Alergia skórna – czynniki wywołujące choroby skóry, objawy i leczenie

• Alergia skórna to cały zespół symptomów.
• Oznaki reakcji alergicznej sprzyjają rozwojowi chorób. Niektóre dermatozy dają objawy zbliżone do nadwrażliwości układu immunologicznego.
• Objawy uczulenia skórze twarzy lub rąk czy innych częściach ciała może wywołać wiele czynników (alergenów) – kontaktowe, pokarmowe, wziewne i iniekcyjne.
• Leczenie koncentruje się na łagodzeniu dokuczliwych symptomów. Środki trzeba dopasowywać do konkretnego przypadku.

Alergeny kontaktowe to główna przyczyna alergii skórnych

Alergia wiąże się z gwałtowną odpowiedzią układu odpornościowego na czynnik uczulający, który w rzeczywistości nie stanowi dla organizmu poważnego zagrożenia. Częste reakcje uczuleniowe sprzyjają rozwojowi chorób alergicznych skóry. Dolegliwości, jakie pojawiają się po bezpośrednim kontakcie z alergenem, często przypominają symptomy chorób układowych, podrażnień i uszkodzeń skóry czy zmiany wywołane promieniowaniem UV. Jak je odróżnić? Najlepiej zgłosić się do lekarza, opowiedzieć o wszystkich objawach i zrobić odpowiednie badania, w tym testy alergiczne.

Jakie są najczęstsze alergeny kontaktowe?

Alergeny kontaktowe odpowiedzialne za alergię skórną to przede wszystkim niektóre metale i zawierające je stopy, składniki kosmetyków, detergentów, tworzywa sztuczne, tkaniny i wiele innych produktów – nawet żywność. Zmiany i stany zapalne mogą być na tyle poważne, że zwolnienie lekarskie online dla pacjenta okaże się konieczne. Alergie kontaktowe są najczęściej związane z:

• niklem;
• chromem;
• kobaltem;
• palladem;
• lateksem;
• gumami;
• barwnikami;
• substancjami zapachowymi;
• konserwantami;
• składnikami leków;
• propolisem (miodem).

Inne czynniki wywołujące alergię skórną. Krzyżowe reakcje alergiczne

Unikanie alergenów kontaktowych nie wystarczy, by uporać się z uciążliwymi dolegliwościami. Uczulenie, które występuje w wyniku kontaktu z określoną substancją, będzie powodować identyczną reakcję przy styczności z czynnikami o podobnej budowie. Osoby z nadwrażliwością na lateks powinny zachować ostrożność nie tylko przy zakładaniu gumowych rękawic, kaloszy czy prezerwatyw, ale też przy jedzeniu bananów i wielu innych owoców czy podczas stosowania gumek do polerowania. Drobiny ścieranego materiału mogą dostać się do górnych dróg oddechowych.

Co jeszcze przyczynia się do alergii skórnych?

Reakcje krzyżowe najczęściej występują pomiędzy alergenami pokarmowymi i wziewnymi. Jeden czynnik uczulający może powodować uczulenie zarówno przez dotyk, jak i po spożyciu czy podczas wdychania. Są też alergeny iniekcyjne – głównie leki (niekoniecznie podawane w formie zastrzyków) czy jad owadów. Poniżej kolejne przykłady czynników, które mogą spowodować alergie skórne:

• czynniki pokarmowe – białka mleka krowiego, jajka, orzechy, produkty zbożowe, skorupiaki, wiele warzyw i owoców;
• alergeny wziewne – pyłki drzew, traw, kwiatów, sierść zwierząt, roztocza kurzu domowego, zarodniki grzybów pleśni.

Najczęstsze objawy alergii skórnej – wysypka, atopowe zapalenie skóry

Wysypka alergiczna to najczęściej blade bąble i pęcherze, czasami zaczerwienione. Widocznym zmiany chorobowym, zlokalizowanym głównie w punktach styczności z alergenami, towarzyszą świąd i pieczenie. Symptomy alergii skórnej zwykle pojawiają się z opóźnieniem, 24-72 h od kontaktu z czynnikiem uczulającym. Z kolei atopowe zapalenie skóry jest przewlekłą chorobą zapalną o podłożu alergicznym. Daje objawy w konkretnych miejscach:

• powierzchni dłoni, karku;
• na nadgarstkach;
• w zgięciach łokci i kolan.

Niektóre symptomy stwarzają poważne zagrożenie. Po wstrząsie anafilaktycznym przyda się dłuższe L4 online – poza objawami skórnymi mogą występować duszności, problemy z oddychaniem, bóle i zawroty głowy, spadek ciśnienia, utrata przytomności. Inne zmiany alergiczne na skórze to:

• wyprysk fotoalergiczny;
• szorstkość, suchość zewnętrznej powłoki;
• łuszczenie się skóry i naskórka;
• pokrzywka alergiczna;
• wyprysk kontaktowy, czyli kontaktowe zapalenie skóry;
• grudki z treścią surowiczą lub ropną
• obrzęk naczynioruchowy.

Jak radzić sobie z czerwonymi plamami na skórze? Leczenie alergii skórnej

Działanie przeciwświądowe i łagodzące objawy alergii mają zarówno domowe sposoby, jak i specjalistyczne środki farmakologiczne. Najprostsze metody to schładzanie miejsc objętych uczuleniem na skórze. Niektórzy polecają okłady z dodatkiem ziół, o ile nie są alergenami. Kluczem do poradzenia sobie z czerwonymi plamami i innymi oznakami alergicznego zapalenia skóry jest codzienna profilaktyka.

Najczęstsze zalecenia dla osób z alergiami skórnymi to:

• wzmacnianie bariery ochronnej skóry emolientami;
• unikanie mechanicznych podrażnień skóry;
• dbanie o czystość w mieszkaniu i najbliższym otoczeniu (odkurzanie, pranie odzieży);
• odpowiednie nawilżanie i codzienna pielęgnacja skóry;
• stosowanie hipoalergicznych kosmetyków, płynów do płukania ubrań, proszków do prania etc.

Leczenie alergii skórnej ma na celu złagodzenie uczulenia i jego objawów

Leczenie objawowe polega na miejscowym aplikowaniu leków immunosupresyjnych (inhibitorów kalcyneuryny) i kortykosteroidów. W większości przypadków nie powodują istotnych efektów ubocznych, ale przy stosowaniu ich na miejsca szczególnie wrażliwe, z cienką i delikatną skórą, trzeba zachować szczególną ostrożność. Dotyczy to zwłaszcza twarzy w pobliżu oczu oraz okolic narządów płciowych. Nieodpowiednia aplikacja może doprowadzić do uszkodzeń i dysfunkcji ważnych narządów. Alergii skórnych nie można leczyć bez uwzględniania pozostałych kwestii zdrowotnych. To samo dotyczy walki z przyczynami.

Przeciwwskazania do odczulania

Pacjentów z niektórymi rodzajami nadwrażliwości można poddać odczulaniu, ale nie jest to metoda uniwersalna, stuprocentowo skuteczna i bezpieczna. Negatywne reakcje skórne po spożyciu określonych pokarmów można ograniczyć tylko poprzez odpowiednią dietę. Przeciwwskazaniami do odczulania są:

• współistniejące z alergią choroby i zaburzenia układu odpornościowego;
• stwierdzone choroby nowotworowe;
• astma;
• nieodpowiedni wiek;
• potencjalnie ciąża – chyba że terapia rozpoczęła się już wcześniej, a przyszło matka i dziecko dobrze tolerują kolejne próby z coraz większymi dawkami alergenu.

Leki, które mogą pomóc na alergię skórną

Silniejsze leki przeciwhistaminowe stosuje się w cięższych przypadkach – zwykle podaje się doustnie. Tylko e-recepta pozwala kupić w aptece. Zawierają takie substancje jak azelastyna, bilastyna, cetyryzyna, desloratadyna, feksofenadyna, lewocetyryzyna, loratadyna czy rupatadyna. Poniżej przykłady preparatów dostępnych jedynie na zlecenie dla farmaceuty od lekarza:

• Fanipos;
• Metmin;
• Diphergan;
• Aerius;
• Telfast;
• Hitaxa;
• Claritine;
• Aspulmo;
• Zyrtec;
• Clatra;
• Jovesto;
• Delortan;
• Flonidan;
• Amertil;
• Fexofast;
• Telfexo;
• Clemastinum;
• Encorton;
• Metypred.

Skuteczne leczenie uczulenia skórnego wymaga poznania przyczyn silnej, nadmiernej reakcji organizmu. Do diagnostyki wykorzystuje się testy skórne punktowe, płatkowe, próby prowokacyjne i badania na obecność przeciwciał. Przebieg reakcji alergicznej z udziałem immunoglobulin IgG jest odmienny od procesów odpornościowych, w których biorą udział przeciwciała IgE. Alergie skórne trzeba też różnicować z innymi dermatozami i objawami chorób ustrojowych.