizna oczu w reakcji alergicznej powstaje na skutek zwiększonego dopływu krwi i limfy ze swoistymi przeciwciałami IgE. Obrzęk obejmuje całe powieki, najczęściej kilkukrotnie zwiększając ich objętość. Duża ilość płynów ustrojowych może później spłynąć, stąd tzw. worki pod oczami. Coraz częściej zmagasz się z tym problemem? Weź zwolnienie lekarskie online i skonsultuj się z lekarzem! Być może to wcale nie uczulenie…

Dokuczliwy obrzęk oczu najczęściej występuje przy reakcjach miejscowych i alergenach kontaktowych. Co najczęściej jest winne opuchniętych oczu? Alergia na substancje zawarte w kosmetykach do makijażu, demakijażu lub pielęgnacji skóry, która w tych miejscach jest wyjątkowo cienka i wrażliwa. Spuchnięcie może być również rezultatem reakcji ogólnej po kontakcie z pyłkami, jadem owadów po ukąszeniu czy spożyciu jedzenia zawierającego alergeny pokarmowe.

Nie tylko opuchnięte oczy. Alergia wywołuje szereg różnych dolegliwości 

Opuchlizna, która powstaje wokół oczu w wyniku reakcji uczuleniowej, zazwyczaj przybiera formę cielistego, czasami lekko bladego obrzęku. Taki wygląd to najczęściej skutek dużej ilości zgromadzonej pod chłonki – limfa zwykle jest bezbarwna, choć jej skład zależy od działania układu immunologicznego. Przy alergii miejscowej często występuje również świąd oczu. Swędzenie tylko jednego narządu to objaw typowy dla:

• reakcji na niektóre alergeny – roztocza kurzu domowego, pyłki, pleśń i inne grzyby, które dostały się do jednego oka;
• konsekwencji i przebiegu uczulenia:
  • alergicznego nieżytu nosa;
  • zapalenia spojówek.

Po czym poznać ogólną reakcję uczuleniową? Po liczniejszych objawach objawy ze strony różnych narządów i układów. Poza opuchniętymi oczami alergia wywołuje katar, czyli wspominany wcześniej alergiczny nieżyt nosa. Wodnista wydzielina utrudnia oddychanie, a przy spływaniu do gardła prowokuje kaszel. Często występują takie dolegliwości, jak:

• świąd nosa;
• kichanie;
• swędzenie i ból gardła;
• zaburzenia koncentracji i snu;
• bóle głowy;
• zmęczenie;
• zapalenie spojówek.

Charakterystyczne objawy kontaktowego i alergicznego zapalenia spojówek

Kontaktowe zapalenie spojówek występuje po bezpośrednim zetknięciu oczu czy skóry z substancją uczulającą – objawy zwykle pojawiają się 1–3 dni po kontakcie z alergenem. Podstawowe symptomy stanu zapalnego to:

• zaczerwienione gałki oczne;
• łzawienie oczu;
• zaczerwieniony obrzęk – nieco inaczej opuchnięte oczy.

Alergia i reakcja organizmu mogą doprowadzić do owrzodzeń brzegów powiek. Ogólne, sezonowe lub ostre alergiczne zapalenie spojówek dodatkowo wywołuje wrażenie obecności ciała obcego w gałce ocznej, pieczenie, nadwrażliwość na światło, wyprysk wokół narządów wzroku i zaburzenia widzenia. Jednak nie w każdym przypadku występują wszystkie wymienione symptomy. Nawet przy łagodniejszym przebiegu warto wykorzystać L4 online do przeprowadzenia odpowiednich badań. Skierowanie od lekarza pierwszego kontaktu wcale nie musi być do alergologa.

Inne przyczyny opuchniętych oczu. Alergię trzeba różnicować z chorobami

Zapalenie spojówek może mieć nie tylko szeroko pojmowane podłoże alergiczne, ale też występować na skutek infekcji wirusowej lub bakteryjnej, podrażnienia oczu (np. dymem, gazem), niedostatecznej ilości snu oraz różnych schorzeń. Zaczerwienione i swędzące oczy, opuchnięcia powiek są objawami m.in. autoimmunologicznego zespołu Sjögrena i choroby Stevensa–Johnsona.

Jakie choroby objawiają się opuchniętymi oczami? Alergię (pod względem puchnięcia powiek) mogą przypominać:

• niedoczynność i nadczynność tarczycy;
• choroba Hashimoto;
• cukrzyca;
• przewlekłe zaburzenia pracy nerek;
• niewydolność wątroby;
• zapalenie zatok;
• przypadłości związane z układem krążenia i nieprawidłowym rytmem serca.

Łagodzenie dolegliwości – domowe sposoby na opuchnięte powieki

Krople o odpowiednim składzie to tylko jedno z wielu możliwych rozwiązań. Podstawowym sposobem na zmniejszenie opuchlizny – i przy okazji złagodzenie swędzenia i pieczenia – są zimne okłady. Woda czy kostki lodu to główne składniki, ale do przygotowania kompresu można użyć również:

• aloesu;
• arniki górskiej;
• babki lancetowatej;
• kwiatów lipy;
• schłodzonych plastrów zielonego ogórka;
• rumianku;
• świetlika;
• zielonej lub czarnej herbaty.

Domowe, proste metody przyniosą odczuwalne efekty, jeśli przyczyną dolegliwości nie jest choroba ustrojowa. A co jeszcze może skutkować opuchniętymi oczami? Alergie i uczulenia to jedna kwestia. Podobne skutki mogą przynieść, brak snu, alkohol, intensywny płacz czy długie wpatrywanie się w ekran smartfona, monitora i telewizora. W takich przypadkach objawy ustępują również samoczynnie, ale zajmuje to znacznie więcej czasu.

Leki, które mogą pomóc na opuchnięte oczy, alergię

Alergikom zaleca się przede wszystkim leki przeciwhistaminowe, które łagodzą przebieg reakcji alergicznej – w niektórych przypadkach można stosować glikokortykosteroidy, jednak okolice oczu są szczególnie wrażliwe. Silniejsze preparaty sterydowe przy stosowaniu miejscowym mogą uszkodzić gałkę oczną, dlatego należy ściśle przestrzegać zaleceń lekarzy. Pacjentom z alergiami wypisuje się recepty (najczęściej jest to recepta online) na takie środki, jak:

• Aerius;
• Alerprof;
• Amertil;
• Aspulmo;
• Claritine;
• Clatra;
• Clemastinum;
• Delortan;
• Diphergan;
• Encorton;
• Fanipos;
• Fexofast;
• Flonidan;
• Hitaxa;
• Jovesto;
• Metmin;
• Metypred;
• Telfast;
• Telfexo;
• Zyrtec.

Kolejna kwestia to forma leku. Krople do oczu zadziałają szybciej, ale przy większej liczbie objawów bardziej efektywne będą doustne tabletki. Profilaktycznie można stosować m.in. okulary, oczyszczacze powietrza w pomieszczeniach czy sztuczne łzy. Jest szansa, że dzięki nim zniknie problem opuchniętych oczu.

Alergię na pyłki drzew, traw, kwiatów lub inne alergeny można spróbować leczyć przyczynowo, przez odczulanie. Jednak nie wszystkie rodzaje uczuleń da się zwalczyć immunoterapią, np. nadwrażliwość na alergeny pokarmowe. Duże znaczenie ma też indywidualny stan konkretnego pacjenta i ewentualne przeciwwskazania – wiek, ciąża, a także astma i inne choroby.