Wybierz swoją dolegliwość i dowiedz się jakie leki będą najskuteczniejsze
BAZA LEKÓW:
Choroba zwyrodnieniowa stawów
Spis treści
Choroba zwyrodnieniowa stawów – charakterystyka schorzenia
Przyczyny choroby zwyrodnieniowej stawów
Jakie są objawy zwyrodnienia stawów?
Choroba zwyrodnieniowa stawów – diagnoza
Leczenie farmakologiczne i chirurgiczne zwyrodnienia stawów
Czy leczenie niefarmakologiczne zwyrodnień stawów jest skuteczne?
Choroba zwyrodnieniowa stawów – charakterystyka schorzenia
Choroba zwyrodnieniowa stawów, popularnie nazywana zwyrodnieniem stawów, jest przewlekłym schorzeniem, którego skutków nie mogą cofnąć regeneracyjne zdolności organizmu ludzkiego. Choć nomenklatura medyczna nie podaje jednej, zgodnej definicji tej choroby, specjaliści jednomyślnie twierdzą, że powstaje ona na skutek zaburzenia równowagi między uszkodzeniem a rekonstrukcją chrząstek stawowych. Powodem, który prowadzi do powstania zwyrodnienia stawów jest przede wszystkim znaczne przeciążenie stawu i zmniejszenie poziomu jakości składników, z których ten jest zbudowany.Przyczyny choroby zwyrodnieniowej stawów
Choroba zwyrodnieniowa stawów ma dwie postaci: pierwotną (specjalistycznie nazywaną idiopatyczną) oraz wtórną. Czynniki powodujące powstanie pierwszej odmiany chorobowej są nieznane, a ryzyko jej pojawienia się wzrasta wraz z wiekiem. Natomiast drugi rodzaj choroby zwyrodnieniowej stawów może wiązać się z konkretną przyczyną, np. nieprawidłową budową stawu, jego uszkodzeniem mechanicznym lub występowaniem choroby przewlekłej. Choroba zwyrodnieniowa stawów ma charakterystyczny przebieg. Można w nim wyróżnić etap stabilizacji, w którym objawy chorobowe występują w sposób regularny – tylko podczas ruchu pacjenta. Później następują okresy wzmagania się objawów, kiedy to dolegliwości bólowe i drętwienie stawów nasilają się i występują nie tylko podczas ruchu, ale również w sytuacjach spoczynku, np. podczas snu w nocy. Dochodzi wtedy do opuchnięcia i zapalenia stawów oraz do gromadzenia się w ich środku płynu. Do zniszczenia chrząstki stawowej, które prowadzi do pojawienia się choroby zwyrodnieniowej, przyczyniają się czynniki, na które chory ma wpływ, ale również te, których wystąpieniu nie może samodzielnie przeciwdziałać. Do pierwszej grupy zaliczyć można: nadwagę i otyłość, których występowaniu można zapobiec, stosując odpowiednią, zdrową dietę; osłabione mięśnie okolic stawu, które można zniwelować dzięki podjęciu aktywności fizycznej; przeciążenie stawów w wyniku czynników zawodowych (np. klęczenia, podnoszenia ciężkich rzeczy) oraz kontuzje i urazy związane z uprawianiem sportu. Poprzez niwelację tych czynników można doprowadzić do opóźnienia wystąpienia choroby. Czynników, na które pacjent nie ma bezpośredniego wpływu, a które również przyczyniają sie do pojawienia się choroby zwyrodnieniowej stawów, upatruje się przede wszystkim w: predyspozycjach genetycznych, niewłaściwej zawartości syntetycznej mazi stawowej, niewystarczającym ukrwieniu stawów oraz w oddziaływaniu różnych chorób, np. niedoczynności tarczycy lub cukrzycy. Jak wiadomo pacjent nie ma również wpływu na swoją płeć i na starzenie się, a badania potwierdzają, że ryzyko pojawienia się choroby zwyrodnieniowej stawów jest większe u kobiet i u osób starszych.Jakie są objawy zwyrodnienia stawów?
Pierwsze dolegliwości związane z pojawieniem się choroby zwyrodnieniowej stawów dają o sobie znać u osób w wieku między 40 a 60 lat. Jednak często można spotkać osoby młodsze, które doznają początkowych objawów związanych z tym schorzeniem, np. w wyniku pracy fizycznej. Niepokój, związany z ryzykiem pojawienia się choroby, powinny wywołać wszelkiego typu trzaskania, zgrzytania, chrobotania, chrzęszczenia w stawach oraz silne bóle występujące przy poruszaniu i obciążeniach, np. podczas korzystania ze schodów. Ważne jest to, że dolegliwości związane z urazem chrząstki nie zawsze są widoczne. Może być tak, że osoba, która doznała uszkodzenia tkanki chrzęstnej nie odczuwa uciążliwego bólu i z tego powodu diagnoza choroby zwyrodnieniowej stawów bywa niemożliwa, bądź jest znacząco spóźniona. Dla osoby, której dotyczy to schorzenie, mylące bywa również to, że na początku jego objawy pojawiają się tylko w trakcie ruchu. Można więc myśleć, że jest to zwykłe uszkodzenie mechaniczne, którego dolegliwości ustąpią samoczynnie. Dopiero później, razem z rozwojem przypadłości, zaczynają one współwystępować nie tylko podczas aktywności ruchowej, ale także w stanie spoczynku i w nocy. Co ważne, chociaż najczęściej objawy dotyczą jednego stawu, może być tak, że pacjent zmaga się z bólem wielostawowym.Choroba zwyrodnieniowa stawów – diagnoza
Diagnozę stwierdzającą chorobę zwyrodnieniową stawów można postawić na podstawie badania radiologicznego i wywiadu lekarskiego, w którym stwierdza się istnienie 4 znamiennych dla choroby objawów. Należą do nich: ból wyczuwalny w jednym, zajętym stawie, który pojawia się przy rozpoczęciu i w trakcie poruszania się, a mija po zakończeniu poruszania się i przejścia do stanu spoczynku (np. ból kolana); drętwowa stawów, która pojawia się po okresowej bezczynności; trudności z ruchomością stawu lub blokowanie ruchu w stawie; chrupanie spowodowane tarciem nierównych powierzchni stawowych o siebie oraz deformacja i rozszerzanie form stawowych.Leczenie farmakologiczne i chirurgiczne zwyrodnienia stawów
Leczenie farmakologiczne choroby zwyrodnieniowej stawów skupia się przede wszystkim na zwalczaniu objawów bólowych, które są bardzo dokuczliwe dla osób chorych. W przypadku bólu o stopniu łagodnym lub umiarkowanym wystarczy stosowanie paracetamolu, który jest bardziej bezpieczny dla organizmu niż niesteroidowe leki przeciwzapalne, ponieważ w odróżnieniu od nich, nie wiąże się z występowaniem wielu skutków ubocznych. Jeśli pacjent nie może zażywać większych dawek preparatów przeciwbólowych, wówczas może spróbować spray'ów lub żelów o podobnym działaniu do stosowania miejscowego. W przypadku kiedy przyjmowanie środków bólowych nie przynosi oczekiwanych rezultatów, wówczas podaje się NLPZ, np. ibuprofen, ketoprofen, itp. dostępne na receptę. W ostrych odmianach choroby pomocne może okazać się stosowanie opioidów lub przeprowadzenie punkcji stawu z równoczesnym wprowadzeniem do jego wnętrza sterydu, kwasu hialuronowego lub komórek macierzystych. Zazwyczaj zwiększa to szanse na przerwanie dolegliwości bólowych na dłuższy czas. W zaawansowanych przypadkach zwyrodnienia stawów konieczna może być chirurgiczna metoda leczenia, polegająca na przywróceniu prawidłowej budowy stawu w oparciu o potencjał naprawczy ludzkiego organizmu. Tego typu leczenie można zastosować w przypadku stawów biodrowych i kolanowych i wykonuje się je laparoskopowo. Ten zabieg nie tylko usuwa uszkodzone lub zniekształcone cząstki chrząstki, ale również wspomaga rozrost tkanki. Duże szanse na zwalczenie choroby zwyrodnieniowej stawów daje również zabieg mozaikoplastyki oraz przeszczep rozmnożonych komórek chrząstki lub protez stawowych. Jak widać leczenie przypadków zwyrodnień stawów może przebiegać wielowymiarowo i jest zależne w dużym stopniu od rozwinięcia się choroby. Aby było jak najmniej inwazyjne, warto zgłosić się do specjalisty od razu po zauważeniu pierwszych niepokojących objawów.Czy leczenie niefarmakologiczne zwyrodnień stawów jest skuteczne?
W leczeniu choroby sprawdzić mogą się także metody niefarmakologiczne, które nie tylko spowalniają proces destruowania chrząstki stawowej, ale również znacznie redukują występujące objawy chorobowe, dzięki czemu pacjent może ograniczyć liczbę przyjmowanych preparatów. Aby zahamować rozwój choroby warto zadbać o podtrzymanie prawidłowej masy ciała i regularność ćwiczeń, pozwalających zachować dobrą formę i sprawność fizyczną. Należy również unikać urazów, które mogą doprowadzić do uszkodzenia chrząstek. Oprócz tego wskazane jest stosowanie ciepłych okładów na miejsca obolałe, wkładek ortopedycznych, ortez i innych sprzętów, stabilizujących stawy oraz rozwiązań architektonicznych i urządzeń, dzięki którym pacjent może wesprzeć stawy. Te i inne rodzaje rozwiązań może przedstawić wykwalifikowany fizjoterapeuta, rehabilitant lub reumatolog.Zobacz również:
