Chlamydia

Chlamydia, określana także jako chlamydioza, jest chorobą zakaźną spowodowaną zakażeniem bakteriami Chlamydiales. Najczęstsza jej postać to chlamydia trachomatis, czyli choroba weneryczna objawiająca się infekcjami układu moczowo-płciowego. Na zakażenie narażone są osoby aktywne seksualnie, często zmieniające partnerów i niestosujące zabezpieczenia. Bakterie mogą zostać przeniesione podczas porodu i wywołać u noworodka zapalenie spojówek lub płuc. Nieleczona chlamydioza w skrajnych przypadkach może prowadzić do niepłodności. W leczeniu chorób wywołanych bakterią dobre rezultaty przynosi antybiotykoterapia.

Czym jest chlamydioza?

Chlamydioza jest jedną z częściej diagnozowanych chorób przenoszonych drogą płciową. Do zakażenia dochodzi podczas kontaktu seksualnego (seks dopochwowy, ale także analny i oralny) u osób, które nie stosowały prezerwatywy. Infekcja może przez długi czas przebiegać bezobjawowo, a niepokojące symptomy pojawiają się dopiero w momencie, gdy dojdzie do powikłań. Aby wykluczyć zakażenie, wystarczy wykonać badania profilaktyczne. Jest to szczególnie istotne w przypadku młodych osób, aktywnych seksualnie, często zmieniających partnerów, uprawiających seks bez zabezpieczenia. Warto pamiętać, że nieleczona infekcja może skutkować zapaleniem jajników i najądrza, a także prowadzić do bezpłodności. Bakteria chlamydia trachomatis może zostać przeniesiona przez matkę na dziecko podczas porodu. Okres inkubacji chlamydiozy wynosi średnio 7-14 dni. Poza chlamydia trachomatis wyróżnia się również dwa inne rodzaje chlamydiozy:

• chlamydia psittaci prowadząca do ornitozy – do zakażenia dochodzi podczas kontaktu z zakażonym ptactwem;
• chlamydia pneumoniae przenoszona drogą kropelkową – prowadzi do rozwoju zapalenia górnych i dolnych dróg oddechowych.

Leczenie zakażenia bakterią uzależnione jest od typu chlamydiozy, jednak najczęściej obejmuje podanie antybiotyku, na który drobnoustroje są wrażliwe.

Chlamydia trachomatis – jak dochodzi do zakażenia?

Chlamydia trachomatis jest najczęstszą przyczyną objawów stanów zapalnych dróg moczowych. Bakterią można się zarazić podczas stosunku płciowego. Wśród czynników zwiększających ryzyko zarażenia wymienia się przede wszystkim:

• młody wiek;
• współżycie bez odpowiedniego zabezpieczenia;
• częstą zmianę partnerów seksualnych;
• uprawianie seksu oralnego i analnego;
• przebyte choroby weneryczne.

Zakażenie chlamydią – objawy

Jakie są objawy chlamydii? W ponad 50% przypadków zakażeń wśród mężczyzn i aż 75% u kobiet choroba nie daje początkowo żadnych objawów. Pierwsze pojawiające się symptomy mogą obejmować:

• ból, obrzęk jąder;
• ból stawów;
• stan zalany odbytnicy;
• u kobiet pojawienie się śluzowo-ropnej wydzielini oraz bólu podczas oddawania moczu;
• świąd okolic intymnych;
• pieczenie w trakcie oddawania moczu;
• ból i krwawienie po stosunku;
• krwawienie między miesiączkami;
• dolegliwości bólowe w podbrzuszu;
• zapalenie spojówek;
• ból gardła;
• gorączkę;
• mdłości.

Chlamydioza może dawać objawy skórne w postaci zmian grudkowo-pęcherzowych na penisie, wargach sromowych, w pachwinach. Jest to tzw. ziarnica weneryczna pachwin. Kolejnym etapem jest powiększenie węzłów chłonnych, zwężenie cewki moczowej oraz odbytnicy i niedrożność naczyń chłonnych.

Objawy chlamydii mogą być niespecyficzne, dlatego konieczne jest wykonanie testu w kierunku zakażenia bakterią. Jest to szczególnie ważne w przypadku kobiet planujących ciążę oraz tych, które spodziewają się dziecka.

Diagnostyka chlamydiozy. Jak rozpoznać infekcję?

Diagnostyka zakażenia opiera się na badaniu moczu oraz mikroskopowym badaniu wymazu – u kobiet z pochwy, a także kanału szyjki macicy, a u mężczyzn z ujścia cewki moczowej oraz odbytu. Przebycie choroby nie daje trwałej odporności, dlatego chlamydią można zarazić się wiele razy. Osoby, które są w grupie ryzyka, powinny poddawać się badaniu raz w roku. Leczenie chlamydiozy przeprowadza się u obojga partnerów seksualnych, ponieważ tylko wtedy jest ono skuteczne.

Chlamydia u mężczyzn

Zakażenie chlamydią w mężczyzn najczęściej prowadzi do zapalenia najądrza, zapalenia cewki moczowej lub gruczołu krokowego. Osoby homoseksualne narażone są na rozwój zapalenia odbytu lub na zapalenie gardła. Zignorowanie niepokojących objawów, brak diagnozy i odpowiedniego leczenia może doprowadzić do poważnych powikłań, łącznie z bezpłodnością. Do najważniejszych należą:

• zapalenie płuc;
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych;
• zapalenia mózgu.

Chlamydia u kobiet

U kobiet powikłaniem chlamydii jest m.in. zapalenie szyjki macicy, zapalenie jajowodów, przydatków, tkanki okołowątrobowej, błony śluzowej macicy, a także odczynowe zapalenie stawów (możliwe również u mężczyzn). Do następstw odległych zalicza się bezpłodność, zapalenie narządów miednicy mniejszej, dysplazję szyjki macicy, ciążę ektopową oraz przewlekłe bóle podbrzusza. Średnio u 1 na 5 kobiet stwierdza się problemy z zajściem w ciążę. Nieleczona infekcja zwiększa ryzyko ciąży pozamacicznej, przedwczesnego porodu, zapalenia błon płodowych oraz ich wcześniejszego pęknięcia. Chora matka może przekazać bakterie na dziecko podczas porodu, co z kolei prowadzi do zapalenia gałki ocznej u noworodka, gardła, ucha lub płuc.

Chlamydia u dzieci

Przeniesienie zakażenia na dziecko może skutkować rozwojem zapalenia spojówek, błony śluzowej nosa oraz ucha środkowego, a także zapaleniem płuc. Dalszą konsekwencją może być następcza dysfunkcja układu oddechowego. Obserwuje się także bezobjawowe, przewlekłe zapalenie układu moczowo-płciowego. Źródłem zakażenia jest wydzielina z dróg rodnych matki. Specjaliści uznają także, że możliwe jest zakażenie drogą krwiopochodną, przez łożysko. Stwierdzenie obecności bakterii u matki zawsze wymaga wdrożenia leczenia, nawet jeśli zakażenie przebiega bezobjawowo. Warto zaznaczyć, że w Europie bardzo rzadko dochodzi do tego rodzaju infekcji, najczęściej dotyczą one krajów Ameryki Południowej.

Jak zapobiegać chlamydiozie?

Prawdopodobieństwo zachorowania zmniejsza się znacznie w przypadku przestrzegania poniższych zasad:

• ograniczenia liczby partnerów seksualnych;
• unikania przygodnych stosunków płciowych;
• stosowania prezerwatywy;
• prowadzenia regularnych badań.

W razie pojawienie się niepokojących objawów należy powstrzymać się od współżycia i udać do specjalisty – ginekologa, dermatologa. Kobiety powinny unikać wykonywania płukania pochwy, które prowadzi do zachwiania równowagi flory bakteryjnej i zwiększa ryzyko zakażenia chorobami przenoszonymi drogą płciową.

Jak leczyć chlamydiozę?

W leczeniu chlamydiozy stosuje się antybiotyki. Terapia trwa najczęściej 7 dni. Na dwa tygodnie od momentu rozpoczęcia leczenia chory musi zrezygnować z kontaktów seksualnych. Specjalista decyduje o dawkowaniu preparatu, zdarza się, że jest to jednorazowa dawka. Chory powinien poinformować partnerów o zakażeniu, ponieważ także oni muszą poddać się leczeniu – w przeciwnym razie choroba zostanie przekazana dalej. Niestety pozbycie się bakterii z głębiej położonych ognisk może być trudne, a czasem wręcz niemożliwe (np. stawy). Leczenie zawsze uzależnione jest od indywidualnego przypadku.

Leki, które mogą pomóc na chlamydię

Preparaty najczęściej stosowane w leczeniu chlamydii bazują na doksycyklinie, azytromycynie, erytromycynie, ofloksacynie, amoksycylinie. Do leków przepisywanych przez lekarzy należą:

• Sumamed;
• Macromax;
• Doxycyclinum;
• Unidox;
• Azycyna;
• Bactrazol;
• Azibiot;
• Nobaxin;
• Azithromycin Aurovitas.

Chlamydia jest zakażeniem bakteryjnym, dlatego sięganie po domowe sposoby lub leki dostępne bez recepty nie będzie skuteczne. Wszelkie alternatywne sposoby można traktować jedynie jako wspomagające leczenie właściwe i zawsze należy skonsultować je ze specjalistą.

Chlamydophila pneumoniae – co to za choroba?

Bakteria chlamydia pneumoniae jest jednym z rodzajów bakterii i przenoszona jest drogą kropelkową. Do zarażenia dochodzi poprzez kontakt z osobą chorą (także bezobjawową). Okres wylegania trwa 4 tygodnie, a zapalenie płuc wywołane zakażeniem przebiega w nietypowy sposób, ze skąpymi objawami, dlatego często pozostaje niezdiagnozowane. Główne objawy to suchy kaszel i niewysoka gorączka. Zmiany widoczne są na zdjęciu rentgenowskim. Niestety przechorowanie nie daje trwałej odporności – stwierdzenie obecności przeciwciał IgG świadczy jedynie o przebytym zakażeniu (może utrzymywać się przez wiele lat), a IgM o aktualnie toczącej się infekcji.

Zakażenie chlamydophila pneumoniae może powodować uszkodzenie nabłonka rzęskowego w oskrzelach, prowadzić do rozwoju dychawicy oskrzelowej. Bywa przyczyną nawracającego kataru, zapalenia zatok i gardła. Bakteria może również uszkadzać śródbłonek naczyń krwionośnych tworząc tzw. blaszkę miażdżycową. Proces ten zwiększa ryzyko powstawania zakrzepów, a także rozwoju chorób układu krwionośnego. Zapalenie płuc wywołane bakterią chlamydii jest szczególnie groźne dla osób w podeszłym wieku, bywa powodem do hospitalizacji. Wraz z wiekiem zwiększa się także ryzyko zachorowania. Leczenie polega na podawaniu antybiotyków (tetracykliny).

Czym jest chlamydophila psittaci?

Bakterie chlamydii mogą także wywoływać odzwierzęcą chorobę zwaną ornitozą. Do zakażenia może dojść przez bezpośredni kontakt, ale także na skutek wdychania aerozolu zawierającego pył z drobinami odchodów lub wydzielin ptaków. Okres inkubacji to 5-15 dni. Wśród objawów zakażenia wymienia się przede wszystkim:

• gorączkę;
• suchy kaszel;
• ból głowy;
• wysypkę skórną;
• ból brzucha;
• bóle mięśni;
• bóle w klatce piersiowej;
• nudności, wymioty;
• krwioplucie;
• światłowstręt;
• łzawienie oczu;
• zaczerwienienie spojówek;
• bradykardia (zwolniona czynność serca).

W wyniku zakażenia może dojść do powiększenia narządów wewnętrznych – wątroby i śledziony. Powikłaniem bywa zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu, a także uszkodzenie zastawek serca. Diagnostyka polega na wykonaniu badań na obecność przeciwciał, a także RTG klatki piersiowej i tomografię. Ornitoza dotyka zwykle osób, które mają na co dzień kontakt z ptactwem z racji wykonywanego zawodu lub zajmowania się np. hodowlą gołębi.

Leczenie ornitozy polega na antybiotykoterapii, w ciężkich przypadkach konieczna jest hospitalizacja (zakażenie może prowadzić do rozwoju sepsy lub niewydolności oddechowej).

Chlamydia i choroby towarzyszące

Chlamydioza często współistnieje z innymi chorobami wenerycznymi, dlatego tak ważne jest, aby jednocześnie wykonać diagnostykę w kierunku zakażenia WZW B, WZW C, rzeżączki, kiły, HIV. Zaleca się przeprowadzenie badań przesiewowych umożliwiających wykluczenie wymienionych chorób. Warto również pamiętać, że osoby zakażone bakterią mają większe prawdopodobieństwo zarażenia się inną chorobą przenoszoną drogą płciową (chlamydia przenosi się podczas seksu dopochwowego, oralnego lub analnego).

Chlamydia – występowanie

Chlamydioza jest jedną z najczęściej występujących chorób wenerycznych. Szczyt zachorowań u mężczyzn przypada na wiek 21-25 lat, aż 3/4 zakażeń dotyczy młodych, którzy nie ukończyli jeszcze 30. roku życia. W przypadku kobiet najwięcej zachorowań odnotowanych jest wśród pań przed ukończeniem 25 lat.

Nieleczona chlamydia prowadzi do poważnych powikłań zarówno u mężczyzn, jak i kobiet, dlatego tak ważna jest diagnostyka i leczenie, a także profilaktyka – stosowanie prezerwatywy podczas przygodnych kontaktów seksualnych.