Alergia na kota, kocią sierść. Przyczyny, objawy i leczenie

• Alergia na kota najczęściej spowodowana jest przez białko Fel d 1, obecne w ślinie i innych wydzielinach, skąd trafia na skórę i sierść.
• Podstawowe objawy nadwrażliwości organizmu na nieszkodliwe substancje to m.in. kichanie, duszności, łzawienie, swędzenie i zmiany skórne.
• Leczenie objawowe polega na przyjmowaniu przez pacjenta leków przeciwhistaminowych, glikokortykosteroidów.
• Nieleczona alergia na kota może prowadzić do rozwoju astmy i innych schorzeń.
• Osoby najsilniej uczulone muszą przejść odczulanie lub pozbyć się z domu swojego pupila. Wstrząs anafilaktyczny to realne zagrożenie życia.

Alergia na kota – przyczyny. To nie kocia sierść uczula bezpośrednio

Uczulenie na kota jest jednym z najczęstszych rodzajów alergii, dotyka ludzi na całym świecie. Przyczyną reakcji alergicznej jest najczęściej białko Fel d 1, czyli sekretoglobina lub uteroglobina. Jest produkowana przez ślinianki, gruczoły łojowe oraz zlokalizowane w okolicy odbytu. Czworonogi często wylizują futro i skórę, w ten sposób alergeny rozprzestrzeniają się po całym ciele i osadzają na sierści kota. Rodzaj, gęstość czy długość owłosienia zwierzęcia nie mają większego wpływu na poziom alergenów kota w otoczeniu. 

Nie istnieje hipoalergiczny kot, który nie byłby w stanie wywołać uczulenia, choć naukowcy prowadzą różnego rodzaju prace. Więcej alergenu Fel d 1 wydzielają samce (liczba gruczołów, poziom hormonów), ale stężenie alergenów na sierści i skórze kota spada po kastracji. Przedstawiciele rasy Neva Masquerade (koty syberyjskie) należą do najrzadziej uczulających.

Lista molekuł alergenowych kota

Nadwrażliwość mogą spowodować również inne, aktywne białka, które występują w ślinie, sierści, naskórku, surowicy, moczu czy krwi zwierzaka. Oprócz dominującego Fel d 1 silne reakcje uczuleniowe wywołują także:

• Fel d 2 – albumina surowicy kota, główny winowajca alergii krzyżowej z wieprzowiną;
• Fel d 3 – cystatyna;
• Fel d 4 – lipokalina;
• Fel d 5 – immunoglobulina A;
• Fel d 6 – immunoglobulina M;
• Fel d 7 – kalycyna, białko gruczołu von Ebnera;
• Fel d 8 – lateryna;
• Fel d IgG – immunoglobulina G;
• Fel d Hp – haptoglobina;
• Fel d s100 – białko wiążące wapń.

Pierwsze objawy alergii na koty. Po jakim czasie występują?

Alergeny mają charakter zarówno kontaktowy, jak i wziewny – do tego są bardzo lepkie. Fragmenty złuszczonego naskórka i sierści z białkami śliny kota z łatwością przytwierdzają się do zasłon, dywanów, mebli (zwłaszcza tapicerowanych), tkanin czy innych rzeczy w pomieszczeniu, w którym przebywało zwierzę. Pierwsze objawy alergii na kota mogą wystąpić od 15 minut do 6 godzin po kontakcie z alergenem. Symptomy zależą od tego, w jaki sposób organizm miał styczność z substancjami uczulającymi. Niektórzy odczuwają lekki dyskomfort, inni biorą zwolnienie lekarskie online i sięgają po leki.

Każdy alergik indywidualnie reaguje na spotkanie z kotem – objawy uczulenia obejmują między innymi:

• trudności w oddychaniu – duszności, świszczący oddech;
• kichanie;
• napadowy suchy kaszel;
• katar;
• chrypkę;
• łzawienie, świąd i zaczerwienienie spojówek;
• swędzenie gardła i podniebienia;
• pokrzywkę, rumień, wyprysk na skórze;
• świąd skórny.

Jak objawia się alergia na kota u najmocniej uczulonych?

Alergeny wziewne wywołują przede wszystkim objawy ze strony układu oddechowego. Z kolei alergeny kontaktowe częściej powodują zmiany skórne. Najgroźniejsza jest ogólnoustrojowa reakcja wstrząsowa, czyli wstrząs anafilaktyczny – najczęściej dochodzi do niego po ugryzieniu mocno uczulonej osoby przez zwierzę. To szereg zaburzeń układu krążenia, oddechowego i pokarmowego:

• spadek ciśnienia tętniczego;
• zwiększenie tętna;
• bóle i zawroty głowy;
• utrata przytomności;
• skurcz oskrzeli;
• obrzęk krtani;
• nudności i wymioty;
• biegunka;
• bóle brzucha.

Uczulenie na kota nie minie bez odczulania

Wiele osób pyta, czy alergia na kota może minąć samoczynnie. Niestety nie. Dopóki alergeny nadal będą obecne, dopóty będą utrzymywać się objawy. Jedynym długotrwałym, skupionym na przyczynie rozwiązaniem jest odczulanie, które polega na podawaniu osobie uczulonej uprzednio zidentyfikowanych alergenów. Immunoterapia wymaga przeprowadzenia testów skórnych i rozpoznania, które białka z gruczołów ślinowych, łojowych, około odbytniczych wywołują silną odpowiedź układu odpornościowego. Cały proces może potrwać od 3 do 5 lat, choć niektórzy pacjenci kończą odczulanie po niespełna 2 latach.

Statystycznie koty uczulają częściej niż psy. Alergia na jedno zwierzę futerkowe często powoduje uczulenie na kilka kolejnych – albuminy i lipokaliny wielu gatunków mają zbliżoną strukturę. Objawy uczulenia na kotowate odczuwa ok. 13% alergików w Polsce, ale testy alergiczne potwierdzają nadwrażliwość na kocie alergeny w niespełna 4% przypadków. Warto wziąć L4 online i zrobić badania, by ponad wszelką wątpliwość ustalić, co spowodowało uczulenie i jak należy postępować.

Porady dla alergików. Unikanie, obniżanie stężenia kocich alergenów

W przypadku alergii na kota zaleca się częste kąpanie pupila (najlepiej 2 razy w tygodniu), aby zmniejszyć ilość alergenów na jego sierści. Niestety mycie przynosi efekty na 2–3 dni, maksymalnie tydzień. Kąpieli i innych zabiegów pielęgnacyjnych nie powinna przeprowadzać osoba, u której kontakt z kotem wywołuje reakcję alergiczną.

Trzeba też często sprzątać sprzęty, których dotykał zwierzak i pomieszczenia, w których przebywał kot. Najwięcej alergenów w mieszkaniu zbierają dywany, zasłony, firany, koce, powierzchnie tapicerowane. W ostateczności trzeba znaleźć czworonogowi nowy dom – odczulanie trwa przez lata, a u niektórych osób reakcje uczuleniowe przebiegają zbyt gwałtownie, by tyle czekać na poprawę.

Objawowe leczenie alergii na kota

W przypadku łagodnych symptomów uczulenia zaleca się leki przeciwhistaminowe, kortykosteroidy, kromoglikan sodowy i hydrokortyzon. Środki przeciwalergiczne hamują reakcję układu immunologicznego, preparaty miejscowe łagodzą zmiany skórne, krople do oczu pomagają poradzić sobie z objawami ze strony narządów wzroku etc.

Nieleczona alergia na koty sprzyja rozwojowi astmy, zapalenia zatok przynosowych i innych schorzeń. Poważniejsze objawy – np. atopowe zapalenie skóry, silny alergiczny nieżyt nosa – mogą zmuszać do sięgnięcia po silniejsze farmaceutyki.

Leki, które mogą pomóc na alergię na kota

Ważna e-recepta będzie potrzebna do wykupienia takich preparatów, jak:

• Claritine;
• Clatra;
• Zyrtec;
• Flonidan;
• Aspulmo;
• Jovesto;
• Alerprof;
• Metypred;
• Metmin;
• Amertil;
• Hitaxa;
• Encorton;
• Telfast;
• Clemastinum;
• Aerius;
• Fexofast;
• Diphergan;
• Fanipos.

Część osób z alergią na kota powinna nosić ze sobą podręczny zestaw do iniekcji epinefryny (również dostępny tylko na receptę) na wypadek wstrząsu anafilaktycznego. Szybko wykonany zastrzyk może w krytycznej sytuacji uratować życie. Dlatego nie należy lekceważyć nawet łagodnych dolegliwości, tylko poszukać kontaktu z lekarzem i poddać się badaniom.